Bảo hộ thương hiệu

Trong bối cảnh nền kinh tế toàn cầu hóa và cạnh tranh ngày càng khốc liệt, bảo vệ thương hiệu đã trở thành một trong những yếu tố cốt lõi quyết định sự thành công và tồn tại lâu dài của doanh nghiệp. Thương hiệu không chỉ là biểu tượng nhận diện mà còn là tài sản vô hình mang giá trị lớn, đại diện cho uy tín, chất lượng và sự khác biệt của sản phẩm hoặc dịch vụ trên thị trường. Chính vì vậy, việc bảo vệ thương hiệu không chỉ giúp doanh nghiệp bảo vệ quyền lợi hợp pháp mà còn góp phần xây dựng và củng cố vị thế cạnh tranh trong môi trường kinh doanh đầy biến động. Bài viết sau của Luật Việt An sẽ cung cấp các thông tin cần thiết về bảo hộ thương hiệu.

Bảo hộ thương hiệu tại Việt Nam

Bảo hộ thương hiệu là cách gọi khác của thuật ngữ “đăng ký nhãn hiệu”, theo đó bảo hộ thương hiệu là thủ tục hành chính đề nghị Cục Sở hữu trí tuệ bảo hộ các dấu hiệu dùng để phân biệt hàng hoá, dịch vụ của các tổ chức, cá nhân khác nhau thông qua việc cấp văn bằng bảo hộ cho thương hiệu/ nhãn hiệu của cá nhân, tổ chức. Do là quốc gia theo nguyên tắc “first to file” – đăng ký trước sử dụng trước, nên việc bảo vệ về mặt pháp lý đối với thương hiệu tại Việt Nam bắt buộc phải thực hiện thông qua thủ tục đăng ký tại cơ quan nhà nước để được bảo hộ tính hợp pháp.

Căn cứ khoản 25 Điều 4 Luật Sở hữu trí tuệ 2022, văn bằng bảo hộ là văn bản do cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp cho tổ chức, cá nhân nhằm xác lập quyền sở hữu công nghiệp đối với sáng chế, kiểu dáng công nghiệp, thiết kế bố trí, nhãn hiệu, chỉ dẫn địa lý; quyền đối với giống cây trồng.

Rủi ro không tra cứu khả năng bảo hộ thương hiệu trước khi đăng ký

Thương hiệu đăng ký bị từ chối cấp văn bằng bảo hộ

Việc không tra cứu thương hiệu trước khi đăng ký rất dễ dẫn đến thương hiệu có thể bị từ chối một phần hoặc toàn bộ phạm vi cấp văn bằng bảo hộ. Hiện nay, với số lượng văn bằng bảo hộ thương hiệu rất lớn, việc trùng lặp, tương tự về ý tưởng khi thiết kế hoặc đặt tên thương hiệu là điều khó tránh khỏi. Để khắc phục điều này, chủ đơn trước khi tiến hành nộp đơn bảo hộ thương hiệu nên nhờ các luật sư đại diện sở hữu công nghiệp hỗ trợ việc tra cứu, đánh giá khả năng cấp văn bằng bảo hộ thương hiệu là điều vô cùng cần thiết và ý nghĩa. Đừng vì một chút kinh phí tra cứu chuyên sâu mà để mất đi cơ hội được bảo hộ thương hiệu như mong muốn.

Tốn thời gian theo đuổi trong quá trình nộp đơn

Thời gian từ khi nộp đơn đến khi được cấp văn bằng bảo hộ thương hiệu thường kéo dài khoảng 02 năm. Theo đó, nếu chủ đơn không kiểm tra trước khả năng bảo hộ thương hiệu mà cứ nộp đơn, dẫn đến sau thời gian xét nghiệm đơn sẽ không được cấp văn bằng bảo hộ. Vì vậy, nếu khách hàng sử dụng dịch vụ của Luật Việt An chúng tôi luôn tra cứu sơ bộ miễn phí kiểm tra, đánh giá khả năng bảo hộ thương hiệu cho khách hàng trước khi tiến hành nộp đơn. Mặc dù, việc tra cứu khả năng bảo hộ thương hiệu không đảm bảo chắc chắn 100% thương hiệu sẽ được bảo hộ nhưng với kinh nghiệm tra cứu chuyên sâu và khả năng đánh giá của luật sư của chúng tôi sẽ hạn chế tối đa việc thương hiệu bị từ chối (trừ trường hợp đối chứng từ chối là đơn quốc tế có đăng ký hưởng quyền ưu tiên hoặc thời điểm tra cứu dữ liệu chưa cập nhật hết các đơn đăng ký mới dẫn tới khả năng đánh giá hạn chế,..).

Lãng phí tiền bạc, kinh phí cho kinh phí nộp đơn

Khi nộp đơn bảo hộ thương hiệu chủ đơn đã phải nộp hết phí và lệ phí xét nghiệm đơn (trừ lệ phí cấp bằng) ngay thời điểm nộp đơn. Theo đó, nếu đơn không được cấp văn bằng bảo hộ thương hiệu sẽ không những làm mất thời gian chờ đợi vô ích mà còn làm tốn kém chi phí nộp đơn của chủ đơn.

Xung đột với thương hiệu khác đã được bảo hộ và thậm chí bị kiện

Việc đăng ký bảo hộ thương hiệu không tra cứu trước, không biết trước thương hiệu đăng ký tương tự gây nhầm lẫn với thương hiệu của chủ thể khác đã được cấp văn bằng bảo hộ trước đó dẫn tới trong quá trình đăng ký có thể gây xung đột với họ, Thậm chí bị chủ sở hữu thương hiệu đã được bảo hộ cảnh báo vi phạm hoặc cao hơn bị kiện yêu cầu việc dừng sử dụng và bồi thường thiệt hại (nếu có).

Buộc phải thay đổi, nhận diện lại thương hiệu sau khi đã sử dụng

Việc thương hiệu sau quá trình nộp đơn bị từ chối cấp văn bằng bảo hộ không những tốn kém thời gian, chi phí theo đuổi đơn mà hơn thế còn lãng phí trong việc xây dựng, thiết kế, quảng bá, nhận diện, in ấn, sắm sửa các trang thiết bị của chủ đơn liên quan đến việc nhận diện thương hiệu. Chi phí này nhiều khi là rất lớn, đặc biệt nếu thương hiệu không được bảo hộ cần thực hiện lại thì gây lãng phí và thiệt hại không nhỏ cho doanh nghiệp.

Thủ tục bảo hộ thương hiệu

Quy trình bảo hộ thương hiệu sẽ bao gồm thủ tục: (i) Lựa chọn thương hiệu có khả năng phân biệt và cấp văn bằng (ii) Tra cứu thương hiệu (iii) Nộp đơn đăng ký bảo hộ (iv) Thẩm định thương hiệu (v) Thông báo cấp văn bằng bảo hộ hoặc từ chối.

Bước 1: Lựa chọn thương hiệu có khả năng đăng ký và cấp bằng bảo hộ

Việc lựa chọn thương hiệu để có thể đăng ký thành công và được cấp văn bằng bảo hộ là điều vô cùng quan trọng. Để đăng ký thành công thương hiệu cần lưu ý một số yếu tố khi lựa chọn thương hiệu như sau:

• Tên riêng, hình ảnh riêng, hoặc tổng hợp các yếu tố dùng làm thương hiệu, không trùng với các nhãn hiệu, thương hiệu đã được cấp văn bằng bảo hộ;
• Không dùng tên nhãn hiệu, thương hiệu nổi tiếng dù khác lĩnh vực của mình của mình dự định đăng ký. Ví dụ, nhãn hiệu Apple cho điện thoại, thiết bị điện, điện tử,.. nhưng bạn dù có kinh doanh xây dựng, cũng không thể lấy nhãn hiệu này làm thương hiệu của mình.
• Không sử dụng tên thương mại của người khác đã dùng trước khi thương hiệu thực hiện đăng ký, tên chỉ dẫn địa lý, tên miền để đăng ký thương hiệu…

Bước 2:  Tra cứu thương hiệu xác định khả năng đăng ký thành công

• Trường hợp sau khi tra cứu sơ bộ thương hiệu có khả năng đăng ký thì tra cứu chuyên sâu qua dữ liệu Việt Nam và quốc tế để đánh giá cao nhất khả năng cấp văn bằng bảo hộ cho thương hiệu. Đây không phải là bước bắt buộc, tuy nhiên nên thực hiện để tăng khả năng đăng ký nhãn hiệu và tiết kiệm thời gian.
• Tuy nhiên, việc tra cứu nhãn hiệu cũng chỉ mang tính chất tham khảo và không là căn cứ để cấp hay không cấp văn bằng bảo hộ.

Bước 3: Nộp đơn đăng ký bảo hộ tại Cục Sở hữu trí tuệ

Người nộp đơn đăng ký có thể nộp tại Cục Sở hữu trí tuệ tại Hà Nội hoặc văn phòng đại diện của Cục Sở hữu trí tuệ tại Đà Nẵng và Hồ Chí Minh.

Sau khi nộp đơn đăng ký thương hiệu Cục sẽ cấp số nhận đơn và đồng thời ghi nhận ngày nộp đơn của thương hiệu, đây cơ sở pháp lý quan trọng nhất để xác định đơn hợp lệ và ngày ưu tiên của đơn đăng ký nhãn hiệu, chủ đơn sẽ theo dõi tiến trình đơn thông qua số đơn và ngày nộp đơn cho đến khi thương hiệu được cấp văn bằng bảo hộ.

Bước 4: Thẩm định đơn đăng ký thương hiệu

Cục Sở hữu trí tuệ thẩm định đơn và ra thông báo kết quả thẩm định hình thức đơn hợp lệ hình thức trong thời gian từ 01 đến 02 tháng Cục Sở hữu trí tuệ sẽ ra thông báo xét nghiệm hình thức của đơn. Xét nghiệm hình thức của đơn đảm bảo đơn đã được khai đúng, xác định đúng nhóm đăng ký bảo hộ, tư cách pháp lý của chủ đơn. Xét nghiệm hình thức chưa là cơ sở xác định thương hiệu được cấp văn bằng bảo hộ.

Trong vòng 02 tháng kể từ ngày có thông báo kết quả xét nghiệm đơn hợp lệ hình thức Cục Sở hữu trí tuệ phải thực hiện thủ tục công bố đơn đăng ký thương hiệu trên Công báo của Cục Sở hữu trí tuệ.

Mục đích của việc thẩm định nội dung đơn là đánh giá khả năng được bảo hộ của đối tượng nêu trong đơn theo các điều kiện bảo hộ, xác định phạm vi (khối lượng) bảo hộ tương ứng.

Thời gian thẩm định nội dung của thương hiệu: 09-12 tháng.

Nếu trong quá trình thẩm định nội dung đơn, người nộp đơn chủ động hoặc theo yêu cầu của Cục Sở hữu trí tuệ tiến hành việc sửa chữa đơn, bổ sung tài liệu hoặc giải trình thì thời hạn thẩm định nội dung được kéo dài thêm tương ứng với thời hạn dành cho người nộp đơn thực hiện các công việc đó.

Bước 5: Thông báo kết quả xét nghiệm nội dung cấp hoặc không cấp văn bằng

Trường hợp văn bằng bảo hộ được cấp, chủ đơn thực hiện đóng phí cấp văn bằng trong thời hạn khoảng 02 tháng sẽ được nhận Giấy chứng đăng ký nhãn hiệu (thương hiệu).

Trường hợp đơn bị từ chối cấp bằng, chủ đơn xem xét nếu chưa thấy thỏa đáng làm thủ tục phúc đáp với Cục Sở hữu trí tuệ để trao đổi khả năng cấp bằng của mình.

Quy định của pháp luật Việt Nam về phạm vi bảo hộ thương hiệu

Phạm vi nội dung

• Mỗi đơn đăng ký thương hiệu có thể đăng ký được nhiều nhóm sản phẩm, dịch vụ theo bảng phân loại quốc tế về đăng ký nhãn hiệu (Bảng phân loại Ni-xơ). Tuy nhiên, cách tính phí khi đăng ký thương hiệu được tính theo nhóm đăng ký do đó Quý khách hàng càng đăng ký nhiều nhóm, hoặc một nhóm hàng hóa với nhiều sản phẩm, dịch vụ sẽ bị tính phí càng cao. Bởi vậy, khi đăng ký thương hiệu Quý khách hàng cần xác định rõ phạm vi thương hiệu đó dùng cho sản phẩm dịch vụ gì của mình trong tương lai để hạn chế nhất chi phí phát sinh. Tuy nhiên, cần cân nhắc phạm vi hoạt động trong tương lai hoặc các ngành nghề tương tự, gần với sản phẩm dịch vụ của mình để bao quát rộng hơn khi thực hiện bảo vệ thương hiệu.
• Mặt khác, nếu sau này thương hiệu đã được đăng ký hoặc được cấp văn bằng bảo hộ nếu Quý khách hàng có phát sinh sử dụng thương hiệu này cho các sản phẩm, dịch vụ mới thì lúc đó lại phải đăng ký bởi đơn đăng ký mới mà không thể kê khai thêm vào đơn, văn bằng bảo hộ đã nộp và đã được cấp.

Phạm vi thời gian

Theo khoản 6 Điều 13 Luật SHTT 2022 Giấy chứng nhận đăng ký nhãn hiệu có hiệu lực từ ngày cấp đến hết mười năm kể từ ngày nộp đơn, có thể gia hạn nhiều lần liên tiếp, mỗi lần mười năm.

Căn cứ khoản 2 Điều 94 Luật Sở hữu trí tuệ, việc duy trì, gia hạn hiệu lực văn bằng bảo hộ được quy định như sau:

• Để gia hạn hiệu lực Bằng độc quyền kiểu dáng công nghiệp, Giấy chứng nhận đăng ký nhãn hiệu, chủ văn bằng bảo hộ phải nộp phí, lệ phí để gia hạn hiệu lực.
• Mức phí, lệ phí và thủ tục duy trì, gia hạn hiệu lực văn bằng bảo hộ do Chính phủ quy định.

Phạm vi lãnh thổ

Theo khoản 1 Điều 93 Luật Sở hữu trí tuệ quy định Văn bằng bảo hộ có hiệu lực trên toàn lãnh thổ Việt Nam.

Thương hiệu chỉ được bảo hộ trong phạm vi lãnh thổ quốc gia, theo đó thương hiệu đã đăng ký tại Việt Nam thì chỉ được bảo hộ tại Việt Nam, thương hiệu muốn được bảo hộ tại quốc gia nào phải thực hiện đăng ký độc quyền tại quốc gia đó (có thể đăng ký trực tiếp tại quốc gia theo phương thức song phương hoặc đăng ký theo phương thức đa phương nếu quốc gia xin đăng ký là thành viên Wipo hoặc các điều ước quốc tế về SHTT khác). Trừ trường hợp, thương hiệu được bảo hộ theo hình thức chứng minh quyền sử dụng trước (ví dụ tại Mỹ áp dụng theo nguyên tắc “ưu tiên người sử dụng trước”).

Nguyên tắc quyền ưu tiên trong bảo hộ thương hiệu

Căn cứ Điều 91 Luật Sở hữu trí tuệ, nguyên tắc ưu tiên trong bảo hộ thương hiệu được quy định như sau:

• Người nộp đơn đăng ký nhãn hiệu có quyền yêu cầu hưởng quyền ưu tiên trên cơ sở đơn đầu tiên đăng ký bảo hộ cùng một đối tượng nếu đáp ứng các điều kiện sau đây:
  • Đơn đầu tiên đã được nộp tại Việt Nam hoặc tại nước là thành viên của điều ước quốc tế có quy định về quyền ưu tiên mà Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam cũng là thành viên hoặc có thoả thuận áp dụng quy định như vậy với Việt Nam.
  • Người nộp đơn là công dân Việt Nam, công dân của nước khác quy định tại điểm a khoản này cư trú hoặc có cơ sở sản xuất, kinh doanh tại Việt Nam hoặc tại nước khác quy định tại điểm a khoản này.
  • Trong đơn có nêu rõ yêu cầu được hưởng quyền ưu tiên và có nộp bản sao đơn đầu tiên có xác nhận của cơ quan đã nhận đơn đầu tiên.
  • Đơn được nộp trong thời hạn ấn định tại điều ước quốc tế mà Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên.
• Trong một đơn đăng ký nhãn hiệu, người nộp đơn có quyền yêu cầu hưởng quyền ưu tiên trên cơ sở nhiều đơn khác nhau được nộp sớm hơn với điều kiện phải chỉ ra nội dung tương ứng giữa các đơn nộp sớm hơn ứng với nội dung trong đơn.
• Đơn đăng ký thương hiệu được hưởng quyền ưu tiên có ngày ưu tiên là ngày nộp đơn của đơn đầu tiên.

Dịch vụ bảo hộ thương hiệu của Công ty luật Việt An

• Luật Việt An tư vấn, hỗ trợ tra cứu miễn phí sơ bộ kiểm tra khả năng bảo hộ thương hiệu;
• Tra cứu chuyên sâu trước khi thực hiện nộp đơn đăng ký thương hiệu;
• Soạn thảo hồ sơ, phân nhóm hàng hóa, dịch vụ trước khi nộp đơn đăng ký thương hiệu;
• Đại diện ký, nộp đơn, theo dõi đơn cho đến khi được cấp văn bằng bảo hộ;
• Đại diện chủ đơn trả lời các thông báo (nếu có) gây bất lợi trong quá trình đăng ký bảo hộ thương hiệu;
• Hỗ trợ trọn gói trong quá trình đăng ký, bảo hộ thương hiệu tại Việt Nam và các quốc gia khác trên toàn thế giới.

Trên đây là tư vấn của Luật Việt An về vấn bảo hộ thương hiệu. Quý khách hàng có thắc mắc liên quan hay có nhu cầu hỗ trợ, vui lòng liên hệ Luật Việt An để được hỗ trợ tốt nhất!