Các điểm mới của Luật Đầu tư áp dụng từ năm 2025

Ngày 29/11/2024, Quốc hội đã thông qua Luật sửa đổi Luật Quy hoạch, Luật Đầu tư, Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư và Luật Đấu thầu 2024 (Luật số 57/2024/QH15). Luật này có hiệu lực thi hành từ ngày 15 tháng 01 năm 2025, trừ một số trường hợp sẽ có hiệu lực thi hành từ ngày 01 tháng 7 năm 2025. Theo đó, đã sửa đổi 04 Luật có liên quan đến đầu tư, đấu thầu, trong đó có Luật Đầu tư năm 2020. Sau đây, Luật Việt An sẽ cập nhật các điểm mới của Luật Đầu tư áp dụng từ năm 2025 theo quy định sửa đổi, bổ sung này.

Bổ sung quy định mới về Quỹ hỗ trợ đầu tư

Tại khoản 3 Điều 2 Luật số 57/2024/QH15, đã bổ sung Điều 18a quy định về Quỹ Hỗ trợ đầu tư vào sau Điều 18 Luật Đầu tư 2020 như sau:

• Chính phủ thành lập Quỹ Hỗ trợ đầu tư từ nguồn thu thuế thu nhập doanh nghiệp bổ sung theo quy định chống xói mòn cơ sở thuế toàn cầu và nguồn hợp pháp khác để ổn định môi trường đầu tư, khuyến khích, thu hút nhà đầu tư chiến lược, tập đoàn đa quốc gia và hỗ trợ doanh nghiệp trong nước đối với một số lĩnh vực cần khuyến khích đầu tư.
• Chính phủ quy định chi tiết mô hình hoạt động, địa vị pháp lý, nguồn ngân sách cấp hằng năm và bổ sung cho Quỹ, hình thức hỗ trợ, cơ chế bồi hoàn hỗ trợ và các chính sách đặc thù khác của Quỹ, báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến trước khi ban hành.

Nhẳm triển khai quy định mới về thành lập Quỹ Hỗ trợ đầu tư này, ngày 31/12/2024, Chính Phủ đã ban hành Nghị định 182/2024/NĐ-CP quy định về thành lập, quản lý và sử dụng Quỹ Hỗ trợ đầu tư, áp dụng từ năm tài chính 2024.

Theo đó, chính sách hỗ trợ đầu tư từ Quỹ hỗ trợ đầu tư chủ yếu tập trung vào các doanh nghiệp và dự án hoạt động trong lĩnh vực công nghệ cao và các khoản hỗ trợ bao gồm hai mục chính hỗ trợ chi phí và hỗ trợ chi phí đầu tư. Chính sách mới này nhằm ổn định môi trường đầu tư, khuyến khích, thu hút các nhà đầu tư chiến lược và hỗ trợ các doanh nghiệp trong một số lĩnh vực cụ thể.

Sửa đổi, bổ sung quy định về các trường hợp xin chấp thuận chủ trương đầu tư

Xin chấp thuận chủ trương đầu tư của Thủ tướng Chính phủ

Tại khoản 4 Điều 2 Luật số 57/2024/QH15 đã sửa đổi, bổ sung, bãi bỏ một số trường hợp phải xin chấp thuận chủ trương đầu tư thuộc thẩm quyền Thủ tướng Chính phủ như sau:

• Sửa đổi, bổ sung điểm d: “d) Dự án đầu tư xây dựng mới: bến cảng, khu bến cảng có quy mô vốn đầu tư từ 2.300 tỷ đồng trở lên thuộc cảng biển đặc biệt, cảng biển loại I;”. Quy định này đã bỏ trường hợp khu bến cảng thuộc cảng biển đặc biệt. Theo đó, từ 2025, chỉ có khu bến cảng thuộc cảng biển đặc biệt có quy mô vốn đầu tư từ 2.300 tỷ đồng trở lên mới phải xin chấp thuận chủ trương đầu tư của Thủ tướng Chính Phủ.
• Sửa đổi, bổ sung điểm g1: “g1) Dự án đầu tư phù hợp với quy định của pháp luật về di sản văn hóa không phân biệt quy mô diện tích đất, dân số thuộc phạm vi khu vực bảo vệ I của di tích được cấp có thẩm quyền công nhận là di tích quốc gia đặc biệt thuộc Danh mục di sản thế giới.”. Quy định này đã loại bỏ trường hợp dự án đầu tư huộc phạm vi khu vực bảo vệ II của di tích được cấp có thẩm quyền công nhận là di tích quốc gia đặc biệt thuộc Danh mục di sản thế giới.
• Bãi bỏ trường hợp “Dự án đầu tư xây dựng và kinh doanh kết cấu hạ tầng khu công nghiệp, khu chế xuất”. Như vậy từ năm 2025, dự án này không phải xin chấp thuận chủ trương đầu tư.

Xin chấp thuận chủ trương đầu tư của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh

• Bổ sung trường hợp dự án đầu tư phù hợp với quy định của pháp luật về di sản văn hóa không phân biệt quy mô diện tích đất, dân số thuộc phạm vi khu vực bảo vệ I của di tích được cấp có thẩm quyền công nhận là di tích quốc gia, di tích quốc gia đặc biệt phải xin chấp thuận chủ trương đầu tư.
• Bổ sung 2 trường hợp phải xin chấp thuận chủ trương đầu tư của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh: Dự án đầu tư xây dựng và kinh doanh kết cấu hạ tầng khu công nghiệp, khu chế xuất; Dự án đầu tư xây dựng mới: bến cảng, khu bến cảng có quy mô vốn đầu tư dưới 2.300 tỷ đồng thuộc cảng biển đặc biệt.

Bổ sung quy định mới về Thủ tục đầu tư đặc biệt

Một trong các điểm mới của Luật Đầu tư áp dụng từ năm 2025 đáng chú ý là về thủ tục đầu tư đặc biệt. Tại khoản 8 Điều 2 Luật số 57/2024/QH15, đã bổ sung Điều 36a về thủ tục đầu tư đặc biệt vào sau Điều 36 trong Mục 2 Chương IV Luật Đầu tư 2020 như sau:

Trừ các dự án đầu tư quy định tại Điều 30 của Luật Đầu tư 2020, nhà đầu tư được quyền lựa chọn đăng ký đầu tư theo quy định tại Điều 36a Luật Đầu tư 2020 đối với các dự án tại khu công nghiệp, khu chế xuất, khu công nghệ cao, khu công nghệ thông tin tập trung, khu thương mại tự do và khu chức năng trong khu kinh tế trong các lĩnh vực sau đây:

• Đầu tư xây dựng trung tâm đổi mới sáng tạo, trung tâm nghiên cứu và phát triển (R&D); đầu tư trong lĩnh vực công nghiệp mạch tích hợp bán dẫn, công nghệ thiết kế, chế tạo linh kiện, vi mạch điện tử tích hợp (IC), điện tử linh hoạt (PE), chip, vật liệu bán dẫn;
• Đầu tư trong lĩnh vực công nghệ cao được ưu tiên đầu tư phát triển, sản xuất sản phẩm thuộc danh mục sản phẩm công nghệ cao được khuyến khích phát triển theo quyết định của Thủ tướng Chính phủ.

Như vậy, thủ tục đầu tư đặc biệt chủ yếu được áp dụng đối với dự án tại khu công nghiệp, khu chế xuất, khu công nghệ cao, khu công nghệ thông tin tập trung, khu thương mại tự do và khu chức năng trong khu kinh tế.

• Thủ tục đầu tư đặc biệt là quy định mới, mang tính đột phá, áp dụng đối với dự án đầu tư thuộc lĩnh vực công nghiệp bán dẫn, công nghệ cao… tại các khu công nghiệp, khu chế xuất, khu công nghệ cao và khu kinh tế theo hướng chuyển từ “tiền kiểm” sang “hậu kiểm”. Theo đó, nhà đầu tư thực hiện thủ tục đăng ký đầu tư để được cấp Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư trong thời hạn 15 ngày và không phải thực hiện một số thủ tục để được cấp giấy phép trong lĩnh vực xây dựng, phòng cháy, chữa cháy và bảo vệ môi trường (dự kiến rút ngắn thời gian thực hiện dự án khoảng 260 ngày).
• Kể từ ngày 15/01/2025, nhà đầu tư đề xuất thực hiện dự án đầu tư đáp ứng điều kiện quy định tại Điều 36a có thể đăng ký đầu tư theo quy định mới. 
• Bên cạnh đó, theo quy định tại điểm c khoản 2 Điều 6 của Luật số 57/2024/QH14 thủ tục đầu tư đặc biệt cũng được áp dụng đối với các dự án đang hoạt động thuộc lĩnh vực được áp dụng thủ tục đầu tư đặc biệt quy định tại khoản 8 Điều 2 của Luật này. 
• Như vậy, kể từ ngày 15/1/2025, các dự án công nghệ cao đang hoạt động, nếu đáp ứng điều kiện theo quy định của Điều 36a cũng có thể lựa chọn áp dụng thủ tục đầu tư đặc biệt để rút ngắn thời gian triển khai thực hiện dự án.

Nhằm cụ thể hóa quy định mới này, ngày 10/2/2025, Chính Phủ đã ban hành Nghị định 19/2025/NĐ-CP hướng dẫn Luật Đầu tư về thủ tục đầu tư đặc biệt, trong đó có quy định thủ tục cấp, điều chỉnh Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư; thủ tục bảo đảm thực hiện dự án đầu tư; điều chỉnh dự án đầu tư; thực hiện dự án đầu tư;…

Đồng thời, ngày 12/02/2025, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã ban hành Thông tư 06/2025/TT-BKHĐT quy định các mẫu văn bản liên quan đến thủ tục đầu tư đặc biệt.

Sửa đổi, bổ sung một số ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện

Theo khoản 11 Điều 2 Luật số 57/2024/QH15, sửa đổi, bổ sung một số số thứ tự của Phụ lục IV về Danh mục ngành nghề kinh doanh có điều kiện tại Luật Đầu tư 2020 cụ thể:

Như vậy từ năm 2025, danh mục ngành nghề kinh doanh có điều kiện tại Luật Đầu tư 2020 đã có những quy định sửa đổi trường hợp hoặc bổ sung thêm các ngành nghề kinh doanh có điều kiện. Vì vậy nhà đầu tư cần lưu ý cập nhật quy định mới này để hoạt động kinh doanh đầu tư hợp pháp.

Trên đây là cập nhật các điểm mới của Luật Đầu tư áp dụng từ năm 2025. Quý khách hàng có thắc mắc liên quan, hay có nhu cầu tư vấn pháp luật đầu tư, vui lòng liên hệ Luật Việt An để được tư vấn, hỗ trợ tốt nhất!