Trong lĩnh vực chiếu sáng, kiểu dáng công nghiệp không chỉ mang tính thẩm mỹ mà còn tạo lợi thế cạnh tranh và định vị thương hiệu cho doanh nghiệp. Theo Luật Sở hữu trí tuệ Việt Nam, kiểu dáng chỉ được pháp luật bảo hộ khi được đăng ký hợp lệ tại Cục Sở hữu trí tuệ và đáp ứng đầy đủ điều kiện pháp lý. Nếu không đăng ký, doanh nghiệp có thể đối mặt với nguy cơ bị sao chép, mất quyền khai thác độc quyền và phát sinh tranh chấp. Vì vậy, bài viết dưới đâu của Luật Việt An trình bày rõ quy định và thủ tục đăng ký kiểu dáng công nghiệp ngành chiếu sáng để bảo vệ quyền lợi hợp pháp của quý khách hàng.
Điều kiện để được bảo hộ
Kiểu dáng công nghiệp được bảo hộ nếu đáp ứng các điều kiện sau:
Có tính mới (Điều 65 Luật SHTT)
Kiểu dáng chưa từng được công bố công khai ở Việt Nam hoặc bất kỳ quốc gia nào, dưới mọi hình thức: sử dụng, mô tả, quảng bá, trưng bày tại hội chợ, triển lãm…
Nếu kiểu dáng đã được công khai trước ngày nộp đơn đăng ký, nó mất tính mới và sẽ bị từ chối bảo hộ.
Có tính sáng tạo
Kiểu dáng phải thể hiện sự sáng tạo rõ ràng đối với người có hiểu biết trung bình trong lĩnh vực tương ứng.
Không được chỉ là sao chép, bắt chước, hay thay đổi nhỏ từ những kiểu dáng đã có sẵn trên thị trường.
Cần thể hiện ý tưởng thiết kế riêng biệt, có giá trị thẩm mỹ và nhận diện cao.
Có khả năng áp dụng công nghiệp
Kiểu dáng phải có khả năng sản xuất hàng loạt bằng phương pháp công nghiệp hoặc thủ công nghiệp.
Mẫu thiết kế có thể được tái tạo ổn định, bảo đảm tính thống nhất và tính ứng dụng thực tế.
Những đối tượng không được bảo hộ dưới dạng kiểu dáng công nghiệp
(Điều 64 Luật SHTT)
Hình dáng bên ngoài của sản phẩm bắt buộc phải có do đặc tính kỹ thuật (tức là hình dáng chỉ nhằm đảm bảo chức năng kỹ thuật).
Hình dáng bên ngoài của công trình xây dựng dân dụng hoặc công nghiệp.
Hình dáng không nhìn thấy được trong quá trình sử dụng sản phẩm (ví dụ: cấu trúc bên trong thiết bị điện tử).
Lợi ích của việc đăng ký bảo hộ kiểu dáng công nghiệp ngành chiếu sáng
Trong ngành chiếu sáng có rất nhiều kiểu dáng phổ biến và có sự tương đồng với nhau. Do đó, việc đăng ký bảo hộ kiểu dáng công nghiệp cực kỳ quan trọng vì nó mang lại cho doanh nghiệp một lớp bảo vệ kiên cố:
Bảo vệ quyền lợi hợp pháp
Khi được cấp văn bằng bảo hộ, chủ sở hữu kiểu dáng công nghiệp có quyền độc quyền sử dụng thiết kế sản phẩm trong phạm vi bảo hộ. Điều này cho phép doanh nghiệp ngăn cấm hoặc yêu cầu xử lý bất kỳ tổ chức, cá nhân nào sử dụng kiểu dáng đã được bảo hộ mà không được phép. Đây là cơ sở pháp lý vững chắc để bảo vệ thành quả sáng tạo của doanh nghiệp.
Gia tăng giá trị thương mại & thương hiệu
Kiểu dáng công nghiệp được bảo hộ không chỉ nâng cao khả năng cạnh tranh của sản phẩm trên thị trường mà còn góp phần xây dựng hình ảnh thương hiệu. Doanh nghiệp có thể chuyển nhượng hoặc cấp phép sử dụng kiểu dáng để khai thác giá trị thương mại, tạo thêm nguồn thu hợp pháp và ổn định.
Ngăn chặn hàng giả, hàng nhái
Ngành chiếu sáng là lĩnh vực có nguy cơ cao bị sao chép, làm giả kiểu dáng, đặc biệt là đối với các mẫu đèn trang trí và đèn LED. Việc đăng ký bảo hộ giúp doanh nghiệp có cơ sở pháp lý để xử lý hành vi xâm phạm, qua đó bảo vệ uy tín và thị phần.
Thuận lợi khi mở rộng thị trường quốc tế
Với các doanh nghiệp có định hướng xuất khẩu sản phẩm chiếu sáng, việc sở hữu văn bằng bảo hộ kiểu dáng công nghiệp tại Việt Nam sẽ là cơ sở quan trọng để tiếp tục đăng ký bảo hộ tại nước ngoài thông qua hệ thống quốc tế (Hague). Điều này giúp doanh nghiệp bảo vệ quyền lợi không chỉ trong nước mà cả trên thị trường toàn cầu.
Lợi thế cạnh tranh lâu dài
Kiểu dáng công nghiệp là yếu tố trực tiếp tác động đến sự lựa chọn của người tiêu dùng. Khi được bảo hộ, doanh nghiệp có thể yên tâm đầu tư vào hoạt động thiết kế và sáng tạo, từ đó tạo ra lợi thế cạnh tranh bền vững, thay vì lo ngại bị sao chép và mất thị phần.
Lưu ý khi đăng ký kiểu dáng công nghiệp ngành chiếu sáng
Nếu quý khách hàng muốn đăng ký nhãn hiệu dịch vu nghiên cứu, cần phải xác định đúng nhóm dịch vụ theo Hệ thống phân loại quốc tế dành cho kiểu dáng công nghiệp ( Thỏa ước Locarno) được quản lý bởi Tổ quốc Sở hữu Trí tuệ Thế giới (WIPO). Đây là yếu tố cực kỳ quan trọng, vì nếu phân nhóm sai thì nhãn hiệu có thể bị từ chối bảo hộ hoặc không được bảo vệ đầy đủ khi xảy ra tranh chấp.
Phân loại Locarno gồm 32 nhóm : theo đó từ nhóm 01-31 là các nhóm được đặt theo tiêu chí cho các sản phẩm tương tự nhau. Riêng nhóm thứ 32 được đặt tên là nhóm 99: để chỉ các kiểu dáng công nghiệp cho tất cả các sản phẩm khác chưa được phân vào 31 nhóm cụ thể được liệt kê. Trong đó ngành chiếu sáng thuộc vào nhóm 26 – Thiết bị và dụng cụ chiếu sáng:
26-01: Nến, đèn nến, giá đỡ nến
26-02: Đuốc, đèn xách tay và đèn lồng
26-03: Thiết bị chiếu sáng nơi công cộng (bao gồm cả đèn ngoài trời, đèn sân khấu, đèn pha, đèn pha rọi)
26-04: Nguồn phát sáng, sử dụng điện hoặc không sử dụng điện (bao gồm cả bóng đèn cho đèn điện, đèn chùm, đèn ống, nến, đèn dầu lửa).
26-05: Đèn, đèn có chân, đèn chùm, đèn treo tường và trần, chụp đèn, gương phản xạ, các loại đèn cho chụp ảnh, chiếu phim.
26-05 .11 Đèn ống, đèn tuýp treo/gắn trên tường, trần nhà, kể cả máng đèn
.21 Đèn chùm, đèn ngủ, đèn treo/gắn trên tường, trần nhà
.31 Đèn bàn (kể cả đèn kẹp
.41 Đèn cây (đặt trên sàn)
.51 Các bộ phận của đèn (bao gồm chao đèn, kính/gương đèn, chân đèn, đui đèn, v.v.,)
.99 Các loại đèn khác (bao gồm đèn chụp ảnh, đèn thờ, đèn năng lượng mặt trời, v.v.,)
26-06: Thiết bị chiếu sáng cho xe cộ
26-06 .1* Đèn xe máy
.11 Đèn pha, cụm đèn phía trước của xe máy
.12 Đèn hậu, cụm đèn phía sau của xe máy
.19 Các loại đèn khác
26-06 .21 Đèn xe đạp
26-06 .3* Đèn xe ô tô
.31 Đèn pha, cụm đèn pha của xe ô tô
.32 Đèn hậu, cụm đèn hậu của xe ô tô
.33 Đèn xi-nhan, cụm đèn xi-nhan của xe ô tô
.34 Các bộ phận của đèn xe ô tô.
.39. Các loại đèn khác như đèn rọi, đèn gầm, v.v.
26-99: Các loại khác (bao gồm: Khau đựng bóng đèn,…)
Trình tự, thủ tục đăng ký kiểu dáng công nghiệp ngành chiếu sáng
Bước 1: Tra cứu kiểu dáng công nghiệp
Tự tra cứu trên hệ thống online của Cục Sở hữu trí tuệ.
Hoặc thuê dịch vụ tra cứu chuyên nghiệp để đảm bảo không bị trùng hoặc tương tự.
Bước 2: Chuẩn bị hồ sơ
Hồ sơ đăng ký kiểu dáng công nghiệp ngành chiếu sáng gồm các giấy tờ, tài liệu sau đây:
02 Tờ khai đăng ký kiểu dáng công nghiệp, đánh máy theo mẫu quy định (Mẫu số 07 Phụ lục 01 Nghị định 65/2023/NĐ-CP);
01 Bản mô tả kiểu dáng công nghiệp. Bản mô tả kiểu dáng công nghiệp phải đáp ứng quy định tại Phụ lục I của Nghị định 65/2023/NĐ-CP, bản kiểu dáng công nghiệp phải bao gồm các nội dung sau:
Tên kiểu dáng công nghiệp;
Lĩnh vực sử dụng kiểu dáng công nghiệp;
Kiểu dáng công nghiệp tương tự gần nhất;
Liệt kê ảnh chụp hoặc bản vẽ;
Phần mô tả chi tiết kiểu dáng công nghiệp;
Yêu cầu bảo hộ kiểu dáng công nghiệp.
04 Bộ ảnh chụp/bản vẽ kiểu dáng công nghiệp;
Chứng từ nộp phí, lệ phí;
Giấy uỷ quyền (nếu nộp đơn đăng ký nộp thông qua các tổ chức dịch vụ đại diện sở hữu công nghiệp);
Tài liệu chứng minh quyền đăng ký (nếu thụ hưởng từ người khác);
Tài liệu chứng minh quyền ưu tiên (nếu đơn có yêu cầu hưởng quyền ưu tiên).
Lưu ý: Đơn đăng ký và giấy tờ giao dịch giữa người nộp đơn và cơ quan quản lý nhà nước về quyền sở hữu công nghiệp phải được làm bằng tiếng việt, trừ một vài giấy tờ cụ thể có thể sử dụng ngôn ngữ khác nhưng vẫn phải có bản dịch sang tiếng việt khi cơ quan quản lý nhà nước yêu cầu.
Cơ sở pháp lý: Điều 100, Điều 105 Luật Sở hữu trí tuệ 2005 (sửa đổi, bổ sung 2022)
Bước 3: Nộp hồ sơ
Nộp trực tiếp hoặc thông qua bưu điện đến:
Trụ sở Cục sở hữu trí tuệ, địa chỉ: 384 – 386 Nguyễn Trãi, phường Thanh Xuân, thành phố Hà Nội.
Văn phòng đại diện Cục Sở hữu trí tuệ tại thành phố Hồ Chí Minh, địa chỉ: Tầng 8, số 1196 đường 3 tháng 2, phường Bình Thới, Thành phố Hồ Chí Minh.
Văn phòng đại diện Cục Sở hữu trí tuệ tại thành phố Đà Nẵng, địa chỉ: Tầng 1, số 135 đường Minh Mạng, phường Ngũ Hành Sơn, thành phố Đà Nẵng.
Hoặc quý khách hàng có thể nộp trực tuyến: https://dvctt.noip.gov.vn
Bước 4: Thẩm định hình thức và nội dung và công bố đơn
Theo quy định trong luật sở hữu trí tuệ thì quy trình và thời gian xử lý hồ sơ đăng ký nhãn hiệu sau khi nộp hồ sơ cụ thể như sau:
Thẩm định hình thức hồ sơ đăng ký: trong 01 tháng từ ngày nộp hồ sơ.
Công bố đơn trên trang Công báo sở hữu công nghiệp: trong 02 tháng từ ngày hồ sơ được chấp nhận.
Thẩm định nội dung đơn đăng ký: trong 07 tháng từ ngày đơn được đăng trên Công báo sở hữu công nghiệp.
Cấp giấy chứng nhận bảo hộ nhãn hiệu: từ 01 – 02 tháng kể từ khi có thông báo về việc cấp giấy chứng nhận.
Có thể thấy thời gian để đăng ký nhãn hiệu sẽ mất hơn 01 năm để hoàn tất. Tuy nhiên, thực tế hiện nay số lượng hồ sơ nộp cho Cục Sở hữu trí tuệ rất lớn nên thời gian để đăng ký nhãn hiệu thường kéo dài khoảng 02 năm.
Bước 5: Nộp phí, lệ phí
Tổ chức, cá nhân đăng ký nhãn hiệu sẽ phải nộp các khoản phí, lệ phí theo quy định pháp luật như sau:
Lệ phí nộp đơn;
Phí phân loại kiểu dáng công nghiệp
Phí công bố đơn;
Phí thẩm định đơn;
Phí tra cứu thông tin nhằm phục vụ quá trình thẩm định;
Phí thẩm định yêu cầu hưởng quyền ưu tiên (nếu có);
Phí cấp văn bằng bảo hộ (nếu có).
Bước 6: Cấp văn bằng bảo hộ
Nếu không bị phản đối hoặc bị từ chối, bạn sẽ được cấp Giấy chứng nhận nhãn hiệu có giá trị 10 năm (gia hạn được).
Đăng ký kiểu dáng công nghiệp ngành chiếu sáng là bước quan trọng để bảo vệ sáng tạo, nâng cao giá trị sản phẩm và giữ lợi thế cạnh tranh. Nếu Quý khách hàng cần hỗ trợ soạn hồ sơ, tra cứu hoặc nộp đơn đăng ký, hãy liên hệ với Luật Việt An để được tư vấn và đồng hành trọn gói, nhanh chóng – chính xác – hiệu quả.