Trong lĩnh vực dược phẩm, ngoài việc coi trọng bảo hộ sáng chế và nhãn hiệu, thì đăng ký bảo hộ kiểu dáng công nghiệp là điều cần thiết, không chỉ giúp doanh nghiệp ngăn chặn hành vi sao chép bất hợp pháp mà còn tạo lợi thế cạnh tranh trên thị trường, đặc biệt trong bối cảnh ngành dược đang ngày càng chú trọng đến tính nhận diện thương hiệu và trải nghiệm của người tiêu dùng. Để kiểu dáng công nghiệp được bảo hộ, đòi hỏi tổ chức, cá nhân cần nắm rõ các quy định pháp luật về điều kiện bảo hộ, trình tự, thủ tục thực hiện. Trong bài viết dưới đây, Công ty Luật Việt An sẽ cung cấp đến quý khách hàng những thông tin về đăng ký kiểu dáng công nghiệp ngành dược phẩm.
Có thể đăng ký kiểu dáng công nghiệp ngành dược phẩm cho các nhóm nào?
Căn cứ Bảng Phân loại quốc tế về kiểu dáng công nghiệp theo Thoả ước Locarno, kiểu dáng công nghiệp ngành dược phẩm có thể đăng ký cho các nhóm lớp sau:
Nhóm 09-03: Hộp đựng thuốc đông y, tây y;
Nhóm 09-05: Vỉ thuốc; Viên nang chứa dược phẩm (Bao bì);
Nhóm 19-08: Miếng dán đơn thuốc, toa y tế;
Các phân nhóm trong nhóm 24: Dụng cụ y tế và phòng thí nghiệm (Ví dụ: Kim tiêm, ống tiêm…);
Nhóm 28-01: Thuốc viên nén, thuốc con nhộng, thuốc tránh thai.
Kiểu dáng sản phẩm dược phẩm được đăng ký bảo hộ khi nào?
Căn cứ Điều 63 Luật Sở hữu trí tuệ năm 2005, để kiểu dáng sản phẩm dược phẩm được bảo hộ là kiểu dáng công nghiệp khi đáp ứng các điều kiện sau:
Có tính mới tức là kiểu dáng sản phẩm có những khác biệt đáng kể so với những kiểu dáng công nghiệp khác đã được bộc lộ công khai, mô tả bằng văn bản hoặc bất kỳ hình thức nào ở trong nước hay nước ngoài trước ngày nộp đơn hoặc trước ngày ưu tiên;
Kiểu dáng có tính sáng tạo, người có hiểu biết trung bình trong ngành dược phẩm không thể tạo ra kiểu dáng một cách dễ dàng;
Kiểu dáng có khả năng áp dụng công nghiệp, có thể dùng làm mẫu để sản xuất, chế tạo hàng loạt sản phẩm có kiểu dáng đó bằng phương pháp công nghiệp hoặc thủ công nghiệp.
Đối tượng nào được phép đăng ký kiểu dáng công nghiệp?
Các tổ chức, cá nhân sau đây có quyền đăng ký kiểu dáng công nghiệp cho ngành dược phẩm:
Tác giả tự bỏ công sức và chi phí để sáng tạo ra kiểu dáng công nghiệp;
Tổ chức, cá nhân giao việc, thuê việc tác giả và đầu tư kinh phí, phương tiện vật chất cho tác giả;
Các tổ chức, cá nhân cùng nhau tạo ra hoặc đầu tư để tạo ra kiểu dáng công nghiệp đều có quyền đăng ký nếu được tất cả các tổ chức, cá nhân đó đồng ý;
Tổ chức, cá nhân được chuyển giao quyền đăng ký kiểu dáng công nghiệp từ tổ chức, cá nhân có quyền đăng ký.
Đăng ký kiểu dáng công nghiệp ngành dược phẩm thực hiện thế nào?
Địa điểm đăng ký
Tổ chức, cá nhân đăng ký kiểu dáng công nghiệp ngành dược phẩm tại cơ quan có thẩm quyền về sở hữu công nghiệp là Cục Sở hữu trí tuệ, có địa chỉ trụ sở tại Hà Nội hoặc Văn phòng đại diện Cục Sở hữu trí tuệ tại thành phố Hồ Chí Minh và Đà Nẵng.
Hình thức đăng ký
Tổ chức, cá nhân có thể đăng ký kiểu dáng công nghiệp ngành dược phẩm thông qua các hình thức sau:
Đăng ký trực tiếp tại trụ sở chính hoặc Văn phòng đại diện của Cục Sở hữu trí tuệ;
Hồ sơ đăng ký kiểu dáng công nghiệp cho ngành dược phẩm bao gồm các tài liệu, giấy tờ sau đây:
Tờ khai đăng ký kiểu dáng công nghiệp theo Mẫu số 07 tại Phụ lục I ban hành kèm theo Nghị định 65/2023/NĐ-CP;
04 bản mô tả kiểu dáng công nghiệp (Lưu ý: Bản mô tả kiểu dáng công nghiệp phải có phần mô tả kiểu dáng công nghiệp và phạm vi bảo hộ kiểu dáng công nghiệp), cụ thể:
Bản mô tả kiểu dáng công nghiệp phải đáp ứng đủ các điều kiện như: Các đặc điểm tạo dáng thể hiện bản chất của kiểu dáng công nghiệp và nêu rõ các đặc điểm tạo dáng mới, khác biệt so với kiểu dáng công nghiệp ít khác biệt nhất đã biết, phù hợp với bộ ảnh chụp hoặc bản vẽ; Nếu đơn có nhiều phương án thì phần mô tả phải thể hiện đầy đủ các phương án, điểm khác biệt giữa phương án cơ bản và phương án còn lại; Nếu kiểu dáng đăng ký là kiểu dáng của bộ sản phẩm thì phần mô tả phải thể hiện đầy đủ kiểu dáng của từng sản phẩm trong bộ sản phẩm đó.
Phạm vi bảo hộ kiểu dáng công nghiệp phải thể hiện rõ các đặc điểm tạo dáng cần được bảo hộ (gồm các đặc điểm mới, khác biệt với các kiểu dáng công nghiệp tương tự đã biết).
04 bộ ảnh chụp, bản vẽ kiểu dáng công nghiệp hiện đầy đủ đặc điểm tạo dáng của kiểu dáng công nghiệp;
Tài liệu chứng minh quyền đăng ký, nếu người nộp đơn là người thừa kế, kế thừa quyền đăng ký;
Bản sao đơn hoặc các đơn đầu tiên có xác nhận của cơ quan đã nhận đơn đầu tiên nếu yêu cầu hưởng quyền ưu tiên;
Giấy ủy quyền nộp hồ sơ yêu cầu sửa đổi, bổ sung cho cá nhân hoặc Giấy ủy quyền nộp hồ sơ cho tổ chức (nếu nộp thông qua đại diện sở hữu công nghiệp Luật Việt An);
Bản sao chứng từ nộp phí, lệ phí.
Trình tự, thủ tục thực hiện đăng ký kiểu dáng công nghiệp ngành dược phẩm
Quy trình đăng ký bảo hộ kiểu dáng công nghiệp cho sản phẩm dược phẩm được thực hiện theo quy định của Luật Sở hữu trí tuệ năm 2005 (sửa đổi, bổ sung 2022) và Nghị định số 65/2023/NĐ-CP hướng dẫn chi tiết một số điều của Luật Sở hữu trí tuệ, cụ thể như sau:
Bước 1. Tra cứu khả năng bảo hộ kiểu dáng công nghiệp
Trước khi nộp đơn, tổ chức hoặc cá nhân nên tiến hành tra cứu kiểu dáng công nghiệp dự kiến đăng ký để đánh giá khả năng bảo hộ, tránh trùng hoặc tương tự với các kiểu dáng đã được đăng ký trước đó. Việc tra cứu có thể thực hiện tại Cục Sở hữu trí tuệ hoặc thông qua đại diện sở hữu công nghiệp được ủy quyền như Công ty Luật Việt An.
Bước 2. Nộp hồ sơ đăng ký kiểu dáng công nghiệp
Người nộp đơn nộp 01 bộ hồ sơ đến Cục Sở hữu trí tuệ Việt Nam (trực tiếp, qua bưu điện, hoặc nộp trực tuyến qua cổng dịch vụ công).
Bước 3. Tiếp nhận đơn
Sau khi tiếp nhận hồ sơ, Cục Sở hữu trí tuệ sẽ cấp Giấy tiếp nhận đơn đăng ký kiểu dáng công nghiệp, ghi rõ:
Ngày nộp đơn;
Số đơn;
Danh mục tài liệu có trong hồ sơ;
Thông tin về chủ đơn.
Bước 4. Thẩm định hình thức đơn (thời hạn: 01 tháng kể từ ngày nộp đơn)
Trường hợp đơn không hợp lệ: Cục SHTT ra thông báo dự định từ chối chấp nhận đơn hợp lệ và yêu cầu sửa đổi, bổ sung.
Trường hợp đơn hợp lệ: Cục SHTT ra thông báo chấp nhận đơn hợp lệ.
Bước 5. Công bố đơn đăng ký kiểu dáng công nghiệp
Đơn hợp lệ được công bố trên Công báo Sở hữu công nghiệp trong thời hạn 02 tháng kể từ ngày có thông báo chấp nhận đơn hợp lệ.
Bước 6. Thẩm định nội dung đơn (thời hạn: 09-12 tháng kể từ ngày công bố đơn)
Cục SHTT tiến hành đánh giá khả năng đáp ứng điều kiện bảo hộ của kiểu dáng công nghiệp, bao gồm: tính mới, tính sáng tạo và khả năng áp dụng công nghiệp.
Trường hợp dự định từ chối cấp văn bằng bảo hộ: khi kiểu dáng không đáp ứng điều kiện bảo hộ, người nộp đơn không có quyền đăng ký hoặc không phải đơn có ngày ưu tiên/nộp sớm nhất.
Trường hợp đủ điều kiện: Cục SHTT ra Quyết định cấp Văn bằng bảo hộ kiểu dáng công nghiệp, ghi nhận vào Sổ đăng ký quốc gia về sở hữu công nghiệp và cấp Bằng độc quyền kiểu dáng công nghiệp cho chủ đơn.
Văn bằng bảo hộ kiểu dáng công nghiệp ngành dược phẩm có hiệu lực bao lâu?
Căn cứ Điều 63 Luật Sở hữu trí tuệ năm 2005, sửa đổi năm 2022, văn bằng bảo hộ kiểu dáng công nghiệp ngành dược phẩm có thời gian bảo hộ được tính như sau:
Thời gian bảo hộ kiểu dáng công nghiệp là 05 năm (Có hiệu lực kể từ ngày cấp và kéo dài đến hết 05 năm từ ngày nộp đơn);
Đối với đơn đăng ký quốc tế kiểu dáng công nghiệp theo Thỏa ước La Hay thì thời gian bảo hộ kiểu dáng công nghiệp được tính theo quy định của Thỏa ước La Hay (Có hiệu lực kể từ ngày có quyết định chấp nhận bảo hộ hoặc kể từ ngày tiếp theo ngày kết thúc thời hạn sáu tháng tính từ ngày Văn phòng quốc tế công bố đăng ký quốc tế kiểu dáng công nghiệp đó, tính theo thời điểm nào sớm hơn);
Chủ văn bằng có thể gia hạn hai lần liên tiếp, mỗi lần năm năm.
Phí, lệ phí đăng ký
Căn cứ Thông tư 263/2016/TT-BTC và Thông tư 64/2025/TT-BTC, từ ngày 01/07/2025 đến ngày 01/01/2027, tổ chức, cá nhân đăng ký kiểu dáng công nghiệp ngành dược phẩm phải nộp các khoản phí, lệ phí sau:
Lệ phí nộp đơn: 75.000 đồng;
Lệ phí cấp Văn bằng bảo hộ: 60.000 đồng (Nếu đơn đăng ký kiểu dáng công nghiệp có trên 01 phương án của từng sản phẩm thì từ phương án thứ 2 trở đi phải nộp thêm 50.000 đồng/phương án);
Phí thẩm định đơn cho mỗi phương án của từng sản phẩm: 700.000 đồng;
Phí phân loại quốc tế về kiểu dáng công nghiệp: 100.000 đồng/phân nhóm (Trường hợp tổ chức, cá nhân yêu cầu Cục Sở hữu trí tuệ hỗ trợ phân nhóm);
Phí tra cứu thông tin nhằm phục vụ việc thẩm định: 480.000 đồng;
Phí công bố: 120.000 đồng/hình (Từ hình thứ 2 phải nộp thêm 60.000 đồng/hình);
Phí đăng bạ: 120.000 đồng.
Các kiểu dáng công nghiệp ngành dược phẩm đã đăng ký tại Việt Nam
Kiểu dáng công nghiệp trong ngành dược phẩm thường đề cập đến hình dáng bên ngoài độc đáo của các sản phẩm dược phẩm như hộp đựng, bao bì, chai lọ, vỉ thuốc, hoặc thiết bị y tế. Việc đăng ký kiểu dáng công nghiệp đã giúp các tổ chức, cá nhân kinh doanh trong ngành dược phẩm củng cố thương hiệu, nâng cao khả năng cạnh tranh trên thị trường và ngăn chặn hành vi sao chép, làm giả, làm nhái. Dưới đây là một số kiểu dáng công nghiệp ngành dược phẩm đã đăng ký và được cấp văn bằng bảo hộ tại Việt Nam:
Trong bối cảnh thị trường dược phẩm cạnh tranh cao và các sản phẩm mới liên tục ra đời, việc đăng ký kiểu dáng công nghiệp là bước đi quan trọng giúp doanh nghiệp bảo vệ bao bì, thiết kế sản phẩm, khẳng định thương hiệu và phòng ngừa rủi ro xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ. Công ty luật Việt An cam kết cung cấp giải pháp pháp lý toàn diện – chính xác – bảo mật, giúp Quý khách hàng an tâm tập trung phát triển sản phẩm và mở rộng thị trường.
Giấy chứng nhận đăng ký hoạt động số: 01010266/TP/ĐKHĐ, cấp lần đầu ngày 23/10/2007 tại Sở Tư pháp Thành phố Hà Nội.
