Nghị định 19/2025/NĐ-CP quy định chi tiết Luật Đầu tư

Một trong những điểm mới của Luật Đầu tư được sửa đổi năm 2024, được áp dụng từ năm 2025 là về thủ tục đầu tư đặc biệt. Luật Đầu tư sửa đổi năm 2204 đã bổ sung Điều 36a về thủ tục đầu tư đặc biệt vào sau Điều 36 trong Mục 2 Chương IV Luật Đầu tư 2020. Nhằm hướng dẫn chi tiết quy định này, ngày 10/02/2025, Chính Phủ đã ban hành Nghị định 19/2025/NĐ-CP hướng dẫn Luật Đầu tư về thủ tục đầu tư đặc biệt. Sau đây, Luật Việt An sẽ tổng hợp một số nội dung đáng chú ý trong quy định mới tại Nghị định 19/2025/NĐ-CP quy định chi tiết Luật Đầu tư.

Các lĩnh vực áp dụng thủ tục đầu tư đặc biệt

Theo Điều 2 Nghị định 19/2025/NĐ-CP, lĩnh vực áp dụng thủ tục đầu tư đặc biệt thực hiện theo quy định tại khoản 1 Điều 36a của Luật Đầu tư. Mục tiêu hoạt động của dự án đầu tư áp dụng thủ tục đầu tư đặc biệt theo Nghị định Nghị định 19/2025/NĐ-CP phải thuộc lĩnh vực quy định tại khoản này.

Cụ thể, nhà đầu tư được quyền lựa chọn đăng ký đầu tư theo thủ tục đầu tư đặc biệt đối với các dự án tại khu công nghiệp, khu chế xuất, khu công nghệ cao, khu công nghệ thông tin tập trung, khu thương mại tự do và khu chức năng trong khu kinh tế trong các lĩnh vực sau đây:

• Đầu tư xây dựng trung tâm đổi mới sáng tạo, trung tâm nghiên cứu và phát triển (R&D); đầu tư trong lĩnh vực công nghiệp mạch tích hợp bán dẫn, công nghệ thiết kế, chế tạo linh kiện, vi mạch điện tử tích hợp (IC), điện tử linh hoạt (PE), chip, vật liệu bán dẫn;
• Đầu tư trong lĩnh vực công nghệ cao được ưu tiên đầu tư phát triển, sản xuất sản phẩm thuộc danh mục sản phẩm công nghệ cao được khuyến khích phát triển theo quyết định của Thủ tướng Chính phủ.

Có thể thấy, thủ tục đầu tư đặc biệt là quy định mới, mang tính đột phá, áp dụng đối với dự án đầu tư thuộc lĩnh vực công nghiệp bán dẫn, công nghệ cao… tại các khu công nghiệp, khu chế xuất, khu công nghệ cao và khu kinh tế. Từ ngày 15/01/2025, nhà đầu tư đề xuất thực hiện dự án đầu tư đáp ứng điều kiện quy định trên có thể đăng ký đầu tư theo quy định mới.

Lưu ý: Thủ tục đầu tư đặc biệt không áp dụng đối với các dự án đầu tư thuộc thẩm quyền chấp thuận chủ trương đầu tư của Quốc hội theo quy định tại Điều 30 của Luật Đầu tư 2020.

Hồ sơ, thủ tục đăng ký đầu tư đối với lĩnh vực áp dụng thủ tục đầu tư đặc biệt

Theo Điều 3 Nghị định 19/2025/NĐ-CP quy định chi tiết Luật Đầu tư, đối với lĩnh vực áp dụng thủ tục đầu tư đặc biệt, thủ tục xin đăng ký cấp Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư được thực hiện như sau:

Thành phần hồ sơ

Ngoài các thành phần hồ sơ theo quy định tại khoản 2 Điều 36a của Luật Đầu tư, còn bao gồm các cam kết của nhà đầu tư tại văn bản đề nghị thực hiện dự án đầu tư gồm các nội dung sau:

• Các điều kiện, tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật có liên quan theo quy định của pháp luật về xây dựng, bảo vệ môi trường, phòng cháy, chữa cháy;
• Đánh giá sơ bộ sự phù hợp của dự án với điều kiện, tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật;
• Cam kết về việc đáp ứng các điều kiện, tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật, không thực hiện các hành vi bị cấm theo quy định của pháp luật về xây dựng, bảo vệ môi trường, phòng cháy, chữa cháy và chịu hoàn toàn trách nhiệm trong trường hợp không thực hiện đúng nội dung cam kết.

Trình tự, thủ tục

• Nhà đầu tư nộp 01 bộ hồ sơ đăng ký cấp Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư Ban quản lý khu công nghiệp, khu chế xuất, khu công nghệ cao, khu kinh tế (Ban quản lý). 
• Trong thời hạn 15 ngày kể từ ngày nhận được hồ sơ, Ban quản lý đánh giá hồ sơ và cấp Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư.
• Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư kèm theo cam kết của nhà đầu tư được gửi đồng thời cho cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền về quản lý trật tự xây dựng, bảo vệ môi trường, phòng cháy, chữa cháy tại địa phương.

Như vậy, thủ tục áp dụng đối với dự án theo thủ tục đặc biệt này đã chuyển từ “tiền kiểm” sang “hậu kiểm”. Theo đó, nhà đầu tư thực hiện thủ tục đăng ký đầu tư để được cấp Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư trong thời hạn 15 ngày và không phải thực hiện một số thủ tục để được cấp giấy phép trong lĩnh vực xây dựng, phòng cháy, chữa cháy và bảo vệ môi trường (dự kiến rút ngắn thời gian thực hiện dự án khoảng 260 ngày).

Thủ tục bảo đảm thực hiện dự án đầu tư đối với lĩnh vực áp dụng thủ tục đầu tư đặc biệt

Thủ tục bảo đảm thực hiện dự án đầu tư đối với dự án thông thường được áp dụng theo Điều 43 Luật Đầu tư, Điều 25, 26 Nghị định số 31/2021/NĐ-CP. Theo đó, nhà đầu tư phải ký quỹ hoặc phải có bảo lãnh của tổ chức tín dụng hoặc chi nhánh ngân hàng nước ngoài được thành lập theo pháp luật Việt Nam về nghĩa vụ ký quỹ để bảo đảm thực hiện dự án đầu tư được Nhà nước giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất.

Đối với dự án đầu tư thuộc lĩnh vực áp dụng thủ tục đầu tư đặc biệt, ngoài những quy định trên, cần lưu ý quy định về ký quỹ và hoàn trả nghĩa vụ bảo đảm thực hiện dự án tại Điều 4 Nghị định 19/2025/NĐ-CP quy định chi tiết Luật Đầu tưnhư sau:

Nghĩa vụ ký quỹ

Nhà đầu tư thực hiện ký quỹ hoặc nộp cam kết bảo lãnh của tổ chức tín dụng về nghĩa vụ ký quỹ:

• Sau khi được cấp Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư và trước khi tổ chức thực hiện phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt (đối với trường hợp nhà đầu tư không tạm ứng tiền bồi thường, hỗ trợ, tái định cư);
• Hoặc trước thời điểm ban hành quyết định cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất (đối với trường hợp nhà đầu tư đã tạm ứng tiền bồi thường, hỗ trợ, tái định cư); 
• Hoặc trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày được cấp Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư (đối với trường hợp khu đất thực hiện dự án đã được Nhà nước bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và thu hồi đất).

Như vậy, nếu như Khoản 5 Điều 26 Nghị định 31/2021/NĐ-CP về bảo đảm thực hiện dự án đầu tư thông thường quy định thời điểm thực hiện ký quỹ là “sau khi được cấp Quyết định chấp thuận chủ trương đầu tư đồng thời với chấp thuận nhà đầu tư hoặc Quyết định chấp thuận nhà đầu tư hoặc Quyết định phê duyệt kết quả trúng đấu giá” thì với thủ tục đầu tư đặc biệt này, việc ký quỹ được thực hiện “sau khi được cấp Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư”.

Hoàn trả nghĩa vụ bảo đảm thực hiện dự án

Hoàn trả nghĩa vụ bảo đảm thực hiện dự án được quy định như sau:

• Hoàn trả 50% số tiền ký quỹ hoặc giảm 50% số tiền bảo lãnh nghĩa vụ ký quỹ tại thời điểm nhà đầu tư gửi Ban quản lý văn bản thông báo khởi công kèm theo các tài liệu quy định tại khoản 8 Điều 36a của Luật Đầu tư mới được sửa đổi năm 2024. 
• Hoàn trả số tiền ký quỹ còn lại và tiền lãi phát sinh từ số tiền ký quỹ (nếu có) hoặc chấm dứt hiệu lực của bảo lãnh nghĩa vụ ký quỹ tại thời điểm nhà đầu tư gửi Ban quản lý biên bản nghiệm thu hoàn thành công trình xây dựng để đưa vào khai thác sử dụng.

Như vậy, nếu như Khoản 9 Điều 26 Nghị định 31/2021/NĐ-CP quy định thời điểm hoàn trả là “tại thời điểm nhà đầu tư đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp quyết định giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất và được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp giấy phép hoặc chấp thuận khác để thực hiện hoạt động xây dựng”, thì đối với thủ tục đầu tư đặc biệt này, thời điểm hoàn trả ngay “tại thời điểm nhà đầu tư gửi Ban quản lý văn bản thông báo khởi công kèm theo các tài liệu”. 

Quy định về thông báo khởi công dự án

Khác với dự án đầu tư thông thường, một trong những nghĩa vụ riêng đối với dự án áp dụng thủ tục đầu tư đặc biệt là thông báo khởi công. Cụ thể theo Điều 6 Nghị định 19/2025/NĐ-CP, đối với dự án đầu tư có cấu phần xây dựng, chậm nhất là 30 ngày trước khi khởi công xây dựng, nhà đầu tư có trách nhiệm thông báo khởi công cho cơ quan nhà nước có thẩm quyền về quản lý trật tự xây dựng tại địa phương và Ban quản lý theo quy định tại khoản 8 Điều 36a của Luật Đầu tư.

Lưu ý thủ tục giấy phép về môi trường khi thực hiện dự án đầu tư áp dụng thủ tục đầu tư đặc biệt

Theo Điều 6 Nghị định 19/2025/NĐ-CP, dự án đầu tư thuộc đối tượng thực hiện đánh giá tác động môi trường theo quy định của Luật Bảo vệ môi trường khi đăng ký đầu tư theo thủ tục đặc biệt thì nhà đầu tư không phải lập báo cáo đánh giá tác động môi trường. Quy định này giúp giảm bớt các thủ tục hành chính cho nhà đầu tư khi thực hiện dự án đầu tư theo thủ tục đặc biệt.

Tuy nhiên, các quy trình về cấp Giấy phép môi trường và đăng ký môi trường vẫn được yêu cầu để bảo vệ môi trường. Trường hợp dự án thuộc đối tượng phải cấp Giấy phép môi trường, nhà đầu tư thực hiện như sau:

• Thực hiện thủ tục cấp Giấy phép môi trường trước khi khởi công xây dựng tại cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt kết quả thẩm định báo cáo đánh giá tác động môi trường tương ứng với trường hợp dự án phải lập báo cáo đánh giá tác động môi trường theo quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường;
• Trình tự, thủ tục cấp Giấy phép môi trường thực hiện theo quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường áp dụng tương ứng đối với dự án đầu tư không thuộc đối tượng phải thực hiện đánh giá tác động môi trường.

Trên đây là cập nhật một số nội dung đáng chú ý tại Nghị định 19/2025/NĐ-CP quy định chi tiết Luật Đầu tư. Quý khách hàng có thắc mắc liên quan hay có nhu cầu tư vấn pháp luật đầu tư, vui lòng liên hệ Luật Việt An để được tư vấn, hỗ trợ tốt nhất!