Cấp xã có thẩm quyền cấp sổ đỏ sau khi sáp nhập

Theo quy định của pháp luật Việt Nam hiện hành, cấp xã (UBND cấp xã/phường/thị trấn) không có thẩm quyền cấp sổ đỏ (Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất) cho người dân. Và cấp xã chỉ có vai nhất định sơ bộ trong quá trình cấp sổ đỏ lần đầu. Tuy nhiên sau khi sáp nhập tỉnh bỏ cấp huyện sáp nhập cấp xã thì thẩm quyền của cấp xã có thể sẽ được mở rộng trong việc cấp sổ đỏ hay Cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho người dân. Đây là một trong những câu chuyện thời sự và chúng ta bàn đến ngày hôm nay.

Luật sư Công ty Luật Việt An cùng bạn bàn về vấn đề này.

Trước tiên chúng ta cần phân tích vai trò của cấp xã trong việc thực hiện cấp sổ đỏ cho người dân chiếu theo quy định hiện hành.

✅ Theo đó thì thẩm quyền của cấp xã chỉ đóng vai trò:

1. Tiếp nhận hồ sơ ban đầu:
   • Hộ gia đình, cá nhân nộp hồ sơ xin cấp sổ đỏ lần đầu tại UBND cấp xã nơi có đất.
   • Cấp xã sẽ kiểm tra tính đầy đủ của hồ sơ.
2. Thẩm tra, xác minh nguồn gốc và hiện trạng sử dụng đất:
   • UBND xã có trách nhiệm xác minh nguồn gốc sử dụng đất, thời điểm bắt đầu sử dụng đất, hiện trạng tranh chấp.
   • Xác nhận đất không có tranh chấp, phù hợp quy hoạch.
3. Niêm yết công khai thông tin:
   • Sau khi kiểm tra hồ sơ, cấp xã sẽ niêm yết công khai thông tin thửa đất tại trụ sở UBND xã và nơi sinh hoạt chung của khu dân cư trong 15 ngày.
   • Đây là bước để người dân phản ánh nếu có khiếu nại, tranh chấp.
4. Chuyển hồ sơ lên Văn phòng Đăng ký đất đai (thuộc Phòng Tài nguyên và Môi trường cấp huyện) để cấp sổ.

❌ Thẩm quyền cấp sổ đỏ lần đầu:

• Chỉ UBND cấp huyện (quận, huyện, thị xã, thành phố thuộc tỉnh) mới có thẩm quyền ký và cấp sổ đỏ cho hộ gia đình, cá nhân.
• Văn phòng Đăng ký đất đai cấp huyện sẽ thực hiện đo đạc, thẩm định hồ sơ và trình UBND huyện ký sổ đỏ.

Trong thời gian gần đây có nhiều câu hỏi của độc giả rất đáng chú ý và hiện đang là vấn đề thời sự lớn sau khi Quốc hội thông qua nghị quyết sáp nhập đơn vị hành chính. Việc bỏ cấp huyện và sáp nhập cấp xã đặt ra nhiều câu hỏi, trong đó có vấn đề: “Vậy cấp nào sẽ thực hiện chức năng cấp sổ đỏ?” khi vai trò của cấp xã được đề cao hơn trong quản lý hành chính.

✅ Sau khi bỏ cấp huyện, cấp xã có được cấp sổ đỏ không?

Từ 1/7/2025, thực hiện Nghị định phân cấp đất đai của Chính phủ ngày 12/6, Chủ tịch UBND xã, phường, đặc khu sẽ được thẩm quyền cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ) lần đầu cho người dân, bao gồm cả giấy chứng nhận quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất Ngoài ra, xã cũng sẽ được giao thêm các nhiệm vụ như xác định lại diện tích đất, cấp sổ đỏ theo phương án góp quyền sử dụng đất và điều chỉnh đất đai – vốn do UBND tỉnh, huyện đảm nhiệm trước đây. Đối với tổ chức (cơ quan nhà nước, tôn giáo, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài…), có thể căn cứ vào tình hình địa phương mà các thủ tục cấp sổ đỏ tương tự sẽ được giao về xã

Sau khi sáp nhập cấp tỉnh, bỏ cấp huyện và sáp nhập cấp xã, bộ máy hành chính sẽ vận hành theo mô hình hai cấp chính quyền.

Dù chưa có quy định chính thức về thẩm quyền cấp xã, nhưng liên quan đến việc cấp sổ đỏ, có thể dự báo một số kịch bản như sau:

▶️ Kịch bản 1: Thẩm quyền cấp sổ đỏ chuyển về cấp tỉnh

• UBND cấp tỉnh sẽ ủy quyền cho các Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai đặt tại khu vực, hoặc phân quyền lại cho cấp xã trong một số trường hợp đơn giản.
• Cấp xã sẽ giữ vai trò đầu mối hướng dẫn, tiếp nhận, xác nhận – tương tự hiện tại – nhưng thẩm quyền cấp vẫn do Sở Tài nguyên & Môi trường hoặc đơn vị được ủy quyền ký.

👉 Điều này đảm bảo sự thống nhất quản lý nhà nước về đất đai và tránh tình trạng phân tán thẩm quyền.

▶️ Kịch bản 2: Tăng quyền cho cấp xã

• Một số chức năng hành chính có thể được phân cấp mạnh mẽ cho cấp xã, trong đó có thể bao gồm việc ký cấp sổ đỏ đối với trường hợp đơn giản, đặc biệt là đất ở nông thôn, đất không có tranh chấp, sử dụng ổn định.
• Việc này cần sửa Luật Đất đai, Luật Tổ chức chính quyền địa phương, và các văn bản hướng dẫn liên quan.

👉 Tuy nhiên, việc cấp sổ đỏ là vấn đề pháp lý quan trọng, nên việc giao cho cấp xã sẽ rất hạn chế và có điều kiện nghiêm ngặt.

📌 Kết luận

• Hiện tại, cấp xã không có quyền cấp sổ đỏ, chỉ tham gia xác nhận và chuyển hồ sơ.
• Tương lai, sau khi bỏ cấp huyện:
  • Thẩm quyền có thể dồn về cấp tỉnh hoặc
  • Ủy quyền một phần cho cấp xã trong các trường hợp đơn giản – nếu pháp luật được sửa đổi cho phù hợp với mô hình quản lý mới.

Việc sáp nhập đơn vị hành chính, bỏ cấp huyện và tổ chức lại chính quyền địa phương theo mô hình hai cấp là bước chuyển lớn trong cải cách hành chính và quản trị nhà nước tại Việt Nam. Tuy nhiên, quá trình chuyển đổi này sẽ kéo theo hàng loạt hệ quả pháp lý, đặc biệt trong lĩnh vực đất đai, hộ tịch, xây dựng và thủ tục hành chính cho người dân và doanh nghiệp.

Công ty Luật Việt An với đội ngũ luật sư, chuyên gia nhiều kinh nghiệm sẵn sàng đồng hành, tư vấn pháp lý, xây dựng giải pháp phù hợp cho cơ quan, tổ chức và cá nhân trong giai đoạn chuyển tiếp.
Vui lòng liên hệ Luật Việt An – Hotline: 0961.675.566 để được hỗ trợ kịp thời những vướng mắc trong vấn đề liên quan đất đai riêng và pháp luật nói chung.