Bãi bỏ nhiều ngành nghề kinh doanh có điều kiện năm 2025

Từ ngày 01/07/2025, Luật Đầu tư 2020 tiếp tục được sửa đổi, nhiều ngành nghề kinh doanh có điều kiện đã và sẽ được bãi bỏ nhằm cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính, tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động sản xuất, kinh doanh. Từ khi ra đời đến nay, Luật Đầu tư 2020 đã tạo ra nhiều cơ hội đầu tư tiềm năng cho nhà đầu tư nước ngoài, nâng tổng nguồn vốn FDI của Việt Nam tăng trưởng vượt bậc. Sau đây, Luật Việt An sẽ cập nhật các quy định mới về bãi bỏ nhiều ngành nghề kinh doanh có điều kiện theo quy định mới từ năm 2025.

Thế nào là ngành nghề kinh doanh có điều kiện?

Căn cứ khoản 1 Điều 7 Luật Đầu tư 2020: “Ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện là ngành, nghề mà việc thực hiện hoạt động đầu tư kinh doanh trong ngành, nghề đó phải đáp ứng điều kiện cần thiết vì lý do quốc phòng, an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội, đạo đức xã hội, sức khỏe của cộng đồng”.

Hiện nay, việc đăng ký ngành nghề kinh doanh phải theo mã ngành nghề cấp bốn được quy định tại Quyết định 36/2025/QĐ-TTg về Hệ thống ngành kinh tế tại Việt Nam (có hiệu lực từ 15/11/2025). Đối với những ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện được quy định tại các văn bản quy phạm pháp luật khác thì ngành, nghề kinh doanh được ghi theo ngành, nghề quy định tại các văn bản quy phạm pháp luật đó.

Tuy nhiên, thực tế cho thấy, khi đăng ký ngành, nghề kinh doanh có điều kiện, các nhà đầu tư gặp rất nhiều khó khăn về thủ tục thực hiện và các rào cản pháp lý khác. Chính vì vậy, để bảo đảm quyền lợi cho các nhà đầu tư, tạo điều kiện cho sự phát triển kinh tế, Nhà nước ta đang từng bước tháo gỡ các vấn đề pháp lý, trong đó bao gồm việc bãi bỏ một số ngành nghề kinh doanh có điều kiện.

Ngành, nghề kinh doanh có điều kiện được bổ sung

Các ngành, nghề kinh doanh có điều kiện được bổ sung bao gồm:

• Đào tạo, huấn luyện thuyền viên hàng hải và tổ chức tuyển dụng, cung ứng thuyền viên hàng hải;
• Kinh doanh nước sạch (nước sinh hoạt);
• Kinh doanh dịch vụ kiến trúc;
• Kinh doanh dịch vụ quản lý vận hành nhà chung cư;
• Kinh doanh dịch vụ đăng ký, duy trì tên miền;
• Kinh doanh dịch vụ trung tâm dữ liệu;
• Kinh doanh dịch vụ định danh và xác thực điện tử;
• Kinh doanh dịch vụ phát hành báo chí nhập khẩu;
• Kiểm định chất lượng giáo dục;
• Kinh doanh dịch vụ tư vấn du học;
• Kinh doanh ngư cụ và trang thiết bị khai thác thủy sản;
• Đăng kiểm tàu cá;
• Đào tạo, bồi dưỡng thuyền viên tàu cá;
• Chế biến, kinh doanh, vận chuyển, quảng cáo, trưng bày, cất giữ mẫu vật của các loài thực vật, động vật thuộc các Phụ lục của Công ước CITES và danh mục thực vật rừng, động vật rừng, thủy sản nguy cấp, quý, hiếm;
• Kinh doanh chăn nuôi trang trại;
• Kinh doanh giết mổ gia súc, gia cầm;
• Kinh doanh dịch vụ cách ly kiểm dịch động vật, sản phẩm động vật;
• Kinh doanh dịch vụ phát hành và phổ biến phim.

Bãi bỏ ngành nghề kinh doanh có điều kiện từ 01/07/2025

Luật sửa đổi 8 Luật: Luật Đấu thầu, Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư, Luật Hải quan, Luật Thuế giá trị gia tăng,…, số 90/2025/QH15 đã bãi bỏ ngành, nghề kinh doanh đường sắt đô thị tại số thứ tự 97.

Trước đó, từ ngày 15/01/2025, theo khoản 11 Điều 2 Luật sửa đổi sửa đổi, bổ sung một số số thứ tự của Phụ lục IV về Danh mục ngành nghề kinh doanh có điều kiện tại Luật Đầu tư đã sửa đổi, bổ sung số thứ tự 50 về hoạt động phát điện, truyền tải điện, phân phối điện, bán buôn điện, bán lẻ điện. Bổ sung các số thứ tự 90a, 90b và 90c vào sau số thứ tự 90; các số thứ tự 230, 231 và 232 vào sau số thứ tự 229 như:

• 90a: Nhập khẩu, tạm nhập tái xuất, tạm xuất tái nhập tàu bay không người lái, phương tiện bay khác, động cơ tàu bay, cánh quạt tàu bay và trang bị, thiết bị của tàu bay không người lái, phương tiện bay khác
• 90b: Kinh doanh tàu bay không người lái, phương tiện bay khác, động cơ tàu bay, cánh quạt tàu bay và trang bị, thiết bị của tàu bay không người lái, phương tiện bay khác
• 90c: Nghiên cứu chế tạo, thử nghiệm, sửa chữa, bảo dưỡng tàu bay không người lái, phương tiện bay khác, động cơ tàu bay, cánh quạt tàu bay và trang bị, thiết bị của tàu bay không người lái, phương tiện bay khác…

Bãi bỏ 100% điều kiện đầu tư kinh doanh của các ngành, nghề không thuộc danh mục ngành, nghề đầu tư có điều kiện của Luật Đầu tư

Căn cứ tiểu mục 2 mục II Điều 1 Nghị quyết 66/NQ-CP năm 2025 quy định về phê duyệt Chương trình cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính liên quan đến hoạt động sản xuất, kinh doanh năm 2025 và 2026 quy định như sau: “Cắt giảm, đơn giản hoá 100% điều kiện đầu tư kinh doanh không cần thiết hoặc mâu thuẫn, chồng chéo hoặc quy định chung chung, không cụ thể, không rõ ràng; bãi bỏ 100% điều kiện đầu tư kinh doanh của các ngành, nghề không thuộc danh mục ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện của Luật Đầu tư.”

Như vậy, mục tiêu trong năm 2026 là bãi bỏ 100% điều kiện đầu tư kinh doanh của các ngành, nghề không thuộc danh mục ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện của Luật Đầu tư 2020.

• Hiện nay, Bộ Tài chính vừa trình Chính phủ đề xuất bãi bỏ 16 ngành nghề trong danh mục kinh doanh có điều kiện, đồng thời thu hẹp phạm vi một số lĩnh vực và đơn giản hóa thủ tục với nhóm còn lại. Đây là bước đi cụ thể hóa Nghị quyết số 68-NQ/TW của Trung ương về tiếp tục đổi mới cơ chế, hoàn thiện thể chế, tạo môi trường đầu tư – kinh doanh thông thoáng, minh bạch.
• Đồng thời, Bộ Tài chính đề xuất sửa đổi, bổ sung khoản 2 Điều 7 Luật Đầu tư theo hướng quy định Danh mục ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện do Chính phủ ban hành để tạo sự linh hoạt, chủ động của Chính phủ trong việc kiểm soát việc ban hành các ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện.
• Bộ Tài chính cũng đề xuất bổ sung quy định tại Điều 7 Luật Đầu tư để làm rõ nguyên tắc xác định điều kiện đầu tư kinh doanh. Theo đó, “điều kiện đầu tư kinh doanh là yêu cầu, điều kiện về năng lực, trình độ chuyên môn, nhân lực, cơ sở vật chất, hệ thống quản lý mà cá nhân, tổ chức phải đáp ứng để thực hiện hoạt động đầu tư kinh doanh trong các ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện, không bao gồm các quy chuẩn, tiêu chuẩn kỹ thuật mà cấp có thẩm quyền ban hành về chất lượng sản phẩm, dịch vụ”.
• Việc bổ sung quy định này làm cơ sở để rà soát, sàng lọc và phân định các ngành, nghề đầu tư kinh doanh thực sự cần thực hiện “tiền kiểm” và chuyển các ngành, nghề đang quy định điều kiện đầu tư kinh doanh áp dụng đối với sản phẩm, dịch vụ đầu ra mà có thể kiểm soát bằng các quy chuẩn, tiêu chuẩn kỹ thuật mà cấp có thẩm quyền ban hành sang cơ chế “hậu kiểm”.

Ý nghĩa của việc bãi bỏ một số ngành nghề kinh doanh có điều kiện

Ngành, nghề kinh doanh không còn phù hợp với thực tiễn

• Kinh tế – xã hội luôn không ngừng thay đổi và phát triển. Quy định pháp luật cần phải được rà soát, sửa đổi, bổ sung thường xuyên để phù hợp với sự thay đổi đó. Vì vậy, một số ngành, nghề kinh doanh nói chung và một số ngành, nghề kinh doanh có điều kiện nói riêng sẽ bị bãi bỏ, ví dụ như hoạt động đòi nợ thuê.
• Trên thực tế cho thấy, rất nhiều cá nhân, tổ chức kinh doanh đòi nợ thuê áp dụng các biện pháp tiêu cực, trái pháp luật để thực hiện hoạt động đòi nợ. Chính điều này không những gây mất trật tự xã hội mà nhiều trường hợp còn gây ra thiệt hại cho người bị đòi nợ về tài sản, sức khoẻ, thậm chí là tính mạng.

Một số ngành nghề không cần thiết phải kiểm soát bằng điều kiện kinh doanh vì đã có biện pháp quản lý khác hiệu quả hơn

• Xét về bản chất, các điều kiện kinh doanh được đặt ra nhằm ràng buộc, hạn chế và kiểm soát chủ thể kinh doanh từ đó quản lý xã hội. Do đó, những điều kiện này chỉ áp dụng đối với những ngành, nghề kinh doanh có tác động đến trật tự xã hội.
• Tuy nhiên, đối với những ngành, nghề kinh doanh không tác động đến các lợi ích công cộng nhưng các sản phẩm, hàng hóa là kết quả của quá trình đó lại có thể tác động đến lợi ích công cộng thì phương pháp quản lý thích hợp là các giới hạn kỹ thuật tối thiểu mà sản phẩm, hàng hóa đó (thường thể hiện bằng các quy chuẩn kỹ thuật, tiêu chuẩn kỹ thuật) buộc phải đáp ứng nếu muốn tiêu thụ tại thị trường. Hiện tại, trên thị trường có các tổ chức chứng nhận sự phù hợp, đây là các tổ chức được cấp phép để thực hiện các hoạt động chứng nhận sự phù hợp của sản phẩm, hàng hóa với các quy chuẩn kỹ thuật, tiêu chuẩn kỹ thuật.

Như vậy, với việc ban hành các quy chuẩn kỹ thuật (kiểm soát những rủi ro của hàng hóa có thể tác động đến lợi ích công cộng) và đảm bảo sự phù hợp của sản phẩm, hàng hóa thông qua sự xác nhận của các tổ chức chứng nhận, Nhà nước có thể kiểm soát được những tác động tới lợi ích công cộng của hoạt động kinh doanh thay vì ban hành các điều kiện kinh doanh đối với các chủ thể.

Tạo động lực phát triển cho nhà đầu tư

• Như những phần trên đã đề cập, việc đăng ký kinh doanh những ngành, nghề kinh doanh có điều kiện gây ra rất nhiều khó khăn pháp lý cho các nhà đầu tư.
• Vì vậy, việc giảm bớt một số ngành, nghề kinh doanh có điều kiện không còn phù hợp với thực tiễn và không cần thiết phải kiểm soát bằng các điều kiện pháp định giúp giảm lược các thủ tục hành chính không cần thiết cho các nhà đầu tư, từ đó tạo cơ hội để các nhà đầu tư trong và ngoài nước phát triển và góp phần phát triển nền kinh tế.

Trên đây là cập nhật quy định về bãi bỏ nhiều ngành nghề kinh doanh có điều kiện. Quý khách hàng có vướng mắc về bài viết hoặc có nhu cầu hỗ trợ  về việc đăng ký ngành, nghề kinh doanh có điều kiện và các vấn đề pháp lý liên quan, hãy liên hệ tới Luật Việt An để được hỗ trợ kịp thời.