Hợp đồng xác lập trước khi đăng ký thành lập doanh nghiệp

Hợp đồng ký kết trước khi thực hiện đăng ký thành lập doanh nghiệp là một thoả thuận kinh doanh đặc thù, thiết lập các quyền và nghĩa vụ cơ bản cho các đồng chủ sở hữu doanh nghiệp, được giao kết ở thời điểm trước khi doanh nghiệp được thành lập. Tuy nhiên trong thực tế, nhiều khách hàng gặp khó khăn khi chưa nắm rõ được khái niệm, đặc điểm và bản chất của loại hợp đồng này. Để hỗ trợ quý khách hàng, Công ty Luật Việt An sẽ trình bày quy định về hợp đồng xác lập trước khi đăng ký thành lập doanh nghiệp trong bài viết dưới đây.

Căn cứ pháp lý

• Luật Doanh nghiệp năm 2020;
• Bộ luật Dân sự năm 2015;
• Thông tư 96/2015/TT-BTC hướng dẫn về thuế thu nhập doanh nghiệp;
• Thông tư 219/2013/TT-BTC hướng dẫn Luật thuế giá trị gia tăng, được sửa đổi bổ sung qua các thời điểm;
• Thông tư 45/2013/TT-BTC hướng dẫn chế độ quản lý, sử dụng và trích khấu hao tài sản cố định, được sửa đổi bổ sung bởi Thông tư 147/2016/TT-BTC, Thông tư 28/2017/TT-BTC.

Đặc điểm hợp đồng do doanh nghiệp xác lập trước khi thành lập

Căn cứ Điều 18 Luật Doanh nghiệp năm 2020, hợp đồng được xác lập trước khi thành lập doanh nghiệp có một số đặc điểm như sau:

• Chủ thể tham gia ký kết hợp đồng: Do tại thời điểm giao kết, doanh nghiệp tương lai chưa được thành lập và chưa có tư cách pháp nhân nên các hợp đồng phục vụ việc thành lập và vì lợi ích doanh nghiệp do người thành lập doanh nghiệp giao kết. Theo Điều 18 Luật Doanh nghiệp, một trong các bên tham gia ký kết hợp đồng trước khi thành lập doanh nghiệp phải là người thành lập doanh nghiệp và có thể là giữa người thành lập doanh nghiệp với bên thứ ba hoặc giữa những người thành lập doanh nghiệp với nhau.
• Nội dung của hợp đồng: Là sự thỏa thuận của các bên về thành lập một công ty mới và thông qua tổ chức này thực hiện hoạt động sản xuất kinh doanh, thường gồm những nhóm quan hệ: quan hệ tiền công ty, quan hệ nội bộ của công ty, quan hệ với bên ngoài.
• Mục đích của hợp đồng: Trên thực tế, do doanh nghiệp chưa được thành lập nhưng vì yêu cầu của các bên, nên các giao kết hợp đồng này vẫn thường được ký kết để phục vụ cho doanh nghiệp chứ không phải cho một cá nhân hay nhóm cá nhân nào đó.
• Thời gian xác lập: Hợp đồng phải được xác lập trước thời điểm doanh nghiệp được thành lập theo thủ tục trình tự luật định.

Một số loại hợp đồng xác lập trước khi đăng ký thành lập doanh nghiệp

Căn cứ vào thực tiễn xác lập hợp đồng, một số loại hợp đồng phổ biến có thể kể đến như:

• Hợp đồng thuê văn phòng, địa điểm kinh doanh, trụ sở: Hầu hết các công ty đều sử dụng nhà thuê làm văn phòng, địa điểm kinh doanh hoặc trụ sở chính. Hợp đồng thuê là thể hiện ý chí của bên thuê và bên cho thuê vì vậy các bên đảm bảo về mặt pháp lý, không trái pháp luật, các điều khoản chặt chẽ và khách quan;
• Hợp đồng dịch vụ pháp lý với văn phòng/công ty luật để thực hiện thủ tục pháp lý trước khi thành lập doanh nghiệp;
• Hợp đồng dịch vụ pháp lý: đăng ký sở hữu trí tuệ, xin cấp giấy phép đầu tư/ chấp thuận chủ trương đầu tư, xin cấp phép thành lập và hoạt động theo pháp luật chuyên ngành;
• Hợp đồng dịch vụ dịch thuật công chứng liên quan đến việc thành lập doanh nghiệp.

Hệ quả pháp lý hợp đồng sau khi thực hiện đăng ký doanh nghiệp

Bên cạnh việc cho phép xác lập hợp đồng trước khi đăng ký thành lập doanh nghiệp, Điều 18 Luật Doanh nghiệp 2020 cũng có quy định riêng về quyền và nghĩa vụ của các bên tham gia hợp đồng sau khi được cấp Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp, theo đó:

Đối với trường hợp được cấp Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp

Doanh nghiệp phải tiếp tục thực hiện quyền và nghĩa vụ phát sinh từ hợp đồng đã ký kết và các bên phải thực hiện việc chuyển giao quyền, nghĩa vụ theo hợp đồng theo quy định của Bộ luật Dân sự, trừ trường hợp trong hợp đồng có thỏa thuận khác.

Đối với trường hợp doanh nghiệp không được cấp Giấy chứng nhận đăng ký thành lập doanh nghiệp

• Do không có doanh nghiệp đứng ra để thực hiện nội dung hợp đồng đã ký kết trước đó, để đảm bảo lợi ích hợp pháp của các bên thì buộc người ký kết hợp đồng phải có trách nhiệm thực hiện các điều khoản trong hợp đồng;
• Khi có sự tham gia của người khác để thành lập doanh nghiệp thì cùng liên đới chịu trách nhiệm thực hiện hợp đồng đã xác lập trước đó;
• Quy định này nhằm đảm bảo quyền lợi của bên còn lại khi giao kết hợp đồng, theo đó, quyền và nghĩa vụ của họ vẫn được đảm bảo dù doanh nghiệp có được thành lập hay không.

Chi phí hợp đồng doanh nghiệp xác lập trước khi thành lập có được khấu trừ vào chi phí doanh nghiệp không?

Khấu trừ thuế thu nhập doanh nghiệp

Căn cứ Điều 4 Thông tư 96/2015/TT-BTC, doanh nghiệp được trừ mọi khoản chi khi xác định thu nhập chịu thuế thu nhập doanh nghiệp nếu đáp ứng đủ các điều kiện sau:

• Khoản chi thực tế phát sinh liên quan đến hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp đó.
• Khoản chi phải có đủ hoá đơn, chứng từ hợp pháp theo quy định của pháp luật.
• Khoản chi nếu có hoá đơn mua hàng hoá, dịch vụ từng lần có giá trị từ 20 triệu đồng trở lên (giá đã bao gồm thuế giá trị gia tăng) khi thanh toán phải có chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt.

Đồng thời, theo Thông tư số 45/2013/TT-BTC, chi phí thành lập doanh nghiệp không phải là tài sản cố định vô hình mà được phân bổ dần vào chi phí kinh doanh của doanh nghiệp trong thời gian tối đa không quá 3 năm theo quy định của Luật thuế thu nhập doanh nghiệp.

Do đó, đối với các khoản chi phí phát sinh trước khi được cấp Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp, nếu có đầy đủ hóa đơn chứng từ theo quy định, phục vụ hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp thì được hạch toán vào chi phí được trừ khi tính thuế thu nhập doanh nghiệp, chi phí được phân bổ dần vào chi phí kinh doanh, tối đa không quá 3 năm kể từ khi doanh nghiệp bắt đầu hoạt động.

Khấu trừ thuế giá trị gia tăng

Theo Thông tư số 219/2013/TT-BTC, được sửa đổi bổ sung bởi Thông tư 65/2015/TT-BTC, trước khi thành lập doanh nghiệp, các sáng lập viên có văn bản ủy quyền cho tổ chức, cá nhân thực hiện chi hộ một số khoản chi phí liên quan đến việc thành lập doanh nghiệp, mua sắm hàng hóa, vật tư thì doanh nghiệp được kê khai, khấu trừ thuế GTGT đầu vào theo hóa đơn GTGT đứng tên tổ chức, cá nhân được ủy quyền và phải thực hiện thanh toán cho tổ chức, cá nhân được ủy quyền qua ngân hàng đối với những hóa đơn có giá trị từ hai mươi triệu đồng trở lên.

Như vậy, trường hợp trước khi thành lập doanh nghiệp, các sáng lập viên của doanh nghiệp có văn bản ủy quyền cho bên thứ ba thực hiện chi hộ một số khoản chi phí liên quan đến việc thành lập doanh nghiệp, mua sắm hàng hóa, vật tư thì với các hóa đơn mua hàng mang tên tổ chức, cá nhân được ủy quyền, doanh nghiệp không phải điều chỉnh hóa đơn và được coi là chứng từ hợp lý, hợp lệ để hạch toán vào chi phí hợp lý được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế giá trị gia tăng nếu các hóa đơn này đáp ứng đủ điều kiện nêu trên.

Những lưu ý cho doanh nghiệp

Khi giao kết và thực hiện hợp đồng xác lập trước khi thành lập doanh nghiệp, các bên cần lưu ý một số vấn đề sau nhằm hạn chế rủi ro và đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của mình:

• Nội dung của hợp đồng phải được các bên thoả thuận một cách tự nguyên, trung thực, thiện chí, không được trái đạo đức và điều cấm của luật;
• Lưu ý các điều kiện có hiệu lực của hợp đồng để tránh hợp đồng rơi vào trường hợp bị vô hiệu;
• Hình thức của hợp đồng phải được xác lập theo quy định của pháp luật. Một số hợp đồng nếu được quy định phải thực hiện công chứng chứng thực thì cần công chứng chứng thực.
• Thời gian xác lập hợp đồng phải diễn ra trước thời gian doanh nghiệp được cấp Giấy chứng nhận đăng ký thành lập bởi cơ quan nhà nước có thẩm quyền;
• Các bên cũng cần lưu ý về chủ thể có quyền xác lập hợp đồng, quyền và nghĩa vụ trong trường hợp được cấp và không được cấp Giấy chứng nhận đăng ký thành lập doanh nghiệp để đảm bảo tốt nhất quyền và lợi ích hợp pháp của mình.

Dịch vụ tư vấn hợp đồng của Công ty Luật Việt An

• Tư vấn với khách hàng về chủ thể, nội dung hợp đồng xác lập trước khi đăng ký doanh nghiệp;
• Soạn thảo nội dung của hợp đồng xác lập trước khi đăng ký doanh nghiệp cho khách hàng;
• Tư vấn về trách nhiệm thực hiện nghĩa vụ thực hiện hợp đồng xác lập trước khi đăng ký thành lập doanh nghiệp;
• Giải đáp những lưu ý cần chú trọng khi thực hiện giao kết nhằm hạn chế rủi ro và đảm bảo quyền và lợi ích của các bên;
• Dịch vụ đăng ký doanh nghiệp, đăng ký đầu tư cho doanh nghiệp.

Quý khách hàng có nhu cầu tư vấn những vấn đề pháp lý về hợp đồng, vui lòng liên hệ Công ty Luật Việt An để được hỗ trợ tốt nhất.

Bài viết được cập nhật đến tháng 5/2024, bất kỳ sự thay đổi về pháp luật nào chưa được cập nhật, vui lòng liên hệ đến Công ty Luật Việt An để được hỗ trợ.