Đăng ký sáng chế tại Nhật Bản

Nhật Bản luôn là một trong những quốc gia hàng đầu thế giới về số lượng đơn đăng ký sáng chế, thể hiện sự tập trung vào đổi mới và phát triển công nghệ. Số liệu thống kê cho thấy, năm 2022 Nhật Bản đứng thứ 3 toàn cầu về số lượng đơn đăng ký sáng chế, với khoảng 280.000 đơn; năm 2021 Nhật Bản nộp 304.545 đơn đăng ký sáng chế. Có thể nói, Nhật Bản luôn nằm trong top 5 quốc gia có số lượng đơn đăng ký sáng chế cao nhất thế giới. Các lĩnh vực công nghệ cao như robot, trí tuệ nhân tạo, công nghệ sinh học và năng lượng tái tạo là trọng tâm của các hoạt động nghiên cứu và phát triển tại Nhật Bản. Nhật Bản là một trong những quốc gia dẫn đầu thế giới về phát triển robot và tự động hóa. Các ứng dụng robot trong sản xuất, dịch vụ, chăm sóc sức khỏe và giải trí đang ngày càng mở rộng vì vậy các sáng chế liên quan đến robot công nghiệp, robot dịch vụ, robot y tế, robot giáo dục và robot giải trí đều có tiềm năng lớn. AI đang được ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực tại Nhật Bản, từ sản xuất, tài chính đến giao thông và y tế. Các sáng chế liên quan đến học máy, xử lý ngôn ngữ tự nhiên, thị giác máy tính và robot thông minh đều có tiềm năng phát triển mạnh mẽ. Vì vậy ngày càng có nhiều sáng chế được đăng ký tại Nhật Bản. Luật Việt An xin hướng dẫn quý khách hàng sơ bộ thủ tục đăng ký sáng chế tại Nhật Bản.

Cơ sở pháp lý

• Luật Sáng chế (Đạo luật số 121 ngày 13 tháng 4 năm 1959, được sửa đổi đến ngày 3 tháng 7 năm 2023)

Khái quát chung về sáng chế tại Nhật Bản

Định nghĩa về sáng chế và điều kiện cấp bằng sáng chế

Tại Nhật Bản, bằng sáng chế được định nghĩa là một quyền độc quyền được cấp cho một sáng chế, là một sản phẩm hoặc quy trình cung cấp một cách thức mới để thực hiện một việc gì đó hoặc đưa ra một giải pháp kỹ thuật mới cho một vấn đề.

Luật Sáng chế Nhật Bản nêu ra các điều kiện sau để một sáng chế được cấp bằng sáng chế:

• Khả năng ứng dụng công nghiệp: Phát minh phải có khả năng được sử dụng trong công nghiệp.
• Tính mới: Phát minh phải mới và không thuộc phạm vi kỹ thuật hiện có (kiến thức hoặc công nghệ hiện có).
• Bước sáng tạo: Sáng chế không được quá rõ ràng đối với một người có chuyên môn trong lĩnh vực này.
• Không gây hại cho trật tự công cộng, đạo đức hoặc sức khỏe cộng đồng: Sáng chế không được vi phạm bất kỳ nguyên tắc nào trong số này.

Các loại sáng chế có thể đăng ký

• Bằng sáng chế: Đây là loại bằng sáng chế phổ biến nhất và bao gồm các phát minh về sản phẩm hoặc quy trình mới, có bước phát minh và có khả năng ứng dụng công nghiệp. Quyền sáng chế kéo dài 20 năm kể từ ngày nộp đơn.
• Đăng ký kiểu tiện ích: Đây là một hình thức bảo hộ sở hữu trí tuệ đối với các phát minh về sản phẩm mới và có khả năng ứng dụng công nghiệp. Nó đôi khi được gọi là “bằng sáng chế nhỏ” và có thời hạn bảo hộ ngắn hơn là 10 năm. Các yêu cầu để có được kiểu tiện ích nhìn chung ít nghiêm ngặt hơn so với bằng sáng chế.

Tra cứu sáng chế tại Nhật Bản

J-PlatPat

Đây là cơ sở dữ liệu trực tuyến chính thức của Văn phòng Sáng chế Nhật Bản (JPO) và cung cấp quyền truy cập miễn phí vào thông tin bằng sáng chế, bao gồm các ấn phẩm, tình trạng pháp lý và tài liệu toàn văn. Quý khách hàng có thể tìm kiếm theo nhiều tiêu chí khác nhau, chẳng hạn như số bằng sáng chế, tên người nộp đơn, từ khóa và ngày tháng. Nó cung cấp cả giao diện tiếng Nhật và tiếng Anh.

Thư viện Kỹ thuật số về Sở hữu Công nghiệp (IPDL)

Đây là một cơ sở dữ liệu chính thức khác do Trung tâm Thông tin và Đào tạo về Sở hữu Công nghiệp Quốc gia (INPIT) quản lý. Nó cung cấp nhiều loại thông tin sở hữu công nghiệp hơn, bao gồm bằng sáng chế, kiểu dáng công nghiệp, thiết kế và nhãn hiệu. Ngoài ra, nó cũng cung cấp các thông tin về bản tóm tắt bằng tiếng Anh cho các đơn xin cấp bằng sáng chế của Nhật Bản.

Công báo Bằng sáng chế và Kiểu tiện ích

Đây là công báo chính thức của JPO được xuất bản hàng tuần. Nó chứa thông tin và tóm tắt các đơn xin cấp bằng sáng chế mới được công bố. Quý khách hàng có thể tìm kiếm công báo trực tuyến hoặc truy cập các bản in tại thư viện.

Hồ sơ đăng ký sáng chế tại Nhật Bản

• Đơn xin cấp bằng sáng chế: Mẫu đơn này bao gồm các thông tin như tên của sáng chế, tên và địa chỉ của (các) nhà phát minh và (các) người nộp đơn, và ngày nộp đơn.
• Bản mô tả: Đây là phần mô tả chi tiết về sáng chế của chủ đơn, bao gồm bối cảnh, lĩnh vực kỹ thuật, các vấn đề mà nó giải quyết và cách thức hoạt động của nó. Chủ đơn phải cung cấp đủ chi tiết để một người có chuyên môn trong lĩnh vực này có thể hiểu và tái tạo lại sáng chế. Thông tin thường bao gồm các phần sau:
  • Tên của sáng chế
  • Lĩnh vực kỹ thuật
  • Nghệ thuật nền
  • Tóm tắt sáng chế
  • Mô tả ngắn gọn về các bản vẽ (nếu có)
  • Mô tả chi tiết về sáng chế
  • Khả năng ứng dụng công nghiệp
• Các yêu cầu bảo hộ: Đây là danh sách các yêu cầu được đánh số để xác định phạm vi bảo hộ cho sáng chế của mình. Các yêu cầu bảo hộ là phần quan trọng nhất của đơn xin cấp bằng sáng chế, vì chúng xác định phạm vi quyền độc quyền của chủ đơn.
• Bản vẽ (nếu có): Nếu sáng chế của chủ đơn có thể được minh họa thì cần cung cấp các bản vẽ để giúp làm rõ phần mô tả.
• Tóm tắt: Bản tóm tắt ngắn gọn về sáng chế, thường khoảng 150 từ hoặc ít hơn.
• Tài liệu ưu tiên (nếu có): Nếu chủ đơn đã nộp đơn xin cấp bằng sáng chế cho cùng một sáng chế ở một quốc gia khác trong vòng 12 tháng qua, chủ đơn có thể yêu cầu quyền ưu tiên.
• Giấy ủy quyền (nếu có): Nếu chủ đơn nộp đơn thông qua đại diện sáng chế cần cung cấp giấy ủy quyền cho họ thay mặt chủ đơn.
• Các tài liệu khác (nếu có): Tùy thuộc vào trường hợp của chủ đơn, chủ đơn có thể cần nộp các tài liệu khác, chẳng hạn như hợp đồng chuyển nhượng nếu người nộp đơn không phải là nhà phát minh, hoặc bản tuyên bố về quyền tác giả.

Lệ phí đăng ký sáng chế tại Nhật Bản

Lệ phí nộp đơn

• Đơn xin cấp bằng sáng chế: ¥14,000 (khoảng US$100)
• Đơn bằng tiếng nước ngoài: ¥22,000 (khoảng US$160)

Lệ phí yêu cầu thẩm định

• Phí cơ bản: ¥118,000 (khoảng US$850)
• Phí bổ sung cho mỗi yêu cầu (trên 3): ¥4,000 (khoảng US$30) cho mỗi yêu cầu

Lệ phí hàng năm

Lệ phí hàng năm được trả để duy trì hiệu lực của bằng sáng chế. Các khoản phí này tăng lên mỗi năm. Ba năm đầu tiên được trả một lần vào thời điểm đăng ký.

• Năm 4-6: ¥47,200 (khoảng US$340) mỗi năm
• Năm 7-9: ¥92,700 (khoảng US$670) mỗi năm
• Năm 10-12: ¥188,400 (khoảng US$1,360) mỗi năm
• Năm 13-15: ¥376,800 (khoảng US$2,720) mỗi năm
• Năm 16-18: ¥753,600 (khoảng US$5,440) mỗi năm
• Năm 19-20: ¥1,507,200 (khoảng US$10,880) mỗi năm

Đăng ký sáng chế tại Nhật Bản thông qua hệ thống PCT

Hệ thống PCT là gì?

Hệ thống PCT là viết tắt của Hiệp ước Hợp tác về Sáng chế (Patent Cooperation Treaty) – một hiệp ước quốc tế nhằm tạo ra một quy trình thống nhất để nộp đơn đăng ký sáng chế quốc tế. Hệ thống này được quản lý bởi Tổ chức Sở hữu Trí tuệ Thế giới (WIPO) và có hơn 150 quốc gia tham gia, bao gồm cả Nhật Bản.

Lợi ích của hệ thống PCT:

• Tiết kiệm thời gian và chi phí: Hệ thống PCT cho phép chủ đơn nộp một đơn đăng ký sáng chế duy nhất để bảo hộ sáng chế tại nhiều quốc gia tham gia Hiệp ước, thay vì phải nộp đơn riêng ở từng quốc gia. Điều này giúp tiết kiệm thời gian, chi phí và thủ tục hành chính.
• Hoãn thời hạn nộp đơn quốc gia: Khi nộp đơn PCT, chủ đơn có thêm 30 tháng để quyết định quốc gia nào chủ đơn muốn bảo hộ sáng chế. Đây là thời gian quý báu để chủ đơn đánh giá tiềm năng thương mại của sáng chế và chuẩn bị cho việc nộp đơn quốc gia.
• Quy trình đơn giản: Hệ thống PCT sử dụng một bộ quy tắc và thủ tục chung cho tất cả các quốc gia tham gia, giúp đơn giản hóa quá trình nộp đơn và tiết kiệm thời gian cho cả người nộp đơn và cơ quan sáng chế quốc gia.
• Thông tin tìm kiếm sớm: Báo cáo tra cứu quốc tế và Ý kiến bằng văn bản của Cơ quan tra cứu sáng chế quốc tế sẽ cung cấp cho chủ đơn thông tin về tính mới và khả năng được cấp bằng sáng chế của sáng chế, giúp chủ đơn đưa ra quyết định sáng suốt về việc nộp đơn quốc gia.
• Tăng cường hợp tác quốc tế: Hệ thống PCT khuyến khích hợp tác quốc tế trong lĩnh vực sáng chế bằng cách tạo ra một nền tảng chung cho việc trao đổi thông tin và chia sẻ kinh nghiệm giữa các quốc gia.
• Hỗ trợ đổi mới: Hệ thống PCT giúp thúc đẩy đổi mới bằng cách giảm bớt gánh nặng thủ tục cho các nhà sáng chế và giúp họ dễ dàng bảo hộ sáng chế của mình trên toàn thế giới.

Hồ sơ đăng ký sáng chế thông qua hệ thống PCT

Để nộp đăng ký sáng chế thông qua hệ thống PCT, bạn cần chuẩn bị một bộ hồ sơ bao gồm các tài liệu sau:

• Đơn PCT: Đơn đăng ký có thể được nộp bằng tiếng Việt hoặc tiếng Anh, tuy nhiên, khuyến nghị nên nộp bằng tiếng Anh để thuận tiện cho quá trình xử lý. Bạn có thể tải mẫu đơn PCT từ trang web của WIPO: https://www.wipo.int/pct/en/forms/
• Mô tả sáng chế: Mô tả sáng chế cần trình bày chi tiết và rõ ràng về sáng chế, bao gồm:
  • Tên sáng chế Lĩnh vực kỹ thuật
  • Tóm tắt sáng chế
  • Giải thích chi tiết về sáng chế
  • Các bản vẽ (nếu có)
  • Yêu cầu bảo hộ
• Yêu cầu bảo hộ: Yêu cầu bảo hộ cần xác định rõ ràng phạm vi bảo hộ mà chủ đơn muốn cho sáng chế.
• Tuyên bố sáng chế: Tuyên bố sáng chế cần xác định rõ ràng người sáng chế (hoặc những người sáng chế).
• Thư ủy quyền (nếu có): Nếu chủ đơn sử dụng đại diện sở hữu trí tuệ để nộp đơn, chủ đơn cần cung cấp Thư ủy quyền cho phép đại diện thay mặt chủ đơn trong quá trình nộp đơn và xử lý thủ tục.

Tài liệu bổ sung (có thể yêu cầu):

• Tài liệu ưu tiên (nếu có): Nếu chủ đơn đã nộp đơn đăng ký sáng chế cho cùng một sáng chế tại quốc gia khác trước khi nộp đơn PCT, chủ đơn có thể yêu cầu quyền ưu tiên dựa trên ngày nộp đơn đó.
• Bản dịch (nếu có): Nếu bất kỳ tài liệu nào trong hồ sơ không phải bằng tiếng Anh hoặc tiếng Pháp, chủ đơn cần cung cấp bản dịch sang một trong hai ngôn ngữ này.
• Phí nộp đơn: Chủ đơn cần thanh toán phí nộp đơn PCT cho Văn phòng Tiếp nhận Quốc tế (IB).

Dịch vụ đăng ký sáng chế tại Nhật Bản của Công ty luật Việt An

• Thực hiện việc tra cứu và thông báo cho quý khách hàng bằng văn bản kết quả tra cứu sáng chế tại Nhật Bản;
• Soạn thảo hồ sơ và thay mặt chủ sở hữu sáng chế trực tiếp nộp và theo dõi tình trạng hồ sơ nộp đơn đăng ký sáng chế tại Nhật Bản;
• Thông báo, tư vấn và xử lý các thiếu sót/từ chối của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền (nếu có) trong quá trình theo dõi đơn đăng ký sáng chế tại Nhật Bản;
• Hỗ trợ theo dõi, đại diện giải quyết các phản đối và phản hồi với đại diện sở hữu trí tuệ thực hiện thủ tục tại Nhật Bản.
• Nhận các công văn, Giấy chứng nhận và bàn giao cho khách hàng (nếu có).

Quý khách có nhu cầu nộp đơn đăng ký sáng chế tại Nhật Bản, vui lòng liên hệ đến Luật Việt An để được hỗ trợ hiệu quả nhất.