Phân biệt trọng tài lao động và trọng tài thương mại

Hiện nay, bên cạnh phương thức giải quyết tranh chấp tại Tòa án, các bên chủ thể tranh chấp có thể lựa chọn Trọng tài để giải quyết. Nếu như trong pháp luật thương mại có quy định về phương thức giải quyết tranh chấp bằng trọng tài thương mại thì trong pháp luật lao động lại quy định về phương thức giải quyết tranh chấp bằng trọng tài lao động. Vậy hai phương thức này có gì khác nhau? Sau đây, Luật Việt An sẽ phân biệt trọng tài lao động và trọng tài thương mại theo quy định pháp luật hiện hành.

Căn cứ pháp lý

• Bộ Luật lao động năm 2019;
• Luật Trọng tài thương mại năm 2010;
• Nghị định 145/2020/NĐ-CP quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Bộ luật lao động về điều kiện lao động và quan hệ lao động.
• Nghị định 63/2011/NĐ-CP quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Trọng tài thương mại, được sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định số 124/2018/NĐ-CP.

Trọng tài lao động là gì?

Tranh chấp lao động là tranh chấp về quyền, nghĩa vụ và lợi ích phát sinh giữa các bên trong quan hệ lao động. Dưới góc độ phương thức giải quyết tranh chấp lao động, trọng tài lao động được coi là phương thức giải quyết tranh chấp lao động mà trong đó bên thứ ba (Ban trọng tài lao động) sẽ đứng ra phân xử vụ tranh chấp theo yêu cầu các bên. Dưới góc độ cơ quan giải quyết tranh chấp, trọng tài lao động là cơ quan có thẩm quyền giải quyết tranh chấp lao động thông qua hoạt động của Hội đồng trọng tài lao động. Trọng tài lao động là một dạng của tài phán lao động.

Trên cơ sở đồng thuận, các bên tranh chấp có quyền yêu cầu Hội đồng trọng tài lao động có quyền giải quyết tranh chấp lao động cá nhân (theo Điều 189 Bộ Luật lao động 2019), tranh chấp lao động tập thể về quyền (Điều 193, tranh chấp lao động tập thể về lợi ích (Điều 197 Bộ Luật lao động 2019).

Trọng tài thương mại là gì?

Trọng tài thương mại là một trong những phương thức giải quyết tranh chấp trong thương mại theo Điều 317 Luật Thương mại 2005.

Căn cứ Khoản 1 Điều 3 Luật Trọng tài thương mại 2010 quy định: “Trọng tài Thương mại là phương thức giải quyết tranh chấp do các bên thỏa thuận và được tiến hành theo quy định của Luật này”. Như vậy, có thể hiểu trọng tài thương mại là một phương thức giải quyết tranh chấp trong kinh doanh thương mại nhưng cũng đồng thời là một cơ quan giải quyết tranh chấp:

• Với tính chất là một phương thức giải quyết tranh chấp, trọng tài thương mại được hiểu là phương thức trong đó các bên tranh chấp tự nguyện thỏa thuận với nhau để ủy thác việc giải quyết tranh chấp đã hoặc có thể phát sinh giữa họ cho trọng tài. Trên cơ sở các tình tiết khách quan của tranh chấp, được quyền đưa ra quyết định cuối cùng để giải quyết tranh chấp và quyết định này có giá trị bắt buộc thi hành đối với các bên.
• Với tính chất là cơ quan giải quyết tranh chấp, trọng tài thương mại được thành lập tự nguyện bởi các trọng tài viên để giải quyết tranh chấp kinh doanh thương mại theo yêu cầu của các bên tranh chấp. Trọng tài là một cơ quan tài phán độc lập, tồn tại song song với Tòa án, có thẩm quyền giải quyết các tranh chấp phát sinh trong hoạt động thương mại.

Điểm giống nhau

Trọng tài lao động và trọng tài thương mại là hai phương thức giải quyết tranh chấp có những điểm giống nhau như sau:

• Đều được giải quyết thông qua bên thứ ba là Hội đồng trọng tài.
• Là phương thức giải quyết tranh chấp không mang tính quyền lực nhà nước, được giải quyết thông qua phán quyết của trọng tài theo thủ tục linh hoạt, mềm dẻo.
• Đều do các bên tranh chấp thỏa thuận lựa chọn giải quyết.
• Có quyền phán quyết như tòa án và quyết định của trọng tài được cưỡng chế thi hành.

Điểm khác nhau

Bên cạnh những điểm giống nhau, chúng ta có thể phân biệt trọng tài lao động và trọng tài thương mại dựa trên một số tiêu chí như sau:

Dịch vụ tư vấn giải quyết tranh chấp lao động của Luật Việt An

• Tư vấn lựa chọn phương thức phù hợp để giải quyết tranh chấp lao động;
• Tư vấn quyền và nghĩa vụ của các bên tranh chấp; tư vấn các phương án giải quyết tranh chấp lao động, tranh chấp thương mại;
• Hướng dẫn khách hàng thu thập chứng cứ, tài liệu để giải quyết tranh chấp;
• Tư vấn trình tự, thủ tục yêu giải quyết tranh chấp bằng trọng tài;
• Đại diện theo ủy quyền hoặc luật sư đại diện bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của khách hàng trước Hội đồng trọng tài, Tòa án.

Quý khách hàng có thắc mắc liên quan hoặc có nhu cầu hỗ trợ pháp lý về giải quyết tranh chấp bằng trọng tài lao động hoặc trọng tài thương mại, vui lòng liên hệ Luật Việt An để được hỗ trợ tốt nhất!

Bài viết được cập nhật đến tháng 4/2024, bất kỳ sự thay đổi về pháp luật nào chưa được cập nhật, vui lòng liên hệ đến Luật Việt An để được hỗ trợ.