Theo số liệu thống kế của Cục Sở hữu trí tuệ đầu năm 2025, trong năm 2024, Cục Sổ hữu trí tuệ đã tiếp nhận 151.489 đơn các loại (tăng 2,2% so với năm trước liền kề), bao gồm 88.355 đơn đăng ký xác lập quyền sở hữu công nghiệp (tăng 4,5%), Cục cấp 51.437 văn bằng bảo hộ sở hữu công nghiệp các loại (tăng 46%). Chỉ tính riêng trong giai đoạn 2014 – 2023, số đơn đăng ký bảo hộ sáng chế/giải pháp hữu ích tại Việt Nam tăng 9,8 %/năm. Có thể thấy, nhu cầu đăng ký bảo hộ sáng chế hiện nay ngày càng tăng. Để đảm bảo quyền lợi của chủ sở hữu sáng chế trước khi nọp đơn đăng ký bảo hộ sáng chế, Luật Việt An tổng hợp các quy định pháp lý liên quan trong bài viết dưới đây.
Điều kiện cần lưu ý khi đăng ký bảo hộ sáng chế
Sáng chế được bảo hộ dưới hình thức cấp Bằng độc quyền sáng chế hoặc Bằng độc quyền giải pháp hữu ích với các tiêu chí và điều kiện như sau:
Theo đó, sáng chế được coi là có tính mới nếu không thuộc một trong các trường hợp sau đây:
Bị bộc lộ công khai dưới hình thức sử dụng, mô tả bằng văn bản hoặc bất kỳ hình thức nào khác ở trong nước hoặc ở nước ngoài trước ngày nộp đơn đăng ký bảo hộ sáng chế hoặc trước ngày ưu tiên trong trường hợp đơn đăng ký bảo hộ sáng chế được hưởng quyền ưu tiên;
Bị bộc lộ trong đơn đăng ký bảo hộ sáng chế khác có ngày nộp đơn hoặc ngày ưu tiên sớm hơn nhưng được công bố vào hoặc sau ngày nộp đơn hoặc ngày ưu tiên của đơn đăng ký bảo hộ sáng chế đó.
Sáng chế được coi là có trình độ sáng tạo nếu căn cứ vào các giải pháp kỹ thuật đã được bộc lộ công khai dưới hình thức sử dụng, mô tả bằng văn bản hoặc dưới bất kỳ hình thức nào khác ở trong nước hoặc ở nước ngoài trước ngày nộp đơn hoặc trước ngày ưu tiên của đơn đăng ký bảo hộ sáng chế trong trường hợp đơn đăng ký bảo hộ sáng chế được hưởng quyền ưu tiên, sáng chế đó là một bước tiến sáng tạo, không thể được tạo ra một cách dễ dàng đối với người có hiểu biết trung bình về lĩnh vực kỹ thuật tương ứng.
Sáng chế được coi là có khả năng áp dụng công nghiệp nếu có thể thực hiện được việc chế tạo, sản xuất hàng loạt sản phẩm hoặc áp dụng lặp đi lặp lại quy trình là nội dung của sáng chế và thu được kết quả ổn định.
Đối tượng được bảo hộ sáng chế
Giải pháp kỹ thuật là đối tượng được bảo hộ dưới danh nghĩa là sáng chế bao gồm tập hợp cần và đủ các thông tin về cách thức kỹ thuật và/hoặc phương tiện kỹ thuật ứng dụng các quy luật tự nhiên nhằm giải quyết một nhiệm vụ hoặc một vấn đề xác định. Để đăng ký được sáng chế thì giải pháp kỹ thuật thường tồn tại ở các dạng sau đây:
Giải pháp kỹ thuật tồn tại dưới dạng sản phẩm;
Sản phẩm dưới dạng vật thể hay cơ cấu như dụng cụ, máy móc, thiết bị, linh kiện, mạch điện,…
Sản phẩm dưới dạng chất gồm: đơn chất, hợp chất hỗn hợp chất. Ví như: vật liệu, chất liệu, thực phẩm, dược phẩm…
Sản phẩm là nguồn gen hoặc tri thức truyền thống: Nguồn gen, tri thức truyền thống về nguồn gen theo hợp đồng tiếp cận nguồn gen và chia sẻ lợi ích.
Giải pháp kỹ thuật tồn tại dưới dạng quy trình hay phương pháp: Quy trình sản xuất, phương pháp chẩn đoán, dự báo, kiểm tra, xử lý,…
Sáng chế mật: Sáng chế được cơ quan, tổ chức có thẩm quyền xác định là bí mật Nhà nước theo quy định của pháp luật về bảo vệ bí mật Nhà nước.
Lưu ý các đối tượng không được bảo hộ dưới danh nghĩa sáng chế được quy định trong Điều 59 Luật Sở hữu trí tuệ. Cụ thể là:
Phát minh, lý thuyết khoa học, phương pháp toán học;
Sơ đồ, kế hoạch, quy tắc và phương pháp để thực hiện các hoạt động trí óc, huấn luyện vật nuôi, thực hiện trò chơi, kinh doanh; chương trình máy tính;
Cách thức thể hiện thông tin;
Giải pháp chỉ mang đặc tính thẩm mỹ;
Giống thực vật, giống động vật;
Quy trình sản xuất thực vật, động vật chủ yếu mang bản chất sinh học mà không phải là quy trình vi sinh;
Phương pháp phòng ngừa, chẩn đoán và chữa bệnh cho người và động vật.
Nguyên tắc ngày ưu tiên trong nộp đơn đăng ký sáng chế tại Việt Nam
Khi có nhiều đơn đăng ký các sáng chế trùng hoặc tương đương với nhau thì văn bằng bảo hộ chỉ được cấp cho sáng chế trong đơn hợp lệ có ngày ưu tiên hoặc ngày nộp đơn sớm nhất trong số những đơn đáp ứng các điều kiện để được cấp văn bằng bảo hộ (theo khoản 1 Điều 90 Luật Sở hữu trí tuệ). Yêu cầu hưởng quyền ưu tiên phải đáp ứng các điều kiện sau:
Người nộp đơn là công dân Việt Nam hoặc công dân của nước là thành viên của Công ước Paris hoặc cư trú, có cơ sở sản xuất, kinh doanh tại Việt Nam hoặc tại nước là thành viên của Công ước.
Đơn đầu tiên đã được nộp tại Việt Nam hoặc tại nước thành viên của Công ước và đơn đó có phần yêu cầu hưởng quyền ưu tiên đăng ký sáng chế.
Đơn đăng ký sáng chế nộp trong thời hạn 06 tháng kể từ ngày nộp đơn đầu tiên. Thời hạn ưu tiên được tính kể từ ngày nộp đơn đầu tiên, ngày nộp đơn đầu tiên không tính trong thời hạn ưu tiên.
Trong đơn đăng ký người nộp đơn nêu rõ yêu cầu hưởng quyền ưu tiên. Chủ đơn phải nộp bản sao đơn đầu tiên có xác nhận của Cơ quan nhận đơn đầu tiên trong trường hợp nộp tại nước ngoài.
Nộp đủ lệ phí yêu cầu hưởng quyền ưu tiên.
Lưu ý hướng dẫn tra cứu sáng chế trước khi đăng ký bảo hộ
Tra cứu sơ bộ khả năng bảo hộ của sáng chế tại Việt Nam
Để tra cứu sơ bộ khả năng bảo hộ của sáng chế, khách hàng có thể thực hiện tra cứu miễn phí qua một trong hai cổng dữ liệu điện tử sau đây:
Google patent: Cơ sở dữ liệu sáng chế toàn cầu được xây dựng bởi Google. Khách hàng có thể truy cập theo địa chỉ sau: https://patents.google.com/
IP Việt Nam: Cơ sở dữ liệu sáng chế của Việt Nam được xây dựng bởi Cục Sở hữu trí tuệ Việt Nam.
Tuy nhiên việc thực hiện tra cứu trên các cơ sở dữ liệu trên rất phức tạp và tốn nhiều thời gian, thậm chí còn có phần lỗi thời so với thực tế. Quý Khách hàng có thể gửi tài liệu về sáng chế cho Công ty Luật Việt An để tra cứu chuyên sâu trước khi nộp đơn đăng ký bảo hộ sáng chế.
Tra cứu chuyên sâu trước khi nộp đơn đăng ký bảo hộ sáng chế tại Việt Nam
Tra cứu chuyên sâu là thủ tục hoàn toàn tự nguyện của người nộp đơn tại Việt Nam. Tuy nhiên, khách hàng nên tiến hành thủ tục này vì đây là bước đầu tiên và quan trọng để đánh giá sơ bộ một sáng chế có nên gửi đơn đăng ký bảo hộ hay không? Do đó, việc tra cứu sáng chế mang tính chất tham khảo và không là căn cứ để cấp văn bằng bảo hộ.
Tài liệu khách hàng cần chuẩn bị khi sử dụng dịch vụ đăng ký bảo hộ sáng chế qua Luật Việt An
Thông tin liên quan đến tác giả;
Thông tin liên quan đến chủ sở hữu sáng chế;
Thông tin mô tả liên quan đến sáng chế, đặc biệt thông tin thể hiện tính mới của sáng chế.
Hình vẽ sáng chế (nếu có);
Tài liệu chứng minh quyền đăng ký (nếu thụ hưởng từ người khác). Ví dụ: Giấy chuyển nhượng quyền nộp đơn… (nếu có);
Tài liệu chứng minh quyền ưu tiên (nếu đơn đăng ký bảo hộ sáng chế có yêu cầu hưởng quyền ưu tiên).
Ký ủy quyền cho Luật Việt An thực hiện thủ tục.
Công việc và hồ sơ đăng ký bảo hộ sáng chế sẽ do luật Việt An hoàn thiện và chuyển khách hàng duyệt trước khi người đại diện sở hữu công nghiệp của Luật Việt An ký nộp đơn cho khách hàng.
Cách thức nộp đơn đăng ký bảo hộ sáng chế tại Việt Nam
Theo Điều 89 Luật SHTT, có những cách thức nộp đơn đăng ký bảo hộ sáng chế sau:
Tổ chức, cá nhân Việt Nam, cá nhân nước ngoài thường trú tại Việt Nam, tổ chức, cá nhân nước ngoài có cơ sở sản xuất, kinh doanh tại Việt Nam nộp đơn đăng ký bảo hộ snags chế trực tiếp hoặc thông qua đại diện hợp pháp tại Việt Nam (chẳng hạn như đại diện SHTT – Luật Việt An).
Cá nhân nước ngoài không thường trú tại Việt Nam, tổ chức, cá nhân nước ngoài không có cơ sở sản xuất, kinh doanh tại Việt Nam nộp đơn đăng ký bảo hộ sáng chế thông qua đại diện hợp pháp tại Việt Nam.
Theo đó, đơn đăng ký bảo hộ sáng chế được nộp dưới hình thức văn bản ở dạng giấy cho cơ quan quản lý nhà nước về quyền sở hữu công nghiệp hoặc dạng điện tử theo hệ thống nộp đơn trực tuyến.
Thời hạn xử lý đăng ký sáng chế
Theo Điều 110, Điều 119 Luật Sở hữu trí tuệ, kể từ ngày được Cục Sở hữu trí tuệ tiếp nhận, đơn đăng ký bảo hộ sáng chế/giải pháp hữu ích được xem xét theo trình tự sau:
Thẩm định hình thức: 01 tháng
Công bố đơn đăng ký bảo hộ sáng chế/giải pháp hữu ích:
Đơn đăng ký bảo hộ sáng chế/giải pháp hữu ích được công bố trong tháng thứ mười chín kể từ ngày ưu tiên hoặc ngày nộp đơn, nếu đơn không có ngày ưu tiên hoặc trong thời hạn 02 tháng kể từ ngày chấp nhận đơn hợp lệ, tùy theo ngày nào muộn hơn;
Đơn đăng ký bảo hộ sáng chế theo Hiệp ước hợp tác về sáng chế (sau đây gọi là “đơn PCT”) được công bố trong thời hạn 02 tháng kể từ ngày chấp nhận đơn hợp lệ đã vào giai đoạn quốc gia;
Đơn đăng ký bảo hộ sáng chế/giải pháp hữu ích có yêu cầu công bố sớm được công bố trong thời hạn 02 tháng kể từ ngày Cục Sở hữu trí tuệ nhận được yêu cầu công bố sớm hoặc kể từ ngày chấp nhận đơn hợp lệ, tùy theo ngày nào muộn hơn. Để được công bố sớm, chủ đơn cần có Văn bản yêu cầu công bố sớm, trong đó nêu rõ lý do cần công bố sớm. Yêu cầu công bố sớm không phải nộp phí, lệ phí.
Thẩm định nội dung: không quá mười tám tháng, kể từ ngày công bố đơn nếu yêu cầu thẩm định nội dung được nộp trước ngày công bố đơn hoặc kể từ ngày nhận được yêu cầu thẩm định nội dung nếu yêu cầu đó được nộp sau ngày công bố đơn.
Đơn đăng ký sở hữu công nghiệp không thuộc các trường hợp từ chối cấp văn bằng bảo hộ và người nộp đơn nộp lệ phí thì cơ quan quản lý nhà nước về quyền sở hữu công nghiệp quyết định cấp văn bằng bảo hộ. Sau khi cấp bằng sẽ được ghi nhận vào Sổ đăng ký quốc gia về sở hữu công nghiệp.
Phí, lệ phí đăng ký bảo hộ sáng chế/giải pháp hữu ích
Thông tư số 263/2016/TT-BTC, mức thu phí, lệ phí như sau:
Lệ phí nộp đơn: 150.000VNĐ
Phí thẩm định hình thức: 180.000VNĐ/01 điểm yêu cầu bảo hộ độc lập;
Phí thẩm định hình thức từ trang thứ 7 bản mô tả trở đi: 8.000VNĐ/01 trang;
Phí công bố đơn: 120.000VNĐ;
Phí công bố từ hình thứ 2 trở đi: 60.000VNĐ/hình;
Phí thẩm định yêu cầu hưởng quyền ưu tiên (nếu có): 600.000VNĐ/01 đơn ưu tiên;
Phí tra cứu thông tin nhằm phục vụ quá trình thẩm định: 600.000VNĐ/01 điểm yêu cầu bảo hộ độc lập;
Phí thẩm định nội dung: 720.000VNĐ/01 điểm yêu cầu bảo hộ độc lập;
Phí thẩm định nội dung từ trang thứ 7 bản mô tả trở đi: 32.000VNĐ/01 trang
Lưu ý: Đơn đăng ký bảo hộ sáng chế/giải pháp hữu ích cần được phân loại sáng chế quốc tế (IPC), trường hợp người nộp đơn không phân loại hoặc phân loại không chính xác thì Cục Sở hữu trí tuệ sẽ tiến hành phân loại và người nộp đơn cần nộp phí phân loại theo quy định (100.000VNĐ/01 phân loại sáng chế quốc tế).
Lưu ý thời hạn bảo hộ sáng chế
Theo Điều 93 Luật SHTT, thời hạn bảo hộ sáng chế tại Việt Nam là 20 năm tính từ ngày cấp bằng bảo hộ và kéo dài đến hết 20 năm kể từ ngày nộp đơn với điều kiện được duy trì hiệu lực theo đúng quy định. Như vậy, bất kỳ sáng chế nào được bảo hộ tại Việt Nam đóng đủ phí duy trì hiệu lực cũng chỉ có thể được bảo hộ tối đa là 20 năm.
Đối với Bằng độc quyền giải pháp hữu ích có hiệu lực từ ngày cấp và kéo dài đến hết 10 năm kể từ ngày nộp đơn với điều kiện nộp đủ phí gia hạn hiệu lực theo đúng quy định.
Để duy trì hiệu lực Bằng độc quyền sáng chế, Bằng độc quyền giải pháp hữu ích, chủ văn bằng bảo hộ phải nộp phí, lệ phí để duy trì hiệu lực
Ví dụ về một sáng chế đã được cấp văn bằng bảo hộ
Bằng độc quyền sáng chế số 36061 của Cục Sở hữu trí tuệ cấp theo quyết định 30633/QĐ-SHTT ngày 16/5/2023:
Tên sáng chế: QUY TRÌNH ĐIỀU CHẾ HỆ VI NHŨ TƯƠNG NANO PIPERIN
Chủ Bằng độc quyền: Công ty Cổ phần Công nghệ mới Nhật Hải (VN). Số 9 BT2 Bán đảo Linh Đàm, phường Hoàng Liệt, quận Hoàng Mai, thành phố Hà Nội
Cấp theo Quyết định số: 30633/QĐ-SHTT ngày: 16/05/2023
Có hiệu lực từ ngày cấp đến hết 20 năm tính từ ngày nộp đơn (Hiệu lực bảo hộ cần duy trì hàng năm).
Mọi khó khăn, vướng mắc liên quan đến việc đăng ký sáng chế tại Việt Nam, Quý khách hàng vui lòng liên hệ công ty luật Việt An để được hỗ trợ nhanh nhất với chi phí dịch vụ hợp lý nhất!
Skype Chat
Giấy chứng nhận đăng ký hoạt động số: 01010266/TP/ĐKHĐ, cấp lần đầu ngày 23/10/2007 tại Sở Tư pháp Thành phố Hà Nội.
