Việc xác nhận cha cho con có ý nghĩa quan trọng trong việc thể hiện quyền và nghĩa vụ, trách nhiệm của cha với con và ngược lại. Với sự phát triển của thời đại, quan điểm về hôn nhân và tình yêu cũng có nhiều sự thay đổi dẫn đến nhiều cặp đôi lựa chọn sinh con nhưng chưa hoặc không đăng ký kết hôn. Điều này dẫn đến trên thực tế đặt ra nhiều trường hợp cần phải xác định cha cho con. Do vậy, bài viết dưới đây sẽ cung cấp cho bạn quy định pháp luật về vấn đề này theo quy định hiện hành của Luật Hộ tịch 2014 và văn bản hướng dẫn thi hành.
Quyền nhận cha, mẹ, con của mỗi cá nhân
Luật Hôn nhân và Gia đình 2014 quy định về quyền nhận cha, mẹ, con như sau:
Quyền nhận cha, mẹ
Con có quyền nhận cha, mẹ của mình kể cả trong trường hợp cha mẹ đã chết;
Con đã thành niên nhận cha, không cần phải có sự đồng ý của mẹ; nhận mẹ không cần phải có sự đồng ý của cha.
Quyền nhận con
Cha, mẹ có quyền nhận con kể cả trong trường hợp con đã chết;
Trường hợp người đang có vợ, chồng mà nhận con thì việc nhận con không cần phải có sự đồng ý của người kia.
Người có quyền yêu cầu xác nhận cha, con
Theo quy định tại Điều 102 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014 quy định người có quyền yêu cầu xác định cha cho con bao gồm:
Cha, con đã thành niên không bị mất năng lực hành vi dân sự có quyền yêu cầu cơ quan đăng ký hộ tịch xác định con, cha cho mình trong trường hợp không có tranh chấp.
Cha, con theo quy định của pháp luật về tố tụng dân sự, có quyền yêu cầu Tòa án xác định con, cha cho mình trong trường hợp có tranh chấp, người được yêu cầu xác định là cha, con đã chết và người yêu cầu xác định cha, con chết.
Cá nhân, cơ quan, tổ chức sau đây có quyền yêu cầu Tòa án xác định cha cho con chưa thành niên, con đã thành niên mất năng lực hành vi dân sự; xác định con cho cha chưa thành niên hoặc mất năng lực hành vi dân sự:
Cha, mẹ, con, người giám hộ;
Cơ quan quản lý nhà nước về gia đình;
Cơ quan quản lý nhà nước về trẻ em;
Hội liên hiệp phụ nữ.
Các phương thức xác nhận cha cho con hiện nay
Thẩm quyền nhận cha cho con thuộc về cơ quan đăng ký hộ tịch và tòa án, cụ thể:
UBND cấp huyện nơi cư trú của người được nhận là cha con thực hiện đăng ký nhận cha con giữa công dân Việt Nam với người nước ngoài; giữa công dân Việt Nam cư trú ở trong nước với công dân Việt Nam định cư ở nước ngoài; giữa công dân Việt Nam định cư ở nước ngoài với nhau; giữa công dân Việt Nam đồng thời có quốc tịch nước ngoài với công dân Việt nam hoặc với người nước ngoài; giữa người nước ngoài với nhau mà một hoặc cả hai bên thường trú tại Việt Nam.
UBND cấp xã có thẩm quyền xác nhận cha, con theo quy định của pháp luật về hộ tịch trong trường hợp còn lại không có tranh chấp;
Tòa án có thẩm quyền xác nhận cha, con trong trường hợp có tranh chấp hoặc người được yêu cầu xác định là cha, con đã chết và trường hợp người có yêu cầu xác định cha, con chết.
Trình tự, thủ tục cung cấp dịch vụ tư vấn xác nhận cha cho con
Thủ tục xác nhận tại cơ quan hành chính nhà nước
Hồ sơ
Tờ khai đăng ký nhận cha con theo mẫu ban hành kèm theo Thông tư 04/2020/TT-BTP.
Chứng cứ, chứng minh quan hệ cha con cho cơ quan đăng ký hộ tịch;
Giấy tờ pháp lý cá nhân như CCCD/CMND để xuất trình khi làm việc tại cơ quan đăng ký;
Nếu đăng ký nhận cha con giữa công dân Việt Nam với người nước ngoài hoặc giữa người nước ngoài với nhau thì người nước ngoài phải nộp thêm bản sao hộ chiếu hoặc giấy tờ có giá trị thay hộ chiếu để chứng minh về nhân thân.
Thủ tục tại UBND cấp xã:
Ghi sổ hộ tịch và cấp trích lục: Nếu việc nhận cha con là đúng và không có tranh chấp thì công chức tư pháp hộ tịch ghi vào Sổ hộ tịch và báo cáo Chủ tịch UBND cấp xã cấp trích lục cho người yêu cầu trong 03 ngày kể từ ngày nhận đủ hồ sơ.
Trường hợp phải xác minh: thời hạn được kéo dài thêm không quá 5 ngày làm việc.
Thủ tục tại UBND cấp huyện:
Các minh, niêm yết: Công chức hộ tịch xác minh, niêm yết việc nhận cha con có yếu tố nước ngoài tại trụ sở UBND cấp huyện và gửi văn bản đề nghị UBND cấp xã nơi thường trú của người được nhận là cha con niêm yết trong thời gian 07 ngày tại trụ sở UBND cấp xã.
Quyết định việc đăng ký: Phòng tư pháp báo cáo và đề xuất Chủ tịch UBND cấp huyện quyết định việc đăng ký nhận cha con, cấp trích lục cho các bên trong thời hạn 15 ngày kể từ ngày nhận đủ hồ sơ.
Thủ tục tiến hành xác nhận tại Tòa án
Hồ sơ khởi kiện
Đơn khởi kiện theo mẫu. Quý khách có thể tải tại đây hoặc đến Tòa án nhân dân cấp có thẩm quyền để xin cấp.
Giấy tờ pháp lý cá nhân của người khởi kiện, người bị kiện như CCCD/CMND/Hộ chiếu;
Giấy khai sinh của con;
Giấy tờ chứng minh giữa người yêu cầu và người bị yêu cầu có quan hệ cha con như giấy xét nghiệm ..
Thủ tục
Người khởi kiện nộp đơn đến Tòa án nhân dân cấp huyện nơi cư trú của bị đơn để yêu cầu giải quyết.
Sau khi nhận được khởi kiện Tòa án sẽ xem xét giải quyết nếu thuộc thẩm quyền giải quyết theo quy định của Bộ luật Tố tụng dân sự.
Quyết định của Tòa án được gửi cho cơ quan đăng ký hộ tịch để ghi chú theo quy định của pháp luật hộ tịch.
Một số câu hỏi liên quan
Giấy tờ chứng minh quan hệ cha con là những giấy tờ nào?
Điều 14 Thông tư 04/2020/TT-BTP quy định về chứng cứ chứng minh quan hệ cha con bao gồm: văn bản của cơ quan y tế, cơ quan giám định hoặc cơ quan, tổ chức khác có thẩm quyền ở trong nước hoặc nước ngoài xác nhận quan hệ cha con.
Trường hợp không có chứng cứ chứng minh quan hệ cha con theo quy định thì các bên nhận cha con lập văn bản cam đoan về mối quan hệ cha con theo quy định, có ít nhất 02 người làm chứng về mối quan hệ cha con.
Nơi làm thủ tục khai sinh và nhận cha cho con?
Khi đăng ký khai sinh người có yêu cầu đăng ký nhận cha mẹ con thì UBND cấp xã nơi cư trú của cha hoặc mẹ kết hợp giải quyết theo thủ tục khai sinh và thủ tục đăng ký nhận, cha, mẹ con.
Trường hợp đăng ký khai sinh kết hợp đăng ký nhận cha mẹ con mà một bên có yêu cầu là người nước ngoài, công dân Việt Nam định cư ở nước ngoài thì thẩm quyền thuộc UBND cấp huyện của cha hoặc mẹ là công dân Việt Nam, căn cứ vào khoản 1 Điều 15 Thông tư 04/2020/TT-BTP.
Muốn xác nhận quan hệ cha con khi người mẹ không đồng ý?
Theo quy định tại Điều 90 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014 con có quyền nhận cha, mẹ của mình kể cả trong trường hợp cha mẹ đã chết. Con đã thành niên nhận cha không cần phải có sự đồng ý của mẹ.
Trên đây là nội dung tư vấn của Luật Việt An về thủ tục xác nhận cha cho con. Quý khách cần sử dụng dịch vụ xác nhận cha cho con xin vui lòng liên hệ Công ty luật Việt An để được hỗ trợ nhanh chóng.