Kenya hiện đang nổi lên như một điểm đến đầu tư hấp dẫn với nhiều lợi thế vượt trội cho các doanh nghiệp quốc tế. Với vị trí chiến lược là cửa ngõ vào thị trường Đông Phi – một nền kinh tế đang càng đa dạng hóa, cùng với những cải cách tích cực trong môi trường kinh doanh nhằm thu hút đầu tư nước ngoài, Kenya có nhiều lợi thế để các nhà đầu tư nước ngoài ưu tiên đầu tư. Chính phủ Kenya đã và đang nỗ lực đơn giản hóa các thủ tục hành chính, điển hình là việc số hóa quy trình đăng ký doanh nghiệp, tạo điều kiện thuận lợi hơn cho các nhà đầu tư nắm bắt cơ hội tại một trong những thị trường phát triển nhanh nhất châu lục. Luật Việt An xin hướng dẫn quý khách hàng sơ bộ thủ tục thành lập công ty tại Kenya qua bài viết dưới đây.
Theo quy định hiện hành, bước đầu tiên mà nhà đầu tư cần thực hiện là lựa chọn từ 3 đến 5 tên công ty mà mình mong muốn. Sau khi có danh sách các tên dự định đăng ký, quy trình tiếp theo là kiểm tra tính khả dụng và đăng ký với Cơ quan Đăng ký Kenya (Registrar of Companies). Đây là cơ quan nhà nước chịu trách nhiệm quản lý và đăng ký tất cả các loại hình doanh nghiệp tại Kenya. Ngày nay, phần lớn quy trình này được thực hiện một cách hiệu quả trực tuyến thông qua cổng thông tin eCitizen qua đường dẫn dưới đây: https://accounts.ecitizen.go.ke/en/login. Cổng thông tin điện tử này là nền tảng chính phủ tích hợp, cho phép người dùng truy cập và sử dụng nhiều dịch vụ công khác nhau, bao gồm cả dịch vụ đăng ký doanh nghiệp. Thông qua eCitizen, nhà đầu tư hoặc đại diện được ủy quyền có thể nộp trực tuyến danh sách tên đề xuất để Cơ quan Đăng ký kiểm tra.
Quy trình kiểm tra này nhằm mục đích đảm bảo tên có dự định đặt không trùng lặp hoặc gây nhầm lẫn với các tên đã có trong sổ đăng bạ công ty. Nếu một trong các tên đề xuất được chấp thuận vì đáp ứng các tiêu chí về tính duy nhất và hợp lệ thì tên đó sẽ chính thức được bảo lưu trong 30 ngày, tính từ ngày tên được chấp thuận. Trong thời gian tên được bảo lưu, nhà đầu tư có đủ thời gian để hoàn tất các thủ tục còn lại trong quy trình đăng ký công ty. Nếu vì lý do nào đó mà nhà đầu tư chưa thể hoàn thành việc đăng ký trong vòng 30 ngày, họ thường có thể nộp đơn xin gia hạn thời gian bảo lưu tên công ty.
Chuẩn bị hồ sơ để thực hiện thủ tục thành lập công ty tại Kenya
Điều Lệ Công Ty (Memorandum and Articles of Association – MEMARTS): Đây là văn bản quy định về mục đích hoạt động, cơ cấu tổ chức và cách thức điều hành của công ty;
Memorandum (Bản ghi nhớ): Nêu rõ tên công ty, địa điểm đặt trụ sở chính (mặc dù địa chỉ cụ thể sẽ được cung cấp trong mẫu khác), mục tiêu và phạm vi hoạt động của công ty, và loại hình công ty;
Articles of Association (Điều lệ hoạt động): Quy định chi tiết về cách thức công ty sẽ được quản lý và điều hành nội bộ, bao gồm các quy tắc về quyền và nghĩa vụ của cổ đông và giám đốc, cách thức tổ chức các cuộc họp, quy trình chuyển nhượng cổ phần, và các vấn đề quản trị khác.
Mẫu Đơn Đăng Ký Công Ty (Form CR1);
Thông Báo Về Địa Chỉ Đã Đăng Ký (Form CR8 hoặc Mẫu 201);
Thông Tin Chi Tiết Của Giám Đốc và Cổ Đông (Form CR2 và Form CR8):
Form CR2: Thông báo chi tiết về các giám đốc đầu tiên của công ty.
Form CR8: Thông báo về những người có quyền kiểm soát đáng kể (Significant Control) đối với công ty, bao gồm cả thông tin về cổ đông.
Kèm theo các mẫu đơn này là các tài liệu xác minh danh tính và địa chỉ của từng giám đốc và cổ đông. Thông thường sẽ yêu cầu bản sao hộ chiếu (đối với người nước ngoài) hoặc chứng minh nhân dân/thẻ căn cước (đối với công dân Kenya) còn hiệu lực, ảnh thẻ kích thước quy định, và xác nhận địa chỉ cư trú (ví dụ: hóa đơn tiện ích mang tên và địa chỉ). Đối với nhà đầu tư nước ngoài, tùy thuộc vào quy định và vai trò trong công ty, có thể cần bổ sung các giấy tờ liên quan đến giấy phép lao động hoặc các tài liệu tương đương khác.
Cam Kết Của Các Giám Đốc Về Việc Tuân Thủ Đạo Luật Công Ty (Statement of Nominal Capital): Mẫu đơn này thể hiện số vốn điều lệ dự kiến của công ty và cam kết của các giám đốc trong việc tuân thủ các quy định của Đạo luật Công ty trong quá trình thành lập và hoạt động của doanh nghiệp.
Đăng Ký Mã Số Thuế Cá Nhân (KRA PIN) cho Giám Đốc và Cổ Đông: Đây là một yêu cầu bắt buộc. Tất cả các cá nhân giữ vị trí giám đốc và/hoặc là cổ đông của công ty sắp thành lập, kể cả những người mang quốc tịch nước ngoài, đều phải có Mã số nhận dạng cá nhân do Cơ quan Thuế Kenya (Kenya Revenue Authority – KRA) cấp, gọi là KRA PIN. Mã số này cần thiết cho nhiều hoạt động liên quan đến thuế và kinh doanh tại Kenya, và việc có được PIN là điều kiện tiên quyết để hoàn tất thủ tục đăng ký công ty.
Nộp hồ sơ thành lập công ty tại Kenya
Bước 1: Đăng Ký Tài Khoản eCitizen
Để bắt đầu quy trình đăng ký công ty trực tuyến, bước đầu tiên là cần có một tài khoản trên cổng thông tin điện tử eCitizen của Kenya (https://accounts.ecitizen.go.ke/en/login). Nếu nhà đầu tư là người Kenya, một trong các giám đốc dự kiến của công ty có thể tự đăng ký tài khoản này. Đối với nhà đầu tư nước ngoài hoặc trường hợp không có giám đốc là người Kenya, cần ủy quyền cho một cá nhân (thường là luật sư hoặc thư ký công ty được cấp phép hành nghề tại Kenya) có tài khoản eCitizen để thay mặt thực hiện các thủ tục đăng ký.
Bước 2: Đăng Ký Tên Công Ty (Name Reservation)
Sau khi có tài khoản eCitizen, bước tiếp theo là thực hiện việc đăng ký tên công ty như hướng dẫn ở trên.
Bước 3: Chuẩn Bị Hồ Sơ Thành Lập Công Ty
Khi tên công ty đã được đăng ký thành công, bạn tiến hành chuẩn bị bộ hồ sơ đầy đủ các tài liệu pháp lý cần thiết cho việc thành lập như các tài liệu đã hướng dẫn ở trên.
Bước 4: Nộp Hồ Sơ và Thanh Toán Phí
Sau khi đã chuẩn bị đầy đủ và chính xác tất cả các tài liệu theo yêu cầu tại Bước 3, bạn tiến hành tải lên tất cả các tài liệu và tiến hành thanh toán các khoản phí đăng ký công ty theo quy định của Cơ quan Đăng ký.
Bước 5: Nhận Giấy Chứng Nhận Thành Lập Công Ty (Certificate of Incorporation)
Sau khi hồ sơ của bạn được nộp thành công và thanh toán lệ phí, Cơ quan Đăng ký Kinh doanh sẽ tiến hành xem xét hồ sơ. Nếu hồ sơ hợp lệ và đáp ứng tất cả các yêu cầu, Cục Đăng ký sẽ cấp Giấy chứng nhận thành lập công ty (Certificate of Incorporation).
Giấy chứng nhận đăng ký hoạt động số: 01010266/TP/ĐKHĐ, cấp lần đầu ngày 23/10/2007 tại Sở Tư pháp Thành phố Hà Nội.
