Lời khai của đương sự, người làm chứng trong vụ án Hành Chính
Lời khai của đương sự là một nguồn cứng cứ vô cùng quan trọng trong vụ án hành chính. Lời khai của đương sự được xác định là bản tự khai của mỗi đương sự, là bản lấy lời khai của Thẩm phán tại tòa án mà Thẩm phán cho rằng cần phải lấy lời khai khi cần làm rõ tình tiết, sự kiện qua lời khai bổ sung của đương sự. Hay theo yêu cầu của đương sự, Tòa án xét thấy cần phải lấy lời khai của người làm chứng. Theo quy định tại Điều 85, Điều 86 của Luật tố tụng hành chính 2015:
Điều 85. Lấy lời khai của đương sự
Thẩm phán chỉ tiến hành lấy lời khai của đương sự khi đương sự chưa có bản khai hoặc nội dung bản khai chưa đầy đủ, rõ ràng. Đương sự phải tự viết bản khai và ký tên của mình. Trường hợp đương sự không thể tự viết được thì Thẩm phán lấy lời khai của đương sự. Việc lấy lời khai của đương sự chỉ tập trung vào những tình tiết mà đương sự khai chưa đầy đủ, rõ ràng. Thẩm phán tự mình hoặc Thư ký Tòa án ghi lại lời khai của đương sự vào biên bản. Thẩm phán lấy lời khai của đương sự tại trụ sở Tòa án, trong trường hợp cần thiết có thể lấy lời khai của đương sự ngoài trụ sở Tòa án.
Biên bản ghi lời khai của đương sự phải được người khai tự đọc lại hay nghe đọc lại và ký tên hoặc điểm chỉ. Đương sự có quyền yêu cầu ghi những sửa đổi, bổ sung vào biên bản ghi lời khai và ký tên hoặc điểm chỉ xác nhận.
Biên bản phải có chữ ký của người lấy lời khai, người ghi biên bản và dấu của Tòa án; nếu biên bản được ghi thành nhiều trang rời nhau thì phải ký vào từng trang và đóng dấu giáp lai. Trường hợp biên bản ghi lời khai của đương sự được lập ngoài trụ sở Tòa án thì phải có người làm chứng hoặc xác nhận của Ủy ban nhân dân cấp xã, công an xã, phường, thị trấn hoặc cơ quan, tổ chức nơi lập biên bản. Trường hợp đương sự không biết chữ thì phải có người làm chứng do đương sự chọn.
Việc lấy lời khai của đương sự chưa đủ mười tám tuổi, người bị hạn chế năng lực hành vi dân sự hoặc người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi phải được tiến hành với sự có mặt của người đại diện theo pháp luật hoặc người đang thực hiện việc quản lý, trông nom người đó.
Điều 86. Lấy lời khai của người làm chứng
Theo yêu cầu của đương sự hoặc khi xét thấy cần thiết, Thẩm phán tiến hành lấy lời khai của người làm chứng.
Thủ tục lấy lời khai của người làm chứng được tiến hành như việc lấy lời khai của đương sự theo quy định tại Điều 85 của Luật này.
Lời khai của đương sự, của người làm chứng xác định là nguồn chứng cứ hợp pháp, đương sự phải tuân thủ theo đúng các quy định của pháp luật đã nêu tại các Điều của Luật này. Biên bản lời khai ghi rõ nội dung, đương sự có quyền bổ sung và sửa đổi sau khi đọc lại hoặc nghe lại lời khai, lời khai phải có chữ ký, điểm chỉ của đương sự, có chữ ký của người ghi nhận lời khai; trong trường hợp người khai tại trụ sở Tòa án thì phải có dấu của Tòa án; trong trường hợp lời khai có nhiều trang thì phải có dấu giám lai và chữ ký của người khai ở mỗi trang rời; trong trường hợp đương sự lập biên bản lời khai ngoài trụ sở Tòa án thì biên bản lời khai phải có dấu xác nhận của Ủy ban nhân dân xã, công an xã, phường, thị trấn, các cơ quan, tổ chức nơi lập biên bản lời khai; nếu trong trường hợp không biết chữ thì phải có người làm chứng cho đương sự.
Trong trường hợp lấy bản khai của các đương sự bị hạn chế về năng lực hành vi dân sự, khó khăn về nhận thức, làm chủ hành vi của mình, hoặc đương sự chưa đủ mười tám tuổi thì phải được tiến hành lấy lời khai với sự có mặt của người theo pháp luật hoặc người quản lý, chông nom người đó.
Lời khai của đương sự và người làm chứng là nguồn chứng cứ vô cùng quan trọng. Do vậy, đương sự phải xác định rõ đây là quyền và trách nhiệm của mình trong quá trình tham gia lập biên bản lời khai cho vụ án dân sự, đương sự phải trung trong lời khai, lời khai phải đúng với sự thật khách qua và đầy đủ thông tin liên quan đến vụ án. Để bảo vệ tốt nhất quyền lợi ích hợp pháp của mình. Công ty luật – Tư vấn luật Việt An cung cấp dịch vụ tư vấn pháp luật tố tụng Hành Chính sẽ hỗ trợ tư vấn các vấn đề liên quan đến chuẩn bị hồ sợ khời kiện, người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho các đương sự khi tham gia tố tụng tại Tòa án hành chính.