Chính thức áp dụng từ 01/07/2026 nữ sinh con thứ 2 được nghỉ thai sản 7 tháng

Mới đây, Quốc hội Chính thức áp dụng từ 01/07/2026 nữ sinh con thứ 2 được nghỉ thai sản 7 tháng với 8 chương, 30 điều. Luật có hiệu lực kể từ ngày 01/07/2026. Luật Dân số được ban hành sẽ góp phần nâng hiệu lực của Pháp lệnh Dân số năm 2003 lên một tầm cao mới, tạo nền tảng pháp lý vững chắc cho chính sách dân số quốc gia trong giai đoạn phát triển mới. Trong đó, nhiều quy định mới có tác động to lớn như tăng thời gian nghỉ hưởng thai sản của người lao động, ưu tiên mua nhà ở xã hội, chế độ tài chính khi sinh con,… Sau đây, Luật Việt An sẽ cập nhật những nội dung mới đáng chú ý tại Luật Dân số 2025.

Từ ngày 01/07/2026, tăng thời gian nghỉ thai sản cho lao động nữ sinh con thứ hai

Hiện nay, khoản 1 Điều 139 của Bộ luật Lao động năm 2019, lao động nữ được nghỉ thai sản trước và sau khi sinh con là 06 tháng; thời gian nghỉ trước khi sinh không quá 02 tháng. Trường hợp lao động nữ sinh đôi trở lên thì tính từ con thứ 02 trở đi, cứ mỗi con, người mẹ được nghỉ thêm 01 tháng.

Theo quy định mới tại điểm a Khoản 1 Điều 13 Chính thức áp dụng từ 01/07/2026 nữ sinh con thứ 2 được nghỉ thai sản 7 tháng quy định:

“Điều 13. Duy trì mức sinh thay thế

…1. Các biện pháp để duy trì mức sinh thay thế:

…a) Tăng thời gian nghỉ thai sản khi sinh con thứ hai: Phụ nữ được nghỉ thêm 01 tháng;”

Đồng thời, Khoản 1 Điều 28 Luật Dân số năm 2025 quy định:

“1. Sửa đổi, bổ sung khoản 1 Điều 139 Bộ Luật Lao động như sau:

…Trường hợp lao động nữ sinh con thứ 02 (hai) thì người mẹ được nghỉ thêm 01 tháng”.

Từ ngày 01/07/2026, tăng thời gian nghỉ thai sản cho lao động nữ sinh con thứ hai

Như vậy, có thể thấy, từ ngày 01/07/2026, thời gian nghỉ thai sản của lao động nữ sẽ được tăng thêm trong trường hợp sinh con thứ hai.

Cụ thể, ngoài mức nghỉ thai sản 06 tháng theo khoản 1 Điều 139 Bộ luật Lao động 2019, nếu lao động nữ sinh con thứ hai thì được nghỉ thêm 01 tháng, nâng tổng thời gian nghỉ thai sản lên 07 tháng. Quy định này khác với cơ chế trước đây chỉ áp dụng thêm 01 tháng cho trường hợp sinh đôi trở lên (tính từ con thứ hai trở đi), nay đã mở rộng thêm quyền lợi cho trường hợp sinh đủ hai con trong cùng một lần sinh. Điều này thể hiện chính sách nhân văn, góp phần hỗ trợ sức khỏe bà mẹ và trẻ em trong giai đoạn hậu sản.

Từ ngày 01/07/2026, lao động nam được nghỉ 10 ngày làm việc khi vợ sinh con thứ hai

Hiện nay theo Điều 53 Luật Bảo hiểm xã hội 2024 quy định, lao động nam đang tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc khi vợ sinh con được nghỉ việc hưởng chế độ thai sản với thời gian là 05 ngày làm việc.

Tuy nhiên, theo quy định mới tại điểm a Khoản 1 Điều 13 Chính thức áp dụng từ 01/07/2026 nữ sinh con thứ 2 được nghỉ thai sản 7 tháng quy định:

“Điều 13. Duy trì mức sinh thay thế

…1. Các biện pháp để duy trì mức sinh thay thế:

…a) Tăng thời gian nghỉ thai sản khi sinh con thứ hai: […] nam giới được nghỉ thêm 05 ngày làm việc khi vợ sinh con;”

Đồng thời, theo Khoản 2 Điều 28 Luật Dân số năm 2025 quy định:

“2. Sửa đổi, bổ sung điểm c khoản 2 Điều 53 Luật Bảo hiểm xã hội như sau:

…c) Trường hợp vợ sinh đôi hoặc vợ sinh con thứ 02 (hai) thì được nghỉ 10 ngày làm việc. Trường hợp sinh ba trở lên thì được nghỉ thêm 03 ngày làm việc cho mỗi con tính từ con thứ ba trở đi”. 

Từ ngày 01/07/2026, lao động nam được nghỉ 10 ngày làm việc khi vợ sinh con thứ hai

Như vậy, từ 01/07/2026, lao động nam có vợ sinh con thứ hai sẽ được nghỉ 10 ngày làm việc, gấp đôi so với quy định hiện nay. Đây là bước điều chỉnh quan trọng, thể hiện chính sách nhân văn và khuyến khích sự tham gia của nam giới trong chăm sóc gia đình giai đoạn sau sinh.

Ưu tiên mua nhà ở xã hội khi sinh con thứ hai từ 01/07/2026

Theo điểm c Khoản 1 Điều 13 Luật Dân số năm 2025 quy định: “Ưu tiên mua hoặc thuê nhà ở xã hội theo quy định của pháp luật về nhà ở đối với phụ nữ sinh đủ 02 con hoặc nam giới có 02 con đẻ mà không có vợ hoặc vợ đã chết.” Đây là chính sách nhằm khuyến khích mức sinh thay thế và hỗ trợ các gia đình đang trực tiếp nuôi dưỡng hai con nhỏ.

Đồng thời tại Khoản 3 Điều 28 Luật Dân số năm 2025 quy định:

“3. Sửa đổi, bổ sung điểm đ khoản 1 Điều 79 Luật Nhà ở như sau:

…đ) Trường hợp một đối tượng được hưởng nhiều chính sách hỗ trợ khác nhau thì được hưởng một chính sách hỗ trợ mức cao nhất; trường hợp các đối tượng có cùng tiêu chuẩn và điều kiện thì thực hiện hỗ trợ theo thứ tự ưu tiên trước đối với: người có công với cách mạng, thân nhân liệt sĩ, người khuyết tật, người được bố trí tái định cư theo hình thức mua, thuê mua nhà ở xã hội, phụ nữ sinh đủ 02 con hoặc nam giới có 02 con đẻ mà không có vợ hoặc vợ đã chết, nữ giới.”

Như vậy, quy định mới không chỉ bổ sung quyền lợi ưu tiên cho nhóm đối tượng nêu trên mà còn đưa họ vào vị trí ưu tiên tương đối cao trong danh sách xét duyệt nhà ở xã hội. Điều này thể hiện chính sách hỗ trợ dân số bền vững, đồng thời mang tính nhân văn trong việc tạo điều kiện cho các gia đình nuôi dưỡng hai con có cơ hội tiếp cận nơi ở ổn định và phù hợp.

Chính sách hỗ trợ tài chính khi sinh con

Theo điểm b Khoản 1 Điều 13 Luật Dân số năm 2025 quy định: “Hỗ trợ tài chính khi sinh con đối với phụ nữ dân tộc ít người; phụ nữ sinh đủ 02 con trước 35 tuổi; phụ nữ ở địa phương có mức sinh thấp”.

Chính sách hỗ trợ tài chính khi sinh con áp dụng đối với ba đối tượng:

• Phụ nữ dân tộc ít người;
• Phụ nữ sinh đủ 02 con trước 35 tuổi;
• Phụ nữ ở địa phương có mức sinh thấp.

Như vậy, từ ngày 01/7/2026, khi Luật Dân số năm 2025 chính thức có hiệu lực, ba nhóm đối tượng trên sẽ được hưởng chế độ hỗ trợ tài chính khi sinh con theo mức, hình thức và nguồn hỗ trợ do Chính phủ quy định chi tiết trong các văn bản hướng dẫn.

Có thể thấy, quy định này được xây dựng nhằm khuyến khích sinh đủ 02 con trong độ tuổi sinh đẻ, đồng thời tập trung vào những nhóm có nguy cơ suy giảm mức sinh hoặc gặp khó khăn về điều kiện kinh tế – xã hội. Qua đó, chính sách hướng tới mục tiêu:

• Bảo đảm duy trì mức sinh thay thế ở phạm vi quốc gia;
• Giảm sự chênh lệch về mức sinh giữa các vùng, đặc biệt là vùng dân tộc thiểu số và địa phương có mức sinh thấp;
• Góp phần ổn định và phát triển nguồn nhân lực trong tương lai.

Cấm lựa chọn giới tính thai nhi, tư vấn phá thai vì lý do giới tính

Theo Điều 6 Luật Dân số năm 2025 quy định các hình vi bị nghiêm cấm bao gồm:

• Tuyên truyền, phổ biến hoặc đưa ra những thông tin có nội dung trái với chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng và pháp luật của Nhà nước ảnh hưởng xấu đến công tác dân số.
• Cản trở việc tuyên truyền, vận động phổ biến thông tin, tư vấn về dân số,
• kế hoạch hóa gia đình.
• Lựa chọn giới tính thai nhi dưới mọi hình thức, trừ trường hợp quy định
• tại khoản 2 Điều 15 Luật này.
• Cưỡng bức, ép buộc, khuyến khích, động viên, tư vấn việc phá thai vì lý
• do giới tính.
• Kỳ thị, phân biệt đối xử trong chăm sóc sức khỏe sinh sản.
• Nhân bản người vô tính.

Như vậy, việc lựa chọn giới tính thai nhi dưới mọi hình thức đều bị cấm, ngoại trừ trường hợp xác định giới tính phục vụ chẩn đoán và điều trị các bệnh di truyền liên quan đến giới tính theo quy định của Bộ Y tế. Người thực hiện hành vi cưỡng bức, ép buộc, khuyến khích, động viên, tư vấn việc phá thai vì lý do giới tính đều bị cấm.

Ngoài ra, theo Khoản 2 Điều 15 Luật Dân số năm 2025, đối với người hành nghề y có hành vi công bố, thông báo, tiết lộ thông tin về giới tính thai nhi cho khách hàng sẽ bị đình chỉ hoạt động.

Có thể thấy, quy định mới này được ban hành nhằm giảm thiểu tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh, vốn đang là vấn đề đáng lo ngại tại Việt Nam. Việc siết chặt các hành vi bị cấm, đặc biệt trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe sinh sản và hoạt động y tế, góp phần bảo đảm quyền của trẻ em chưa chào đời, thúc đẩy bình đẳng giới và hướng tới phát triển dân số bền vững.

Nhiều chính sách thích ứng với già hóa dân số, dân số già

Nhằm thích ứng với già hóa dân số, dân số già, tại Chương IV Luật Dân số năm 2025 đã đưa ra nhiều chính sách quan trọng, toàn diện trên nhiều lĩnh vực như:

• Hỗ trợ chăm sóc người cao tuổi: Hướng dẫn người cao tuổi tự chăm sóc bản thân; Cung cấp các dịch vụ hỗ trợ, chăm sóc tại nhà, cộng đồng; Tổ chức các hình thức, mô hình chăm sóc người cao tuổi tại nhà, cộng đồng;
• Phát triển nguồn nhân lực chăm sóc người cao tuổi: Lồng ghép nội dung đào tạo chuyên ngành lão khoa vào chương trình đào tạo cập nhật kiến thức y khoa liên tục; Khuyến khích tổ chức, cá nhân cấp học bổng hoặc trợ cấp học phí, sinh hoạt phí cho người học để phát triển chuyên ngành lão khoa; Ưu tiên phát triển nguồn nhân lực lĩnh vực lão khoa;…
• Cung cấp, xử lý thông tin, thông báo, tố giác hành vi xâm phạm, cản trở người cao tuổi thực hiện các quyền hợp pháp: Thiết lập tổng đài điện thoại quốc gia thường trực trên cơ sở tích hợp với Tổng đài quốc gia bảo vệ trẻ em; Cơ quan, tổ chức, gia đình, cá nhân có trách nhiệm thông tin, thông báo tố giác hành vi xâm phạm, cản trở người cao tuổi thực hiện các quyền hợp pháp;…

Những chính sách này cho thấy nỗ lực của Nhà nước trong việc xây dựng hệ thống an sinh xã hội bền vững, thích ứng với biến đổi cơ cấu dân số, đồng thời đảm bảo người cao tuổi được chăm sóc, hỗ trợ và bảo vệ tốt hơn trong bối cảnh tuổi thọ trung bình ngày càng tăng.

Có thể thấy, Luật Dân số năm 2025 đã đánh dấu căn bản thay đổi, chuyển trọng tâm chính sách dân số từ kế hoạch hóa gia đình sang dân số và phát triển. Luật xác định khung định hướng chính sách tổng thể liên quan đến lao động, việc làm, tiền lương, bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, giáo dục, chăm sóc sức khỏe, nhà ở và các chính sách khác nhằm tăng tỷ lệ sinh, hướng tới đạt mức sinh thay thế bền vững.

Trên đây là cập nhật quy định mới về Chính thức áp dụng từ 01/07/2026 nữ sinh con thứ 2 được nghỉ thai sản 7 tháng. Quý khách hàng có thắc mắc liên quan, vui lòng liên hệ Luật Việt An để được tư vấn, hỗ trợ tốt nhất!