Sáng chế bị mất tính mới bởi chính nó là gì?

Sáng chế là một loại tài sản trí tuệ có khả năng đóng góp rất nhiều cho nền công nghiệp nước nhà. Đó chính là lý do Nhà nước luôn khuyến khích việc cấp văn bằng bảo hộ cho các sáng chế có tính mới, có khả năng áp dụng công nghiệp và có trình độ sáng tạo. Vậy tính mới của sáng chế được thể hiện như thế nào và sáng chế bị mất tính mới bởi chính nó là gì, bài viết sau đây Luật Việt An sẽ giải đáp những thắc mắc trên.

Cơ sở pháp lý

• Luật Sở hữu trí tuệ 2005, sửa đổi bổ sung năm 2009, 2019, 2022.

Tính mới của sáng chế

Căn cứ vào Khoản 1 Điều 60 Luật Sở hữu trí tuệ quy định về tính mới của sáng chế, sáng chế được coi là có tính mới nếu không thuộc trong các trường hợp sau đây:

• Bị bộc lộ công khai dưới hình thức sử dụng, mô tả bằng văn bản hoặc bất kỳ hình thức nào khác ở trong nước hoặc ở nước ngoài trước ngày nộp đơn đăng ký sáng chế hoặc trước ngày ưu tiên trong trường hợp đơn đăng ký sáng chế được hưởng quyền ưu tiên;
• Bị bộc lộ trong đơn đăng ký sáng chế khác có ngày nộp đơn hoặc ngày ưu tiên sớm hơn nhưng được công bố vào hoặc sau ngày nộp đơn hoặc ngày ưu tiên của đơn đăng ký sáng chế đó.

Sáng chế bị mất tính mới bởi chính nó là gì?

Theo quy định về tính mới trong Luật Sở hữu trí tuệ, có thể thấy sáng chế bị mất tính mới bởi chính nó là những sáng chế:

• Đã bị bộc lộ công khai trước khi nộp đơn đăng ký sáng chế; và
• Không nằm trong các trường hợp ngoại lệ (sáng chế được coi là không bị mất tính mới).

Hình thức bộc lộ công khai

Theo Điều 60.1 Luật Sở hữu trí tuệ đã quy định ở trên, sáng chế bị bộc lộ công khai khi được sử dụng, mô tả bằng văn bản hoặc bất kỳ hình thức nào khác và đáp ứng:

• Phạm vi không gian: ở trong nước hoặc ở nước ngoài;
• Phạm vi thời gian: trước ngày nộp đơn đăng ký sáng chế hoặc trước ngày ưu tiên trong trường hợp đơn đăng ký sáng chế được hưởng quyền ưu tiên.

Ví dụ: sáng chế đã được nhắc đến trong đơn sáng chế của chủ đơn có ngày nộp đơn trước thì sáng chế nộp sau bị coi là mất tính mới và không đáp ứng điều kiện đăng ký bảo hộ.

• Luật Sở hữu trí tuệ sửa đổi năm 2022 không quy định dưới dạng liệt kê các trường hợp công khai sáng chế cụ thể như trong luật cũ, chẳng hạn dưới dạng báo cáo khoa học, trưng bày tại cuộc triển lãm quốc gia của Việt Nam hoặc tại cuộc triển lãm quốc tế chính thức hoặc được thừa nhận là chính thức;
• Để xác định một sáng chế có tính mới hay không thì cần có sự so sánh, đối chiếu với các đối chứng cụ thể. Các đối chứng này không chỉ giới hạn trong phạm vi những đăng kí sáng chế, văn bằng bảo hộ trong nước và nước ngoài mà còn phải tra cứu ở cả những công trình khoa học, tài liệu nghiên cứu thuộc lĩnh vực. Khi dùng các tài liệu đối chứng thì không được kết hợp tài liệu của từng phần riêng biệt yêu cầu bảo hộ mà phải đánh giá tổng thể.

Lưu ý: Trường hợp đã được bộc lộ trong đơn đăng ký trước, cần lưu ý vẫn có thể xảy ra ngoại lệ không bị coi là mất tính mới theo luật mới năm 2022. Cụ thể, trường hợp sáng chế bị bộc lộ trong đơn đăng ký sáng chế khác có ngày nộp đơn hoặc ngày ưu tiên sớm hơn những được công bố vào hoặc sau ngày nộp đơn hoặc ngày ưu tiên của đơn đăng ký sáng chế đó thì không bị coi là mất tính mới. Đây là trường hợp được bổ sung theo quy định của Luật Sở hữu trí tuệ sửa đổi năm 2022.

Ví dụ: Sáng chế 1 được nộp đơn ngày 1/12/2021, được công bố vào ngày 5/3/2023; sáng chế 2 tương tự sáng chế 1 được nộp đơn vào ngày 4/5/2022. Khi thẩm định đơn đăng ký sáng chế, tính mới của sáng chế 2 không bị mất đi dù đẫ được công bố trong đơn có ngày nộp trước nhưng đơn đó được công bố sau ngày nộp đơn của đơn đăng ký sáng chế 2.

Ngoại lệ không bị coi là mất tính mới của sáng chế

Theo Khoản 2,3,4 Điều 60 Luật Sở hữu trí tuệ 2005 và Điều 86 Luật Sở hữu trí tuệ 2005 được sửa đổi bởi Luật Sở hữu trí tuệ sửa đổi 2022, các trường hợp dù đã bị bộc lộ trước đó nhưng chưa bị coi là mất tính mới bao gồm:

• Chỉ có một số người có hạn được biết và có nghĩa vụ giữ bí mật về sáng chế đó;
• Quyền đăng ký sáng chế, kiểu dáng công nghiệp, thiết kế bố trí, sáng chế không bị coi là mất đi tính mới khi được công bố bởi người có quyền đăng ký hoặc người được người có quyền đăng ký cho biết một cách trực tiếp hoặc gián tiếp đây với điều kiện đơn đăng ký sáng chế được nộp trong thời hạn mười hai(12) tháng kể từ ngày công bố. Có thể thấy, Luật Sở hữu tuệ 2022 đã sửa đổi khoảng thời gian kể từ ngày bị bộc lộ nhưng vẫn được nộp đơn đăng ký 06 tháng tăng lên 12 tháng với với điều kiện đơn đăng ký sáng chế phải được nộp tại Việt Nam;
• Sáng chế được bộc lộ trong đơn đăng ký sở hữu công nghiệp hoặc văn bằng bảo hộ sở hữu công nghiệp do cơ quan quản lý nhà nước về sở hữu công nghiệp công bố trong trường hợp việc công bố không phù hợp với quy định của pháp luật hoặc đơn do người không có quyền đăng ký nộp. Đây là quy định mới trong Luật Sở hữu trí tuệ 2022.

Để một sáng chế được bảo hộ, việc xem xét về tính mới là vô cùng quan trọng và cũng là một quá trình tương đối phức tạp. Vì vậy, trước khi quyết định đăng ký cho một sáng chế nào đó, chủ sở hữu sáng chế cần phải kiểm tra tính mới của sáng chế mà mình sở hữu, để chắc chắn rằng sáng chế đó vẫn chưa bị bộc lộ công khai và khác biệt đáng kể với những sáng chế được bảo hộ trước đó.

Ví dụ về trường hợp không bị coi là mất đi tính mới

Ngày 01/01/2023, anh A đã tạo ra sáng chế B và có cho 1 số người bạn xem kết quả của mình (chỉ giới hạn những người này biết). Qua 1 thời gian dài, anh A mới tìm hiểu được rằng sáng chế cần phải đăng ký mới được bảo hộ lâu dài. Đắn đo trong việc sáng chế của mình có được đăng ký bảo hộ vì lý do mất tính mới hay không. Đến ngày 01/11/2023, anh A đã đi nộp đơn đăng ký sáng chế tại Việt Nam và được chấp nhận do thuộc trường hơp sáng chế chưa bị mất tính mới khi chỉ có 1 số người có hạn được biết và có nghĩa vụ giữ bí mật về sáng chế đó và vẫn trong thời hạn 12 tháng kể từ ngày bộc lộ.

Một số câu hỏi liên quan đến tính mới của sáng chế

Điều kiện bảo hộ sáng chế tại Việt Nam là gì?

Sáng chế được bảo hộ tại Việt Nam khi đáp ứng đồng thời ba điều kiện sau:

Có tính mới

Được quy định cụ thể tại Điều 60 Luật Sở hữu trí tuệ 2005 được sửa đổi bổ sung bởi Khoản 2 Điều 2 Luật Sở hữu trí tuệ sửa đổi 2019, Khoản 19, điểm c Khoản 82 Điều Luật Sở hữu trí tuệ sửa đổi 2022 như đã phân tích ở trên.

Có tính sáng tạo

Căn cứ tại Điều 61 Luật Sở hữu trí tuệ 2005 được sửa đổi bổ sung bởi Khoản 2 Điều 2 Luật Sở hữu trí tuệ sửa đổi 2019, sáng chế được coi là có trình độ sáng tạo nếu căn cứ vào các giải pháp kỹ thuật đã được bộc lộ công khai dưới hình thức sử dụng, mô tả bằng văn bản hoặc dưới bất kỳ hình thức nào khác ở trong nước hoặc ở nước ngoài trước ngày nộp đơn hoặc trước ngày ưu tiên của đơn đăng ký sáng chế trong trường hợp đơn đăng ký sáng chế được hưởng quyền ưu tiên, sáng chế đó là một bước tiến sáng tạo, không thể được tạo ra một cách dễ dàng đối với người có hiểu biết trung bình về lĩnh vực kỹ thuật tương ứng.

Lưu ý: Giải pháp kỹ thuật là sáng chế được bộc lộ theo quy định tại khoản 3 và khoản 4 Điều 60 của Luật Sở hữu trí tuệ không được lấy làm cơ sở để đánh giá trình độ sáng tạo của sáng chế đó.

Có khả năng áp dụng công nghiệp

Cụ thể quy định tại Điều 62 Luật Sở hữu trí tuệ, sáng chế được coi là có khả năng áp dụng công nghiệp nếu có thể thực hiện được việc chế tạo, sản xuất hàng loạt sản phẩm hoặc áp dụng lặp đi lặp lại quy trình là nội dung của sáng chế và thu được kết quả ổn định.

Quý khách hàng có nhu cầu tư vấn hay tìm hiểu kỹ hơn về các vấn đề liên quan đến cấp bằng sáng chế, đăng ký sáng chế, đăng ký giải pháp hữu ích, đăng ký kiểu dáng công nghiệp, đăng ký nhãn hiệu xin vui lòng liên hệ Công ty luật Việt An để được hỗ trợ tốt nhất.