Nguyên tắc nộp đơn đầu tiên “first to file” trong sở hữu trí tuệ

Nguyên tắc nộp đơn đầu tiên (first to file) là một trong hai nguyên tắc bảo hộ đối với quyền sở hữu trí tuệ. Theo nguyên tắc “first to file”, pháp luật chỉ bảo hộ cho chủ thể nộp đơn đăng ký sớm nhất đối với cùng một đối tượng thuộc quyền sở hữu công nghiệp như sáng chế, nhãn hiệu, kiểu dáng công nghiệp,… chứ không phải là người đầu tiên sáng tạo ra nó.

Lịch sử hình thành nguyên tắc nộp đơn đầu tiên “first to file”

  • Tại Việt Nam, nguyên tắc “first to file” được quy định tại Điều 90 Luật Sở hữu trí tuê nhằm bảo vệ quyền lợi của chủ thể nộp đơn sớm hơn các chủ thể khác đối với cùng một nhãn hiệu. Nguyên tắc nộp đơn đầu tiên của pháp luật Việt Nam xuất phát từ quy định “nguyên tắc ưu tiên” trong Công ước Paris 1883 về bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ mà Việt Nam là thành viên.
  • Trong trường hợp chủ đơn đã nộp đơn đầu tiên tại Việt Nam hoặc tại các quốc gia là thành viên của Công ước Paris về sở hữu công nghiệp, Công ước PCT về bảo hộ sáng chế thì người nộp đơn có quyền yêu cầu hưởng quyền ưu tiên cho đối tượng đã được nộp trong đơn đầu tiên trong thời hạn nhất định (theo công ước Paris, thời hạn hưởng quyền ưu tiên đối với sáng chế là 12 tháng tính từ ngày nộp đơn đơn đầu tiên, và 6 tháng đối với quyền ưu tiên kiểu dáng công nghiệp và nhãn hiệu).
  • Điều này đồng nghĩa với việc trong thời gian kể từ ngày nộp đơn đầu tiên đến ngày nộp đơn tại Việt Nam mà có chủ thể khác nộp đơn xen vào cho cùng đối tượng trong đơn đầu tiên thì đơn của bạn vẫn được coi là có cùng ngày nộp đơn với ngày nộp đơn đầu tiên và được ưu tiên bảo hộ.

Nội dung của nguyên tắc nộp đơn đầu tiên “first to file”

Trường hợp có nhiều đơn của nhiều người khác nhau đăng ký các nhãn hiệu trùng hoặc tương tự đến mức gây nhầm lẫn với nhau dùng cho các sản phẩm, dịch vụ trùng hoặc tương tự với nhau hoặc trường hợp có nhiều đơn của cùng một người đăng ký cá nhãn hiệu trùng dùng cho các sản phẩm, dịch vụ trùng nhau thì văn bằng bảo hộ chỉ được cấp cho:

  • Nhãn hiệu trong đơn hợp lệ có ngày ưu tiên sớm nhất
  • Nhãn hiệu trong đơn hợp lệ có ngày nộp đơn sớm nhất.

Ngoài ra, nếu các đơn đăng ký cùng đáp ứng các điều kiện để được cấp văn bằng bảo hộ và có cùng ngày ưu tiên hoặc ngày nộp đơn thì cũng sẽ chỉ có 01 văn bằng bảo hộ được cấp cho đối tượng của một đơn duy nhất trong số các đơn đó theo thoả thuận của tất cả những người nộp đơn. Trường hợp không thoả thuận được thì các đối tượng đó đều sẽ bị từ chối cấp văn bằng bảo hộ.

Ưu điểm của nguyên tắc “first to file”

Trên thực tế, vẫn thường xuyên xảy ra tình trạng các ý tưởng vô tình bị trùng lặp hoặc tương tự dẫn đến việc gây nhầm lẫn với nhau. Điều này, trong bảo hộ quyền sở hữu công nghiệp thường xảy ra đối với nhãn hiệu khi các chủ thể có xu hướng lựa chọn các tên gọi bằng tên riêng của mình, gia đình mình, hoặc có liên quan đến sản phẩm, dịch vụ… Do đó, việc áp dụng nguyên tắc nộp đơn đầu tiên “first to file” giúp xác định quyền đối với người thực hiện nộp đơn đăng ký trước. Do đó, tránh được việc đánh cắp ý tưởng, lợi dụng nhãn hiệu của người để cạnh tranh không lành mạnh trong kinh doanh. Theo đó, dù chủ thể không cố tình bắt chước, đánh cắp của người khác nhưng nếu là người nộp đơn sau thì chủ thể nộp đơn trước sẽ được bảo hộ và chủ thể nộp đơn đăng ký nhãn hiệu sau sẽ bị từ chối. Do đo, nếu muốn được xác lập quyền thì chủ thể sáng tạo quyền sở hữu trí tuệ nên đăng ký bảo hộ tài sản sở hữu trí tuệ của mình càng sớm càng tốt để được áp dụng nguyên tắc này.

Lợi ích của nguyên tắc nộp đơn đầu tiên “first to file” không chỉ thôi thúc người có quyền sở hữu trí tuệ sớm xác lập quyền mà còn giúp cơ quan nhà nước dễ dàng xác định chủ thể nào là chủ thể sẽ được cấp bằng bảo hộ và giảm bớt các tranh chấp quyền trong thực tế xã hội.

Nhược điểm của nguyên tắc “first to file”

Mặc dù nguyên tắc nộp đơn đầu tiên “first to file” tạo điều kiện dễ dàng hơn cho cơ quan đăng ký, nhưng trong một số trường hợp vì mục đích trục lợi mà một số chủ thể đã lợi dụng điều này để đăng ký nhãn hiệu chiếm dụng, đầu cơ “nhãn hiệu” của các chủ thể khác, thậm chí là đăng ký luôn nhãn hiệu của đối tác, bạn hàng. Do đó, trên thực tế áp dụng thì nguyên tắc first to file cũng đang bộc lộ một số hạn chế nhất định. Nhằm khắc phục tình trạng này đã có các quy định về nghĩa vụ sử dụng nhãn hiệu và quy định về cạnh tranh không lành mạnh do không có quyền đăng ký nhãn hiệu trong đăng ký nhãn hiệu để khắc phục các nhược điểm của nguyên tắc “first to file”.

Quy định về nghĩa vụ sử dụng nhãn hiệu trong một thời gian nhất định

Chủ sở hữu nhãn hiệu có nghĩa vụ sử dụng liên tục nhãn hiệu. Việc sử dụng nhãn hiệu bởi bên nhận chuyển quyền theo hợp đồng sử dụng nhãn hiệu cũng được coi là hành vi sử dụng nhãn hiệu của chủ sở hữu nhãn hiệu. Trong trường hợp nhãn hiệu không được sử dụng liên tục từ năm năm trở lên thì Giấy chứng nhận đăng ký nhãn hiệu đó bị chấm dứt hiệu lực theo quy định.

Việc sử dụng nhãn hiệu được thể hiện bởi việc thực hiện các hành vi cụ thể

  • Gắn nhãn hiệu được bảo hộ lên hàng hoá, bao bì hàng hoá, phương tiện kinh doanh, phương tiện dịch vụ, giấy tờ giao dịch trong hoạt động kinh doanh;
  • Lưu thông, chào bán, quảng cáo để bán, tàng trữ để bán hàng hoá mang nhãn hiệu được bảo hộ;
  • Nhập khẩu hàng hoá, dịch vụ mang nhãn hiệu được bảo hộ.
  • Sử dụng nhãn hiệu bởi bên nhận chuyển quyền theo hợp đồng sử dụng nhãn hiệu.

Quy định về cạnh tranh không lành mạnh do không có quyền đăng ký nhãn hiệu

Tổ chức, cá nhân có thể yêu cầu chấm dứt hiệu lực văn bằng bảo hộ nhãn hiệu cầu của người khác trong trường hợp Giấy chứng nhận được cấp cho người không có quyền đăng ký nhãn hiệu không đáp ứng điều kiện bảo hộ, không trung thực của người nộp đơn. Cụ thể:

  • Sử dụng nhãn hiệu được bảo hộ tại một nước là thành viên của điều ước quốc tế có quy định cấm người đại diện hoặc đại lý của chủ sở hữu nhãn hiệu sử dụng nhãn hiệu đó mà Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam cũng là thành viên, nếu người sử dụng là người đại diện hoặc đại lý của chủ sở hữu nhãn hiệu và việc sử dụng đó không được sự đồng ý của chủ sở hữu nhãn hiệu và không có lý do chính đáng;
  • Đăng ký, chiếm giữ quyền sử dụng hoặc sử dụng tên miền trùng hoặc tương tự gây nhầm lẫn với nhãn hiệu, tên thương mại được bảo hộ của người khác hoặc chỉ dẫn địa lý mà mình không có quyền sử dụng nhằm mục đích chiếm giữ tên miền, lợi dụng hoặc làm thiệt hại đến uy tín, danh tiếng của nhãn hiệu, tên thương mại,chỉ dẫn địa lý tương ứng.

Cho dù vậy, nguyên tắc nộp đơn đầu tiên “first to file”vẫn được coi là nguyên tắc quan trọng nhất và là cơ sở pháp lý đầy đủ nhất trong việc chấp nhận đơn đăng ký nhãn hiệu trong hệ thống pháp luật về bảo hộ quyền sở hữu công nghiệp của các hầu hết các hệ thống pháp luật trên thế giới như pháp luật của EU, Nhật Bản, Hoa Kỳ, Việt Nam,…

Tham khảo các nước, vùng lãnh thổ áp dụng nguyên tắc đơn đầu tiên “first to file” trong bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ: Các quốc gia áp dụng nguyên tắc nộp đơn đầu tiên “first-to-file” (luatvietan.vn).

Mục lục

Bài viết liên quan

Mục lục
Ẩn

    Tư vấn sở hữu trí tuệ

    Tư vấn sở hữu trí tuệ

    Văn bản pháp luật

    Văn bản pháp luật

    Tư vấn pháp luật

    Tư vấn luật

    LIÊN HỆ CÔNG TY LUẬT VIỆT AN

    Tư vấn doanh nghiệp: 09 79 05 77 68
    Tư vấn doanh nghiệp
    Tư vấn sở hữu trí tuệ: 0976 18 66 08
    Tư vấn sở hữu trí tuệ
    Tư vấn đầu tư: 09 13 380 750
    Tư vấn đầu tư

    TỔNG ĐÀI PHÍA BẮC

    Hotline: 09 61 37 18 18
    (Whatsapp, Zalo, Viber) hanoi@vietanlaw.vn Skype IconSkype Chat
    Liên hệ qua Zalo
    Liên hệ qua Zalo
    Liên hệ Zalo 0961371818
    Tư vấn kế toán - thuế: 09 888 567 08
    Dịch vụ kế toán thuế
    Tư vấn giấy phép: 0966 83 66 08
    Tư vấn giấy phép
    Tư vấn hợp đồng: 0913 380 750
    Tư vấn hợp đồng

    TỔNG ĐÀI PHÍA NAM

    Hotline: 09 61 57 18 18

    (Whatsapp, Zalo, Viber)
    hcm@vietanlaw.vn
    Skype IconSkype Chat

    Liên hệ qua Zalo
    Liên hệ qua Zalo
    Liên hệ Zalo 0961571818
    Liên hệ tư vấn
    Cảnh báo lừa đảo
    CẢNH BÁO MẠO DANH CÔNG TY LUẬT VIỆT AN LỪA ĐẢO