Nguyên tắc ưu tiên cho người sử dụng trước “first to use”
Nguyên tắc ưu tiên cho người sử dụng trước hay còn gọi là nguyên tắc “first to use” được hiểu là quyền sở hữu công nghiệp được quyết định bởi những người đầu tiên sử dụng nó, không phải người đầu tiên nộp đơn đăng ký nó, đặc biệt phù hợp với việc đăng ký bảo hộ nhãn hiệu.
Theo đó, khi xem xét hai hay nhiều đơn đăng ký cho cùng một nhãn hiệu hoặc khi phát sinh tranh chấp trong việc đăng ký nhãn hiệu thì cơ quan đăng ký nhãn hiệu sẽ xem xét thời điểm sử dụng nhãn hiệu của các bên có liên quan. Bên nào chứng minh được việc mình sử dụng nhãn hiệu trước thì sẽ được cấp đăng ký bảo hộ đối với nhãn hiệu.
Trên thế giới tồn tại và sử dụng song song hai nguyên tắc nộp đơn khi đăng ký bảo hộ các đối tượng sở hữu công nghiệp nói chung và nộp đơn đăng ký nhãn hiệu nói riêng đó là nguyên tắc nộp đơn đầu tiên “first to file” và nguyên tắc ưu tiên cho người sử dụng trước “first to use”.
Lịch sử hình thành nguyên tắc ưu tiên cho người sử dụng trước “first to use”
Trên thế giới nguyên tắc ưu tiên cho người sử dụng trước “first to use” là nguyên tắc được sử dụng đầu tiên. Nguyên tắc “first to use” ra đời từ rất sớm cùng với Luật nhãn hiệu đầu tiên được ban hành đó là Luật về sản xuất và hàng hóa được thông qua tại Pháp vào ngày 23 tháng 06 năm 1857. Luật về sản xuất và hàng hóa đã thiết lập hệ thống nhãn hiệu hoàn chỉnh và toàn diện đầu tiên trên thế giới. Theo Luật này, nhãn hiệu hàng hóa được bảo hộ theo nguyên tắc sử dụng đầu tiên và hiện nay nguyên tắc này vẫn được áp dụng khoảng 30 nước trên thế giới như: Mỹ, Úc, Canada, Hong Kong, Singapore, Ấn Độ, Israel, Malaysia, Nam Phi,…cũng là đa số các nước có hệ thống pháp luật Common law.
Ưu điểm của nguyên tắc ưu tiên cho người sử dụng trước “first to use”
Bảo vệ người sáng tạo đầu tiên: Theo đó, chủ thể thương mại sử dụng nhãn hiệu nếu chứng minh họ đã sử dụng nhãn hiệu đó trước thì có thể đòi lại được nhãn hiệu của mình.
Mỹ là quốc gia điển hiển hình áp dụng nguyên tắc “first to use” trong đăng ký nhãn hiệu, chính vì vậy một trong các vụ việc điển hình của Việt Nam lấy lại được nhãn hiệu tại Mỹ nhờ nguyên tắc này chính là: nhãn hiệu cà phê Trung Nguyên.
Nhược điểm của nguyên tắc ưu tiên cho người sử dụng trước “first to use”
Mặc dù là nguyên tắc ra đời sớm và có ý nghĩa lich sử rất cao trong vấn đề xác lập quyền sở hữu trí tuệ, quyền sở hữu nhãn hiệu hàng hóa nhưng trong quá trình áp dụng thực tiễn thấy nhiều điểm hạn chế của nguyên tắc “first to use” đặc biệt khi mà nền kinh tế phát triển ngày càng đa dạng. Do đó, số lượng các nước trên thế giới áp dụng nguyên tắc này ít hơn so với nguyên tắc “first to file”. Cụ thể các hạn chế dễ thấy là:
Khó khăn cho cơ quan đăng ký xác định ai là người sử dụng đầu tiên, thời điểm bắt đầu sử dụng là khi nào, có ai sử dụng nhãn hiệu giống hay tương tự hay chưa.
Khó xác định hành vi sử dụng nhãn hiệu đó có phải là sử dụng nhãn hiệu mang tính thương mại hay không không có tính thương mại.
Với các nhược điểm trên mà nguyên tắc sử dụng đầu tiên “first to use” nên trên thực tế hẩu như không còn quốc gia nào áp dụng riêng rẽ nguyên tắc “first to use” mà thường sử dụng song song và kết hợp với nguyên tắc “first to file” trong việc thẩm định, cấp bằng bảo hộ cho đơn đăng ký nhãn hiệu mà điển hình là Mỹ.
Danh sách các nước, vùng lãnh thổ áp dụng nguyên tắc ưu tiên cho người sử dụng trước “first to use” trong đăng ký nhãn hiệu
STT
Quốc gia, vùng lãnh thổ
STT
Quốc gia, vùng lãnh thổ
1
Australia (Úc)
16
Aruba
2
Hoa Kỳ (Mỹ -USA)
17
Lebanon
3
Nam Phi
18
Malawi
4
Hong Kong
19
Malta
5
Canada
20
Costa Rica
6
Singapore
21
Cyprus (Đảo Síp)
7
New Zealand
22
Denmark (Đan Mạch)
8
India (Ấn Độ)
23
Fiji
9
Malaysia
24
Papua New Guinea
10
Brunei
25
Puerto Rico
11
Iceland
26
Samoa
12
Uruguay
27
Eswatini
13
Ireland (Ai-Len)
28
Trinidad & Tobago
14
Israel
29
Jersey
15
Kenya
30
Zimbabwe
Tại Việt Nam pháp luật quy định sử dụng nguyên tắc nộp đơn đầu tiên “first to file” và có các quy định về nghĩa vụ sử dụng nhãn hiệu và quy định về cạnh tranh không lành mạnh do không có quyền đăng ký nhãn hiệu trong đăng ký nhãn hiệu để khắc phục các nhược điểm của nguyên tắc “first to file”.
Quý khách hàng có nhu cầu tư vấn đăng ký nhãn hiệu tại Việt Nam và các nước trên thế giới xin vui lòng liên hệ công ty luật Việt An để được hỗ trợ nhanh nhất!