Nghị định 123/2024/NĐ-CP quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai

Nghị định 123/2024/NĐ-CP có hiệu lực ngày 04/10/2024 là một văn bản pháp luật quan trọng, cung cấp những quy định cụ thể về việc xử phạt các hành vi vi phạm pháp luật trong lĩnh vực đất đai. Nghị định này được ban hành nhằm tăng cường quản lý nhà nước về đất đai, thực thi những đổi mới của Luật Đất đai 2024 và các nghị định hướng dẫn về đất đai trong thời kỳ mới. Bài viết dưới đây, Luật Việt An sẽ cung cấp đến quý khách những nội dung mới của Nghị định 123/2024/NĐ-CP.

Quy định mới về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai

Phạm vi điều chỉnh

• Phạm vi điều chỉnh của Nghị định 123/2024/NĐ-CP bao gồm cả các hành vi vi phạm hành chính đã kết thúc và đang thực hiện, trong khi Nghị định 91/2019/NĐ-CP chỉ đề cập chung đến hành vi vi phạm hành chính. Điều này có nghĩa là ngay cả khi hành vi vi phạm đã xảy ra trong quá khứ, người dân vẫn có thể bị xử phạt nếu hành vi đó được phát hiện.

Thời hiệu xử phạt

• Nghị định 123/2024/NĐ-CP và Nghị định 91/2019/NĐ-CP đều quy định thời hiệu xử phạt là 02 năm;
• Thời điểm tính xử phạt:
  • Đối với hành vi vi phạm đã kết thúc thì thời hiệu tính từ thời điểm kết thúc hành vi vi phạm;
  • Đối với hành vi vi phạm hành chính đang thực hiện thì thời hiệu được tính từ thời điểm người có thẩm quyền thi hành công vụ phát hiện hành vi vi phạm.
• Nghị định 123/2024/NĐ-CP đã bổ sung trường hợp liên quan đến các giai đoạn chuyển tiếp của pháp luật đất đai nhưu sau: Hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất trước ngày 15/10/1993 mà chưa có văn bản xử lý vi phạm của các cơ quan nhà nước có thẩm quyền trước ngày Luật Đất đai năm 2024 có hiệu lực thi hành thì không xử lý theo quy định tại Nghị định 123/2024/NĐ-CP.

Mức xử phạt đối với một số hành vi

• Điều 8 Nghị định 123/2024/NĐ-CP quy định cụ thể mức phạt đối với từng trường hợp sử dụng đất trồng lúa sang loại đất khác mà không được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền cho phép. Cụ thể, hành vi chuyển đất trồng lúa sang loại đất khác trong nhóm đất nông nghiệp bị phạt tiền từ 2 – 30 triệu đồng; hành vi chuyển đất trồng lúa sang đất phi nông nghiệp (không phải là đất ở) thuộc địa giới hành chính của xã bị phạt từ 3-150 triệu đồng; hành vi chuyển đất trồng lúa sang đất ở thuộc địa giới hành chính của xã bị phạt từ 20-200 triệu đồng tùy theo diện tích đất vi phạm.
• Khoản 4 Điều 8 Nghị định nêu rõ hành vi chuyển đất trồng lúa sang đất phi nông nghiệp thuộc địa giới hành chính của phường, thị trấn thì hình thức và mức xử phạt bằng 2 lần mức phạt tương ứng với quy định trên.
• Điều 11 Nghị định quy định hành vi sử dụng các loại đất khác sang đất chăn nuôi tập trung khi thực hiện dự án chăn nuôi tập trung quy mô lớn mà không được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền cho phép bị phạt từ 20-100 triệu đồng tùy thuộc vào diện tích đất vi phạm.
• Điều 13 Nghị định quy định rõ mức phạt đối với các hành vi lấn đất và chiếm đất. Hành vi lấn đất hoặc chiếm đất bị phạt không quá 500 triệu đồng đối với cá nhân, không quá 1 tỷ đồng đối với tổ chức.
• Mức phạt từ 10-500 triệu đồng đối với hành vi sử dụng đất mà Nhà nước đã có quyết định giao đất, cho thuê đất nhưng người được giao đất, cho thuê đất chưa được bàn giao đất trên thực địa.

Biện pháp khắc phục hậu quả

Nghị định 123/2024/NĐ-CP quy định bổ sung thêm một số biện pháp khắc phục hậu quả mới cho phù hợp với Luật Đất đai 2024 như:

• Buộc đăng ký đất đai;
• Buộc thực hiện thủ tục để được phê duyệt dự án chăn nuôi tập trung có quy mô lớn;
• Buộc lập phương án sử dụng đất nông nghiệp đối với tổ chức nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất nông nghiệp;
• Buộc thành lập tổ chức kinh tế và lập phương án sử dụng đất trồng lúa đối với cá nhân không trực tiếp sản xuất nông nghiệp nhận chuyển quyền sử dụng đất lúa vượt hạn mức.

Xác định số lợi bất hợp pháp trường hợp liên đới vi phạm

Số lợi bất hợp pháp là số lợi được tình thành tiền cho tổ chức, cá nhân thực hiện hành vi vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai có được từ việc sử dụng đất sau vi phạm và phải nộp vào ngân sách nhà nước. Nghị định 123/2024/NĐ-CP kế thừa Nghị định 91/2019/NĐ-CP về cách tính số lợi bất hợp pháp trong trường hợp lấn, chiếm, chuyển mục đích sử đụng đất…

Nghị định 123/2024/NĐ-CP đã bổ sung trường hợp hành vi vi phạm do nhiều tổ chức, cá nhân cùng thực hiện trên cùng một thửa đất thì số lợi bất hợp pháp phải thu được chia đều cho các tổ chức, cá nhân vi phạm.

Quy định mới về công bố công khai quyết định xử phạt vi phạm hành chính đã chấp hành

• Theo quy định tại Khoản 3 Điều 33 Nghị định 123/2024/NĐ-CP thì các trường hợp có hành vi vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai và các trường hợp đã chấp hành xong quyết định xử phạt vi phạm sẽ được đăng công khai trên Cổng thông tin điện tử của Bộ Tài nguyên và Môi trường;
• Việc công bố thông tin vi phạm hành chính giúp người dân và các tổ chức quan tâm có cơ hội nắm bắt được thông tin một cách rõ ràng, giảm thiểu tình trạng tiêu cực trong quản lý đất đai đồng thời tăng cường trách nhiệm của tổ chức, cá nhân, trong việc tuân thủ quy định pháp luật.

Lưu ý khi áp dụng Nghị định 123/2024/NĐ-CP

• Luật pháp liên quan đến đất đai thường xuyên được sửa đổi, bổ sung. Do đó, cần thường xuyên cập nhật thông tin để nắm bắt những quy định mới nhất.
• Nghị định 123/2024/NĐ-CP quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai có hiệu lực thi hành ngày 04/10/2024, Nghị định 91/2019/NĐ-CP hết hiệu lực từ thời điểm này.
• Hành vi vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai xảy ra trước ngày Nghị định 123/2024/NĐ-CP có hiệu lực thì áp dụng như sau:
  • Trường hợp đã lập biên bản và đã có quyết định xử phạt nhưng chưa thực hiện xong quyết định xử phạt thì tiếp tục thực hiện theo quyết định đã ban hành;
  • Trường hợp hành vi vi phạm hành chính đã lập biên bản vi phạm hành chính mà chưa ban hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính thì xử lý như sau: Nếu hết thời hiệu, thời hạn ban hành quyết định xử phạt hành chính thì không ban hành quyết định xử phạt nhưng phải ban hành quyết định áp dụng hình thức tịch thu các giấy tờ đã bị tẩy xóa, sửa chữa… Việc áp dụng hình thức xử phạt bổ sung và biện pháp khắc phục hậu quả thực hiện theo Nghị định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai tại thời điểm lập biên bản vi phạm hành chính. Trường hợp Nghị định 123/2024/NĐ-CP không quy định trách nhiệm pháp lý hoặc quy định trách nhiệm pháp lý nhẹ hơn thì áp dụng theo Nghị định 123/2024/NĐ-CP.
  • Trường hợp còn thời hạn ban hành quyết định xử phạt thì mức xử phạt và biện pháp khắc phục hậu quả áp dụng theo Nghị định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai tại thời điểm lập biên bản vi phạm hành chính. Trường hợp Nghị định 123/2024/NĐ-CP không quy định trách nhiệm pháp lý hoặc quy định trách nhiệm pháp lý nhẹ hơn thì áp dụng theo Nghị định 123/2024/NĐ-CP.
• Mọi tổ chức và cá nhân đều phải nghiêm chỉnh chấp hành các quy định của pháp luật về đất đai để tránh bị xử phạt.
• Khi gặp phải các vấn đề liên quan đến đất đai, nên tham khảo ý kiến của luật sư hoặc chuyên gia pháp lý để được tư vấn cụ thể.

Trên đây là cập nhật một số nội dung đáng chú ý về Nghị định 123/2024/NĐ-CP quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai. Quý khách hàng có thắc mắc liên quan, vui lòng liên hệ Luật Việt An để được tư vấn, hỗ trợ tốt nhất!