Trong bối cảnh kinh tế đầy biến động, việc thay đổi chủ sở hữu doanh nghiệp tư nhân không còn là điều xa lạ. Quyết định này có thể xuất phát từ nhiều lý do, nhưng đều đòi hỏi sự chuẩn bị kỹ lưỡng về mặt pháp lý và hành chính. Thông qua bài viết dưới đây, Luật Việt An sẽ đi sâu vào quy trình, hồ sơ đăng ký thay đổi chủ doanh nghiệp tư nhân và các bước cần thiết để đảm bảo quá trình chuyển giao diễn ra suôn sẻ, đúng quy định theo pháp luật doanh nghiệp mới được ban hành áp dụng từ 01/07/2025.
Thủ tục thay đổi chủ doanh nghiệp tư nhân được tiến hành trong các trường hợp sau:
Chủ doanh nghiệp tư nhân bán, tặng cho doanh nghiệp.
Chủ doanh nghiệp tư nhân chết, mất tích.
Người tiến hành đăng ký thay đổi chủ doanh nghiệp tư nhân là người mua, người được tặng cho, người được thừa kế.
Hồ sơ đăng ký thay đổi chủ doanh nghiệp tư nhân
Căn cứ Điều 47 Nghị định số 168/2025/NĐ-CP hồ sơ thay đổi chủ doanh nghiệp tư nhân gồm:
Đối với trường hợp tặng do/chuyển nhượng doanh nghiệp tư nhân
Giấy đề nghị đăng ký thay đổi chủ doanh nghiệp tư nhân: mẫu số 14 Nghị định số 168/2025/NĐ-CP gồm các nội dung chính:
Thông tin về chủ doanh nghiệp tư nhân đã tặng cho/chết/bán
Thông tin về chủ doanh nghiệp tư nhân mới
Chữ ký của chủ doanh nghiệp tư nhân và người được nhận doanh nghiệp tư nhân
Hợp đồng mua bán hoặc biên bản thanh lý hợp đồng mua bán trong trường hợp bán doanh nghiệp tư nhân; hợp đồng tặng cho trong trường hợp tặng cho doanh nghiệp tư nhân; bản sao văn bản xác nhận quyền thừa kế hợp pháp của người thừa kế trong trường hợp thừa kế thường gồm những nội dung sau:
Thông tin chủ sở hữu doanh nghiệp tư nhân và bên mua/thừa kế doanh nghiệp tư nhân;
Thông tin về doanh nghiệp;
Giá mua và phương thức thanh toán;
Quyền và nghĩa vụ của các bên;
Thời điểm chuyển giao rủi ro;
Xử lý nợ, điều khoản về lao động;
Giải quyết tranh chấp.
Giấy ủy quyền cho Luật Việt An (nếu có).
Đối với trường hợp chủ doanh nghiệp chết, mất tích.
Trường hợp không có di chúc của chủ doanh nghiệp đã chết,thì gia đình của chủ doanh nghiệp tư nhân cần lập một văn bản thỏa thuận phân chia di sản thừa kế. Căn cứ vào Điều 651 Bộ luật Dân sự 2015, người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây:
Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết.
Hàng thừa kế thứ hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại.
Hàng thừa kế thứ ba gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột; chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại.
Khi đó, trong cả trường hợp đã có hoặc chưa có di chúc, người thừa kế chuẩn bị hồ sơ gồm đầy đủ các giấy tờ sau:
Giấy đề nghị đăng ký thay đổi chủ doanh nghiệp tư nhân: mẫu số 14 Nghị định số 168/2025/NĐ-CP gồm các nội dung chính:
Thông tin về cơ quan đăng ký kinh doanh sau sáp nhập;
Thông tin về mã số doanh nghiệp
Thông tin về chủ doanh nghiệp tư nhân đã tặng cho/chết/bán
Thông tin về chủ doanh nghiệp tư nhân mới
Chữ ký của người nhận thừa kế
Bản sao văn bản xác nhận quyền thừa kế hợp pháp của người thừa kế trong trường hợp thừa kế.
Giấy chứng tử, tuyên bố mất tích của Tòa án đối với chủ doanh nghiệp tư nhân trong trường hợp chủ doanh nghiệp tư nhân chết, mất tích.
Bản gốc giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh.
Quyền và nghĩa vụ của Chủ doanh nghiệp tư nhân trong một số trường hợp đặc biệt
Trường hợp chủ doanh nghiệp tư nhân bị tạm giam, đang chấp hành hình phạt tù, đang chấp hành biện pháp xử lý hành chính tại cơ sở cai nghiện bắt buộc, cơ sở giáo dục bắt buộc thì ủy quyền cho người khác thực hiện quyền và nghĩa vụ của mình.
Trường hợp chủ doanh nghiệp tư nhân chết thì người thừa kế hoặc một trong những người thừa kế theo di chúc hoặc theo pháp luật là chủ doanh nghiệp tư nhân theo thỏa thuận giữa những người thừa kế.
Trường hợp những người thừa kế không thỏa thuận được thì đăng ký chuyển đổi thành công ty hoặc giải thể doanh nghiệp tư nhân đó.
Trường hợp chủ doanh nghiệp tư nhân chết mà không có người thừa kế, người thừa kế từ chối nhận thừa kế hoặc bị truất quyền thừa kế thì tài sản của chủ doanh nghiệp tư nhân được xử lý theo quy định của pháp luật về dân sự.
Trường hợp chủ doanh nghiệp tư nhân bị hạn chế hoặc mất năng lực hành vi dân sự, có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi thì quyền và nghĩa vụ của chủ doanh nghiệp tư nhân được thực hiện thông qua người đại diện.
Trường hợp chủ doanh nghiệp tư nhân bị Tòa án cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định thuộc phạm vi ngành, nghề kinh doanh của doanh nghiệp thì: Chủ doanh nghiệp tư nhân tạm ngừng, chấm dứt kinh doanh ngành, nghề có liên quan theo quyết định của Tòa án hoặc chuyển nhượng doanh nghiệp tư nhân cho cá nhân, tổ chức khác.
Lưu ý trong trường hợp bán doanh nghiệp tư nhân
Sau khi bán doanh nghiệp tư nhân, chủ doanh nghiệp tư nhân vẫn phải chịu trách nhiệm về các khoản nợ và nghĩa vụ tài sản khác của doanh nghiệp tư nhân phát sinh trong thời gian trước ngày chuyển giao doanh nghiệp, trừ trường hợp chủ doanh nghiệp tư nhân, người mua và chủ nợ của doanh nghiệp tư nhân có thỏa thuận khác.
Chủ doanh nghiệp tư nhân, người mua doanh nghiệp tư nhân phải tuân thủ quy định của pháp luật về lao động.
Người mua doanh nghiệp tư nhân phải đăng ký thay đổi chủ doanh nghiệp tư nhân theo quy định của Luật Doanh nghiệp.
Lưu ý về chủ sở hữu hưởng lợi
Căn cứ Điều 17, 18 Nghị định số 168/2025/NĐ-CP không đề cập đến việc kê khai chủ sở hữu hưởng lợi trong doanh nghiệp tư nhân, do vậy, doanh nghiệp tư nhân không cần kê khai những nội dung này.
Trên đây là tư vấn pháp lý của Luật Việt An về hồ sơ đăng ký thay đổi chủ doanh nghiệp tư nhân. Nếu có bất kỳ vướng mắc nào khác liên quan đến đăng ký doanh nghiệp theo nghị định mới, xin hãy liên hệ với Luật Việt An để được tư vấn cụ thể.
Giấy chứng nhận đăng ký hoạt động số: 01010266/TP/ĐKHĐ, cấp lần đầu ngày 23/10/2007 tại Sở Tư pháp Thành phố Hà Nội.
