Điểm mới trong quy định của Luật Đấu thầu 2023

Đấu thầu là lĩnh vực quan trọng đối với nhiều nhà đầu tư. Ngày 17/7 vừa qua, Văn phòng Chủ tịch nước đã chính thức công bố Lệnh của Chủ tịch nước về Luật Đấu thầu được Quốc hội khóa XV thông qua tại Kỳ họp lần thứ 5. Luật Đấu thầu năm 2023 đã có những sửa đổi sâu rộng trong lĩnh vực đấu thầu hiện nay. Trong bài viết sau, Luật Việt An sẽ tổng hợp những điểm mới trong quy định của Luật Đấu thầu 2023.

Các điểm mới quan trọng của Luật Đấu thầu năm 2023

Về phạm vi điều chỉnh

Luật Đấu thầu năm 2023, mặc dù cơ bản duy trì phạm vi điều chỉnh như Luật Đấu thầu năm 2013, nhưng đã có hai điểm mới quan trọng như sau:

Thứ nhất, luật đã bổ sung quy định để tăng cường quản lý đấu thầu trong các doanh nghiệp có vốn đầu tư từ doanh nghiệp nhà nước. Điều này được thể hiện thông qua Khoản 2 của Điều 2 trong Luật Đấu thầu năm 2023. Cụ thể, ngoài việc áp dụng cho doanh nghiệp nhà nước theo quy định của Luật Doanh nghiệp, luật cũng đã mở rộng phạm vi áp dụng cho doanh nghiệp mà doanh nghiệp nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ.

Thứ hai, luật đã xác định rõ phạm điều chỉnh hoạt động lựa chọn nhà đầu tư cho dự án đầu tư kinh doanh, bao gồm các trường hợp sau

• Dự án đầu tư mà sử dụng đất thuộc trường hợp phải tổ chức đấu thầu theo quy định của pháp luật về đất đai;
• Dự án đầu tư thuộc các lĩnh vực và ngành nghề phải tổ chức đấu thầu để chọn nhà đầu tư theo quy định của pháp luật quản lý ngành, lĩnh vực.

Những điều chỉnh này đánh dấu sự nâng cao hiệu quả và tính minh bạch trong quản lý đấu thầu và đồng thời cũng tạo điều kiện thuận lợi hơn cho các doanh nghiệp nhà nước và các dự án đầu tư kinh doanh.

Về hình thức lựa chọn nhà thầu

Thứ nhất, mở rộng phạm vi áp dụng hình thức chỉ định thầu, nhằm tăng tốc tiến độ thực hiện một số dự án quan trọng, cấp bách. Điều này giúp đảm bảo rằng các dự án quan trọng có thể được triển khai nhanh chóng và hiệu quả, đồng thời giảm bớt thủ tục đấu thầu đối với trường hợp đặc biệt.

Thứ hai, có sự thay đổi về thẩm quyền. Theo đó, phân cấp cho Bộ trưởng và Chủ tịch Ủy ban Nhân dân cấp tỉnh có thẩm quyền quyết định áp dụng hình thức lựa chọn nhà thầu trong các trường hợp đặc biệt. Ngoài ra, đối với các gói thầu liên quan đến bảo đảm quốc phòng và an ninh, Thủ tướng Chính phủ có thẩm quyền quyết định. Điều này giúp đảm bảo rằng thẩm quyền được phân phối một cách linh hoạt và hiệu quả, tùy theo tính chất và tầm quan trọng của từng dự án, đồng thời duy trì sự giám sát và kiểm soát tại mọi cấp quản lý.

Về hành vi bị cấm trong hoạt động đấu thầu

Luật Đấu thầu năm 2023 đã bổ sung và quy định chi tiết hơn một số hành vi bị cấm trong hoạt động đấu thầu, nhằm đảm bảo tính minh bạch và công bằng trong quá trình này. Trong đó, điểm mới rõ nét nhất là quy định mở rộng phạm vi của hành vi thông thầu. Cụ thể, thông thầu bao gồm các hành vi sau:

• Dàn xếp, thỏa thuận, ép buộc để một hoặc các bên chuẩn bị hồ sơ dự thầu hoặc rút hồ sơ dự thầu để một bên trúng thầu;
• Dàn xếp, thỏa thuận để từ chối cung cấp hàng hóa, dịch vụ, không ký hợp đồng thầu phụ hoặc thực hiện các hình thức thỏa thuận khác nhằm hạn chế cạnh tranh để một bên trúng thầu;
• Nhà thầu, nhà đầu tư có năng lực, kinh nghiệm đã tham dự thầu và đáp ứng yêu cầu của hồ sơ mời thầu nhưng cố ý không cung cấp tài liệu để chứng minh năng lực, kinh nghiệm khi được bên mời thầu yêu cầu làm rõ hồ sơ dự thầu hoặc khi được yêu cầu đối chiếu tài liệu nhằm tạo điều kiện để một bên trúng thầu.

Về ưu đãi lựa chọn nhà thầu

Luật Đấu thầu năm 2023 đã đưa ra các biện pháp quan trọng nhằm thúc đẩy sự phát triển và tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp sản xuất hàng hóa có xuất xứ Việt Nam và các doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo.

Trong đó, Chính phủ đã bổ sung đối tượng được hưởng ưu đãi trong lựa chọn nhà thầu bao gồm cả doanh nghiệp sản xuất hàng hóa có xuất xứ Việt Nam và doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo. Sự ưu đãi này không chỉ giúp đảm bảo cơ hội tốt hơn cho các doanh nghiệp trong việc tiếp cận thị trường, mà còn đặt nền móng cho sự cạnh tranh công bằng và xây dựng năng lực sản xuất trong nước.

Về đấu thầu trong lĩnh vực y tế

Luật này đã đặc biệt quy định về đấu thầu trong lĩnh vực y tế để giải quyết một số khó khăn và vướng mắc trong việc mua sắm thuốc, hóa chất, vật tư xét nghiệm, và thiết bị y tế. Các điểm chính của quy định này bao gồm:

Mở rộng khả năng tự quyết định của cơ sở y tế công lập

Mua thuốc ngoài danh mục thuốc chi trả của bảo hiểm y tế: Cơ sở y tế công lập được ủy quyền tự quyết định việc mua thuốc ngoài danh mục thuốc chi trả của bảo hiểm y tế. Điều này giúp cơ sở y tế linh hoạt trong việc mua sắm để đáp ứng nhu cầu của bệnh nhân.

Mua vắc xin để tiêm chủng dưới hình thức dịch vụ: Cơ sở y tế công lập được phép tự quyết định lựa chọn nhà thầu để thực hiện gói thầu mua vắc xin để tiêm chủng dưới hình thức dịch vụ. Điều này giúp tăng cường khả năng phòng ngừa bệnh tật trong cộng đồng.

Cho phép chỉ định thầu trong trường hợp cấp cứu và mua sắm tập trung

Quy định cho phép chỉ định thầu để mua thuốc, thiết bị y tế trong trường hợp cấp cứu người bệnh hoặc để duy trì hoạt động của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh trong trường hợp cấp bách, nhằm đảm bảo tính mạng và sức khỏe của người dân.

Mua sắm tập trung cho các loại thuốc hiếm có: Các loại thuốc hiếm có với số lượng sử dụng ít sẽ áp dụng mua sắm tập trung để đảm bảo tiếp cận hiệu quả và hiệu suất chi phí tốt.

Điều chỉnh về mua sắm hóa chất và ưu đãi cho thuốc sản xuất trong nước

Yêu cầu thiết bị y tế đi kèm với hóa chất: Yêu cầu rõ ràng về việc nhà thầu phải cung cấp thiết bị y tế để sử dụng các hóa chất được mua (mô hình máy đặt, máy mượn).

Ưu đãi cho thuốc sản xuất trong nước: Luật đề xuất các quy định nhằm bảo đảm quyền lợi của người bệnh trong việc tiếp cận thuốc có chất lượng tốt và khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào công nghệ và nguyên liệu để sản xuất thuốc đáp ứng tiêu chuẩn cao cấp.

Thanh toán chi phí mua thuốc, hóa chất, vật tư xét nghiệm, thiết bị từ quỹ bảo hiểm y tế: Quy định cụ thể về việc thanh toán chi phí mua sắm các sản phẩm y tế từ quỹ bảo hiểm y tế của các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh tư nhân.

Về thủ tục đấu thầu

Thủ tục đấu thầu trong Luật Đấu thầu năm 2023 đã được giản lược đi nhằm đơn giản hóa quy trình, thủ tục đấu thầu bằng cách lược bỏ một số thủ tục thẩm định, phê duyệt ở cấp trung gian. Đồng thời bổ sung quy định cho phép triển khai trước một số hoạt động đấu thầu.

Về giá gói thầu

Luật Đấu thầu năm 2023 đã định nghĩa lại khái niệm “Giá gói thầu” tại Điều 39, thay vì chỉ quy định giá gói thầu được xác định trên cơ sở nào như quy định tại Luật Đấu thầu năm 2013. Quy định này giúp việc xác định giá gói thầu trên thực tế khả thi và chính xác hơn, đảm bảo quyền và lợi ích của các bên liên quan, phục vụ quản lý của cơ quan nhà nước.

Trên đây là bài viết trình bày chi tiết về điểm mới trong quy định của Luật Đấu thầu 2023. Nếu có bất kì khó khăn vướng mắc liên quan tới loại hợp đồng này, Quý khách hàng vui lòng liên hệ Công ty luật Việt An để được tư vấn chi tiết!