Các nguồn chứng cứ cho vụ án Hành Chính

Trong bất kỳ vụ án nào về Hành chính, Dân sự, Hình sự thì chứng cứ để chứng minh là vô cùng quan trọng. Để thu thập đươc chứng cứ thì đương sự phải xác định nguồn chứng cứ ở đâu? như thế nào?. Theo quy định tại Điều 81 – Nguồn chứng cứ, Luật tố tụng hành chính 2015:

Nguôn chứng cứ được xác đinh như sau:

1. Tài liệu đọc được, nghe được, nhìn được, dữ liệu điện tử.
2. Vật chứng.
3. Lời khai của đương sự.
4. Lời khai của người làm chứng.
5. Kết luận giám định.
6. Biên bản ghi kết quả thẩm định tại chỗ.
7. Kết quả định giá, thẩm định giá tài sản.
8. Văn bản xác nhận sự kiện, hành vi pháp lý do người có chức năng lập.
9. Văn bản công chứng, chứng thực.
10. Các nguồn khác theo quy định của pháp luật.

Tài liệu đọc được, nghe được, nhìn được, dữ liệu điện tử: Những tài liệu thu thập được phải đảm bảo một trong các yếu tố để chứng minh như: Nghe được, đọc được, nhìn được, tài liệu điện tử cũng được coi là một trong các nguồn chứng cứ có thể chứng minh từ các nguồn như máy tính, điện thoại và các nguồn khác. 

Vật chứng: VC đóng vai trò chứng minh cho vụ án hành chính, nó là chứng cứ vi phạm, có lỗi trong quá trình ra các quyết định hành chính, hành vi hành chính. Nó cùng là chứng cứ chứng minh cho đương sự bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình, chứng minh cho quyền và lợi ích hợp pháp của mình bị xâm phạm.

Lời khai của đương sự: Đương sự lập bản tự khai rõ ràng bằng văn bản đọc được, nhìn được và lời khai được điểm chỉ hoặc có chữ ký của người khai đảm bảo thông tin chính xác và khách quan. Trong trường hợp đương sự chưa có bản tự khai hoặc bản khai tự khai chưa rõ ràng thì Thẩm phán sẽ tiến hành lấy lời khai của đương sự để có lời khai đảm bảo tính rõ ràng và minh bạch.

Lời khai của người làm chứng: Khi đương sự có yêu cầu với Thẩm phán lấy lời khai của người làm chứng hoặc Thẩm phán xét thấy cần phải lấy lời khai của người làm chứng để làm sáng tỏ tình tiết, sự kiện, thì Thẩm phán sẽ tiến hành lấy lời khai của người làm chứng.

Kết luận giám định: Đương yêu cầu Tòa án trưng cầu giám định, hoặc đương sự tự mình yêu cầu giám định sau khi gửi yêu cầu giám định cho Tòa án nhưng Tòa án từ chối. Sau khi đã thực hiện yêu cầu giám định thì kết luận giám định được coi là nguồn chứng cứ cho cho vu án.

Biên bản ghi kết quả thẩm định tại chỗ: Khi Thẩm phán tiến hành thẩm định kết quả tại chỗ với sự có mặt của  UBND xã, phường, thị trấn, cơ quan, tổ chức nơi có đối tượng xem xét thẩm định tại chỗ, việc thẩm định tại chỗ được báo trước cho các đương sự chứng kiến việc xem xét, thẩm định đó. Kết quả thẩm định tại chỗ được ghi rõ mô tả đối tượng có xác nhận và đóng dấu của UBND xã, phường, thị trấn, cơ quan tổ chức ghi nhận về mưu tả đối tượng tại chỗ. Nghiêm cấm mọi hành vị cả trở việc xem xét tại chỗ, trong trường hợp có sự ngăn cản xem xét tại chỗ, thì Thẩm phán sẽ được quyền yêu cầu cấm UBND xã xét xét, thẩm định định tại chỗ đối tượng.

Định giá, thẩm định giá tài sản: Định giá, thẩm định giá có thể do đương sự cung cấp cho Tòa án, cũng có thể việc định giá, thẩm định giá tài sản có thể do một trong các đương sự yêu cầu Tòa án thực hiện việc định giá, thẩm định giá Tài sản; các đương sự cung cấp giá khác hoặc không thỏa thuận được về về giá tài sản; trong các trường hợp khác khi người khởi kiện thỏa thuận với tổ chức thẩm định giá với mức giá cao hơn thị trường nhằm thu lợi bất chính từ chênh lệnh giá tài sản của nhà nước hoặc người bị kiện thỏa thuận với tổ chức thẩm định giá đưa giá thấp hơn so với thị trường nhằm trốn tránh trách nhiệm bồi thường cho người bị thiệt hại; hoặc có dấu hiệu cho thấy tổ chức thẩm định giá có vi phạm pháp luật thẩm định giá. Trong các trường hợp trên Tòa án sẽ gia quyết định thành lập hội đồng định giá, thẩm định giá tài sản theo quy định của pháp luật định giá.

Văn bản xác nhận sự kiện, hành vi pháp lý do người có chức năng lập: Các văn bản này phải do các cơ quan chức năng lập tại chỗ coi như chứng cứ nếu như việc lập văn bản đúng theo các thủ tục do pháp luật quy định.

Các nguồn khác: Các nguồn chứng cứ khác theo đúng quy định của pháp luật.

Trên cơ sở xác định các nguồn chứng cứ để thu thập được chứng cứ, cũng như chuẩn bị chứng cứ cho hồ sơ vụ án hành chính. Các đương sự phải tìm các nguồn chứng cứ này ở đâu? tìm như thế nào là một trong những vấn đề không dễ dàng trong các vụ án hành chính. Công ty luật – Tư vấn luật Việt An sẽ hỗ trợ đương sự trong công tác thực hiện xác định nguồn chứng cứ và thu thập chứng cứ cho hồ sơ vụ trước khi tham gia tố tụng tại tòa án Hành Chính.