Báo cáo khoản vay nước ngoài với Ngân hàng Nhà nước

Đăng ký khoản vay nước ngoài là thủ tục hành chính tại Ngân hàng Nhà nước của doanh nghiệp đối với các khoản vay trung, dài hạn nước ngoài hoặc khoản vay ngắn hạn được gia hạn mà tổng thời hạn của khoản vay là trên 01 (một) năm. Hiện nay, doanh nghiệp Việt Nam có nhu cầu vay hỗ trợ vốn từ các tổ chức tín dụng, quỹ đầu tư, doanh nghiệp nước ngoài ngày càng phổ biến. Nhằm đáp ứng nhu cầu của khách hàng, bài viết sau đây sẽ chỉ ra những quy định cụ thể về việc báo cáo khoản vay nước ngoài với Ngân hàng Nhà nước.

Cơ sở pháp lý

• Luật Các tổ chức tín dụng 2010, sửa đổi bổ sung 2017;
• Thông tư 12/2022/TT-NHNN hướng dẫn quản lý ngoại hối đối với việc vay, trả nợ nước ngoài của doanh nghiệp, sửa đổi bổ sung bởi Thông tư 08/2023/TT-NHNN.
• Thông tư 39/2016/TT-NHNN quy định về hoạt động cho vay của tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài đối với khách hàng, sửa đổi bổ sung bởi Thông tư 06/2023/TT-NHNN và Thông tư 10/2023/TT-NHNN.

Khoản vay nước ngoài là gì?

Theo khoản 1 Điều 3 Thông tư 12/2022/TT-NHNN hướng dẫn quản lý ngoại hối đối với việc vay, trả nợ nước ngoài của doanh nghiệp, khoản vay nước ngoài là cụm từ dùng chung để chỉ khoản vay nước ngoài không được Chính phủ bảo lãnh (hay còn gọi là khoản vay tự vay, tự trả) và khoản vay nước ngoài được Chính phủ bảo lãnh dưới mọi hình thức vay nước ngoài thông qua hợp đồng vay, hợp đồng nhập khẩu hàng hóa trả chậm, hợp đồng ủy thác cho vay, hợp đồng cho thuê tài chính hoặc phát hành công cụ nợ trên thị trường quốc tế của bên đi vay.

Các khoản vay nước ngoài phải thực hiện đăng ký với Ngân hàng Nhà nước

Các khoản vay nước ngoài phải thực hiện đăng ký với Ngân hàng Nhà nước được quy định tại Điều 11 Thông tư 12/2022/TT-NHNN, cụ thể bao gồm:

• Khoản vay trung, dài hạn nước ngoài;
• Khoản vay ngắn hạn được gia hạn thời gian trả nợ gốc mà tổng thời hạn của khoản vay là trên 01 năm;
• Khoản vay ngắn hạn không có thỏa thuận gia hạn nhưng còn dư nợ gốc, bao gồm cả nợ lãi được nhập gốc tại thời điểm tròn 01 năm kể từ ngày rút vốn đầu tiên, trừ trường hợp bên đi vay hoàn thành thanh toán dư nợ gốc nói trên trong thời gian 30 ngày làm việc kể từ thời điểm tròn 01 năm tính từ ngày rút vốn đầu tiên.

Trong đó, theo quy định tại Điều 10 của Thông tư 39/2016/TT-NHNN, các loại khoản vay được định nghĩa theo thời hạn cho vay của tổ chức tín dụng, cụ thể:

• Khoản vay ngắn hạn là các khoản vay có thời hạn cho vay tối đa 01 (một) năm.
• Khoản vay trung hạn là các khoản vay có thời hạn cho vay trên 01 (một) năm và tối đa 05 (năm) năm.
• Khoản vay dài hạn là các khoản vay có thời hạn cho vay trên 05 (năm) năm.

Đối tượng đăng ký khoản vay nước ngoài với Ngân hàng Nhà nước

Theo Điều 14 Thông tư 12/2022/TT-NHNN, đối tượng cần thực hiện đăng ký khoản vay nước ngoài với Ngân hàng Nhà nước bao gồm:

• Bên đi vay ký kết thỏa thuận vay nước ngoài với bên cho vay là người không cư trú;
• Tổ chức chịu trách nhiệm trả nợ trực tiếp cho bên ủy thác trong trường hợp tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài ký hợp đồng nhận ủy thác cho vay lại với bên ủy thác là người không cư trú;
• Bên có nghĩa vụ trả nợ theo công cụ nợ phát hành ngoài lãnh thổ Việt Nam cho người không cư trú;
• Bên đi thuê trong hợp đồng cho thuê tài chính với bên cho thuê là người không cư trú;
• Tổ chức kế thừa nghĩa vụ trả nợ khoản vay nước ngoài thuộc đối tượng đăng ký, đăng ký thay đổi theo quy định tại Thông tư 12/2022/TT-NHNN trong trường hợp bên đi vay đang thực hiện khoản vay nước ngoài thì thực hiện chia, tách, hợp nhất hoặc sáp nhập.

Thủ tục đăng ký khoản vay nước ngoài với Ngân hàng Nhà nước

Trình tự thực hiện đăng ký khoản vay nước ngoài với Ngân hàng Nhà nước

Chuẩn bị Đơn đăng ký khoản vay nước ngoài không được Chính phủ bảo lãnh

• Trường hợp bên đi vay đã khai báo thông tin khoản vay trên Trang điện tử trước khi gửi hồ sơ đăng ký khoản vay nước ngoài: bên đi vay in Đơn từ Trang điện tử, ký và đóng dấu;
• Trường hợp bên đi vay không khai báo thông tin khoản vay trên Trang điện tử trước khi gửi hồ sơ: bên đi vay hoàn thành Đơn đăng ký khoản vay nước ngoài theo Phụ lục 01 ban hành kèm theo Thông tư 12/2022/TT-NHNN .

Thời hạn gửi hồ sơ

Bên đi vay gửi 01 bộ hồ sơ đăng ký khoản vay nước ngoài tới Cơ quan có thẩm quyền xác nhận đăng ký theo quy định tại Điều 20 Thông tư 12/2022/TT-NHNN trong thời hạn:

• 30 ngày làm việc kể từ ngày ký thỏa thuận vay nước ngoài trung, dài hạn;
• 30 ngày làm việc kể từ ngày ký thỏa thuận gia hạn khoản vay nước ngoài ngắn hạn thành trung, dài hạn đối với khoản vay quy định tại khoản 2 Điều 11 Thông tư 12/2022/TT-NHNN mà ngày ký thỏa thuận gia hạn trong vòng 01 năm kể từ ngày rút vốn đầu tiên;
• 30 ngày làm việc kể từ ngày bên đi vay được cấp Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp, Giấy phép thành lập và hoạt động theo pháp luật chuyên ngành, ngày ký hợp đồng đầu tư theo phương thức đối tác công tư (hợp đồng PPP), ngày các bên ký thỏa thuận vay nước ngoài để chuyển số tiền chuẩn bị đầu tư thành vốn vay (tùy thuộc ngày nào đến sau), áp dụng đối với khoản vay nước ngoài phát sinh từ việc chuyển số tiền thực hiện chuẩn bị đầu tư của các dự án đã được cấp Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư thành vốn vay nước ngoài.
• 60 ngày làm việc tính từ ngày tròn 01 năm kể từ ngày rút vốn đầu tiên đối với:
  • Khoản vay quy định tại khoản 2 Điều 11 Thông tư 12/2022/TT-NHNN mà ngày ký thỏa thuận gia hạn sau 01 năm kể từ ngày rút vốn đầu tiên;
  • Khoản vay quy định tại khoản 3 Điều 11 Thông tư 12/2022/TT-NHNN.

Thời hạn xác nhận hoặc từ chối xác nhận đăng ký khoản vay của Ngân hàng Nhà nước

Ngân hàng Nhà nước có văn bản xác nhận hoặc từ chối xác nhận đăng ký khoản vay (có nêu rõ lý do) trong thời hạn:

• 12 ngày làm việc kể từ ngày nhận được hồ sơ đầy đủ, hợp lệ của bên đi vay trong trường hợp bên đi vay đã khai báo thông tin khoản vay trên Trang điện tử;
• 15 ngày làm việc kể từ ngày nhận được hồ sơ đầy đủ, hợp lệ của bên đi vay trong trường hợp bên đi vay không khai báo thông tin khoản vay trên Trang điện tử.

Trách nhiệm của cơ quan có thẩm quyền xác nhận đăng ký khoản vay nước ngoài

Cơ quan có thẩm quyền xác nhận đăng ký, xác nhận đăng ký thay đổi khoản vay nước ngoài theo quy định tại Điều 20 Thông tư 12/2022/TT-NHNN có trách nhiệm:

• Kiểm tra tính thống nhất, chính xác của hồ sơ đăng ký khoản vay với các thông tin khai báo trên Trang điện tử; cập nhật tình hình xử lý hồ sơ trên Trang điện tử để bên đi vay kịp thời theo dõi trong trường hợp bên đi vay đã khai báo thông tin khoản vay trên Trang điện tử trước khi gửi hồ sơ đăng ký khoản vay nước ngoài;
• Nhập các thông tin liên quan của khoản vay trên Trang điện tử để tạo mã khoản vay và lưu trữ thông tin vào cơ sở dữ liệu vay, trả nợ nước ngoài của doanh nghiệp không được Chính phủ bảo lãnh trong trường hợp bên đi vay không khai báo thông tin khoản vay trên Trang điện tử trước khi gửi hồ sơ đăng ký khoản vay nước ngoài; cập nhật tình hình xử lý hồ sơ trên Trang điện tử để bên đi vay kịp thời theo dõi.

Hồ sơ đăng ký khoản vay nước ngoài với Ngân hàng Nhà nước

Hồ sơ đăng ký khoản vay nước ngoài với Ngân hàng Nhà nước được quy định chi tiết tại Điều 16 Thông tư 12/2022/TT-NHNN, cụ thể bao gồm:

• Đơn đăng ký khoản vay (quy định tại khoản 1 Điều 15 Thông tư 12/2022/TT-NHNN);
• Bản sao hồ sơ pháp lý của bên đi vay: Giấy phép thành lập, Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh, Giấy đăng ký Hợp tác xã và các văn bản sửa đổi, bổ sung hoặc các tài liệu tương đương khác;
• Bản sao hoặc bản chính văn bản chứng minh mục đích vay.
• Bản sao tiếng nước ngoài và bản dịch tiếng Việt thỏa thuận vay nước ngoài và thỏa thuận gia hạn khoản vay ngắn hạn thành trung, dài hạn.
• Bản sao tiếng nước ngoài và bản dịch tiếng Việt văn bản cam kết bảo lãnh (thư bảo lãnh, hợp đồng bảo lãnh hoặc hình thức cam kết bảo lãnh khác) trong trường hợp khoản vay được bảo lãnh.
• Bản sao văn bản của cấp có thẩm quyền phê duyệt, chấp thuận việc vay nước ngoài theo quy định của pháp luật.
• Xác nhận của ngân hàng cung ứng dịch vụ tài khoản về tình hình rút vốn, trả nợ (gốc, lãi) đến thời điểm đăng ký khoản vay.
• Văn bản, chứng từ chứng minh lợi nhuận được chia hợp pháp bằng đồng Việt Nam từ hoạt động đầu tư trực tiếp của bên cho vay là nhà đầu tư nước ngoài góp vốn tại bên đi vay và xác nhận của ngân hàng cung ứng dịch vụ tài khoản về tình hình chia và chuyển lợi nhuận về nước của bên cho vay nhằm chứng minh việc giải ngân khoản vay đối với trường hợp vay nước ngoài bằng đồng Việt Nam theo quy định về điều kiện vay nước ngoài bằng đồng Việt Nam.
• Văn bản giải trình về nhu cầu vay nước ngoài bằng đồng Việt Nam đối với trường hợp vay nước ngoài bằng đồng Việt Nam phải được Thống đốc Ngân hàng Nhà nước chấp thuận theo quy định hiện hành của Ngân hàng Nhà nước về điều kiện vay nước ngoài bằng đồng Việt Nam.

Quý khách hàng có nhu cầu tư vấn, hỗ trợ về thủ tục báo cáo khoản vay nước ngoài với Ngân hàng Nhà nước, đăng ký khoản vay nước ngoài xin vui lòng liên hệ công ty Luật Việt An để được hỗ trợ tốt nhất.