Báo cáo các khoản vay nước ngoài dưới hình thức nhập khẩu hàng hóa trả chậm

Để thực hiện cho nhu cầu vay vốn khoản vay nước ngoài của doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân cần thực hiện báo cáo định kỳ các khoản vay và báo cáo đột xuất khoản vay đó của doanh nghiệp tới Ngân hàng Nhà nước. Vậy báo cáo các khoản vay nước ngoài dưới hình thức nhập khẩu hàng hóa trả chậm được quy định như thế nào? Trong bài viết dưới đây, Luật Việt An sẽ tư vấn cho quý khách những quy định pháp lý hiện hành về vấn đề trên.

Căn cứ pháp lý

• Nghị định 88/2019/NĐ-CP quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực tiền tệ và ngân hàng, sửa đổi bổ sung bởi Nghị định 143/2021/NĐ-CP và Nghị định 23/2023/NĐ-CP.
• Thông tư 12/2022/TT-NHNN hướng dẫn về quản lý ngoại hối đối với việc vay, trả nợ nước ngoài của doanh nghiệp, sửa đổi bổ sung bởi Thông tư 08/2023/TT-NHNN.

Khoản vay nước ngoài là gì?

Khoản 1 Điều 3 Thông tư 12/2022/TT-NHNN đã quy định như sau:

“1. Khoản vay nước ngoài là cụm từ dùng chung để chi khoản vay nước ngoài không được Chính phủ bảo lãnh (sau đây gọi là khoản vay tự vay, tự trả) và khoản vay nước ngoài được Chính phủ bảo lãnh dưới mọi hình thức vay nước ngoài thông qua hợp đồng vay, hợp đồng nhập khẩu hàng hóa trả chậm, hợp đồng ủy thác cho vay, hợp đồng cho thuê tài chính hoặc phát hành công cụ nợ trên thị trường quốc tế của bên đi vay.”

Như vậy, có thể hiểu khoản vay nước ngoài tại Việt Nam tồn tại dưới 02 dạng thức như sau: (1) khoản vay nước ngoài không được Chính phủ bảo lãnh và (2) khoản vay nước ngoài được Chính phủ bảo lãnh dưới mọi hình thức.

Khoản vay nước ngoài dưới hình thức nhập khẩu trả chậm là gì?

Theo Khoản 1 Điều 4 Thông tư 12/2022/TT-NHNN quy định về khoản vay tự vay, tự trả dưới hình thức nhập khẩu hàng hóa trả chậm, khoản vay nước ngoài dưới hình thức nhập khẩu hàng hóa trả chậm là khoản nhập khẩu hàng hóa có ngày rút vốn đầu tiên trước ngày thanh toán cuối cùng, trong đó:

Ngày rút vốn

Ngày rút vốn của khoản vay nước ngoài dưới hình thức nhập khẩu hàng hóa trả chậm là:

• Trường hợp thứ nhất, ngày thứ 90 kể từ ngày phát hành chứng từ vận tải trong trường hợp ngân hàng cung ứng dịch vụ tài khoản yêu cầu bộ chứng từ thanh toán phải có chứng từ vận tải;
• Trường hợp thứ hai, ngày thứ 45 kể từ ngày hoàn thành kiểm tra ghi trên tờ khai hải quan đã được thông quan trong trường hợp ngân hàng cung ứng dịch vụ tài khoản không yêu cầu bộ chứng từ thanh toán phải có chứng từ vận tải;

Ngày thanh toán cuối cùng được xác định là

• Ngày thanh toán cuối cùng của thời hạn thanh toán theo hợp đồng;
• Ngày thanh toán thực tế cuối cùng trong trường hợp không thực hiện theo hợp đồng hoặc hợp đồng không quy định cụ thể thời hạn thanh toán;

Thời hạn khoản vay

Thời hạn khoản vay nước ngoài dưới hình thức nhập khẩu hàng hóa trả chậm là thời hạn được xác định từ ngày rút vốn đầu tiên đến ngày thanh toán cuối cùng.

Nguyên tắc sử dụng vốn vay nước ngoài

Bên đi vay chịu trách nhiệm toàn diện trong việc sử dụng vốn vay nước ngoài đúng mục đích hợp pháp.

Trường hợp khoản vay đã được rút vốn nhưng tạm thời chưa sử dụng cho các mục đích vay nước ngoài hợp pháp, bên đi vay có thể sử dụng nguồn tiền này để gửi tiền tại các tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài hoạt động tại Việt Nam. Kỳ hạn của mỗi khoản tiền gửi tối đa không quá 01 tháng.

Chế độ báo cáo các khoản vay nước ngoài dưới hình thức nhập khẩu hàng hóa trả chậm

Theo Khoản 1 Điều 41 Thông tư 12/2022/TT-NHNN, định kỳ hàng tháng, chậm nhất vào ngày 05 của tháng tiếp theo kỳ báo cáo, bên đi vay phải báo cáo trực tuyến tình hình thực hiện các khoản vay ngắn, trung và dài hạn tại Trang điện tử địa chỉ qlnh-sbv.cic.org.vn hoặc www.sbv.gov.vn.

Khoản vay tự vay, tự trả dưới hình thức nhập khẩu hàng hóa trả chậm phải thực hiện báo cáo theo quy định tại Thông tư 12/2022/TT-NHNN hướng dẫn về quản lý ngoại hối đối với việc vay, trả nợ nước ngoài của doanh nghiệp.

Xử phạt hành chính liên quan đến nghĩa vụ báo cáo khoản vay

Tại Điều 47 Nghị định 88/2019/NĐ-CP trường hợp báo cáo khoản vay có vi phạm sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính như sau:

• Trường hợp thứ nhất, nộp báo cáo khoản vay không đúng thời hạn mà xảy ra rủi ro phạt từ 5 – 10 triệu.
• Trường hợp thứ hai, không gửi báo cáo tình hình thực hiện khoản vay sẽ bị phạt từ 10 – 15 triệu.

Bên cạnh đó còn có một số rủi ro như sau:

• Không thực hiện được thủ tục thanh toán ra nước ngoài. Từ thời điểm Thông tư 12/2022/TT-BTC có hiệu lực, các ngân hàng siết chặt kiểm soát thanh toán ra nước ngoài, và sẽ không thực hiện thanh toán nếu chưa làm báo cáo khoản vay.
• Khi không đảm bảo được hình thức thanh toán khoản vay không dùng tiền mặt thì có khả năng dẫn tới rủi ro không được khấu trừ thuế giá trị gia tăng và không được tính vào chi phí được trừ theo mục đích thuế thu nhập doanh nghiệp.

Một số câu hỏi liên quan đến nghĩa vụ báo cáo khoản vay của doanh nghiệp

Khoản vay phải thực hiện đăng ký với Ngân hàng Nhà nước bao gồm những gì?

Theo Điều 11, Thông tư 12/2022/TT-NHNN quy định về khoản vay thuộc đối tượng phải thực hiện đăng ký với Ngân hàng Nhà nước bao gồm như sau:

• Khoản vay trung, dài hạn nước ngoài.
• Khoản vay ngắn hạn được gia hạn thời gian trả nợ gốc mà tổng thời hạn của khoản vay là trên 01 năm.
• Khoản vay ngắn hạn không có thỏa thuận gia hạn nhưng còn dư nợ gốc (bao gồm cả nợ lãi được nhập gốc) tại thời điểm tròn 01 năm kể từ ngày rút vốn đầu tiên, trừ trường hợp bên đi vay hoàn thành thanh toán dư nợ gốc nói trên trong thời gian 30 ngày làm việc kể từ thời điểm tròn 01 năm tính từ ngày rút vốn đầu tiên. Như vậy, doanh nghiệp có các khoản vay như đã nói trên cần phải có trách nhiệm đăng ký khoản vay với Ngân hàng Nhà nước.

Ai có thẩm quyền cấp và quản lý tài khoản truy cập Trang điện tử?

• Ngân hàng Nhà nước chi nhánh tỉnh, thành phố nơi bên đi vay đặt trụ sở chính cấp và quản lý tài khoản truy cập cho bên đi vay trên địa bàn quản lý.
• Vụ Quản lý ngoại hối – Ngân hàng Nhà nước cấp và quản lý tài khoản truy cập cho các cá nhân, đơn vị.

Thay đổi thông tin tài khoản truy cập đối với bên đi vay như thế nào?

Đăng ký thay đổi thông tin tài khoản truy cập đối với người sử dụng là bên đi vay khi có thay đổi như sau: Tên bên đi vay, loại hình doanh nghiệp của bên đi vay, địa chỉ, mã số thuế, điện thoại liên hệ, địa chỉ hộp thư điện tử.

Quy trình thực hiện việc thay đổi:

• Bước 1: Bên đi vay điền thông tin trên tờ khai điện tử đề nghị thay đổi thông tin tài khoản truy cập theo hướng dẫn trên Trang điện tử;
• Bước 2: Trong thời hạn 03 ngày làm việc kể từ ngày nhận được tờ khai điện tử đề nghị thay đổi thông tin về tài khoản truy cập, cơ quan có thẩm quyền duyệt nội dung thay đổi tài khoản truy cập qua hộp thư điện tử mà người sử dụng đã đăng ký. Trường hợp từ chối phải có trả lời trực tuyến nêu rõ lý do.

Dịch vụ tư vấn báo cáo các khoản vay nước ngoài của Luật Việt An

• Đại diện quý khách hàng chuẩn bị các giấy tờ báo cáo các khoản vay nước ngoài;
• Đại diện nộp hồ sơ tới cơ quan chức năng có thẩm quyền;
• Tư vấn cho quý khách chi tiết về thời gian và mẫu báo cáo khoản vay nước ngoài như báo cáo tình hình thực hiện vay, trả nợ nước ngoài ngắn hạn.
• Theo dõi quá trình xét duyệt hồ sơ;
• Hướng dẫn khách hàng lập báo cáo các khoản vay nước ngoài;
• Nhận giấy chứng nhận và giao tận tay khách hàng.

Trên đây là một số nội dung tư vấn về báo cáo các khoản vay nước ngoài dưới hình thức nhập khẩu hàng hóa trả chậm, đăng ký khoản vay nước ngoài. Quý khách hàng vui lòng liên hệ Luật Việt An để được tư vấn và hướng dẫn chi tiết nhất!