Tranh chấp đất đai tại địa bàn Tây Ninh là một trong nhiều dạng tranh chấp phổ biến, tuy nhiên không phải ai cũng nắm rõ về trình tự thủ tục giải quyết tranh chấp đất đai theo quy định mới nhất hiện nay. Trong bài viết sau đây, Luật Việt An sẽ giới thiệu tới quý khách hàng các quy định liên quan đến giải quyết tranh chấp đất đai tại Tây Ninh.
Cơ sở pháp lý
Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2015;
Luật Đất đai năm 2013;
Nghị quyết 01/2017/NQ-HĐTP biểu mẫu trong tố tụng dân sự;
Nghị quyết 04/2017/NQ-HĐTP hướng dẫn quy định tại khoản 1 và khoản 3 Điều 192 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015.
Thế nào là tranh chấp đất đai?
Căn cứ theo quy định tại khoản 24 Điều 3 Luật Đất đai 2013 quy định: “Tranh chấp đất đai là tranh chấp về quyền, nghĩa vụ của người sử dụng đất giữa hai hoặc nhiều bên trong quan hệ đất đai”. Đối với khái niệm trên, tranh chấp đất đai có phạm vi rất rộng. Cụ thể là tranh chấp đất đai là tranh chấp về quyền, nghãi vụ của người sử dụng đất giữa hai hoặc nhiều bên trong quan hệ xã hội phát sinh trong lĩnh vực đất đai. Đối với phạm vi rộng như vậy sẽ rất khó trong việc áp dụng pháp luật và giải quyết vụ việc về tranh chấp đất đai.
Khoản 2 Điều 3 Nghị quyết 04/2017/NQ-HĐTP đã thu hẹp phạm vi của tranh chấp đất đai:
Đối với tranh chấp ai là người có quyền sử dụng đất mà chưa được hòa giải tại Ủy ban nhân dân xã, phường, thị trấn nơi có đất tranh chấp theo quy định tại Điều 202 Luật Đất đai 2013 thì được xác định là chưa có đủ điều kiện khởi kiện quy định tại điểm b khoản 1 Điều 192 Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2015;
Đối với tranh chấp khác liên quan đến quyền sử dụng đất như: tranh chấp về giao dịch liên quan đến quyền sử dụng đất, tranh chấp về thừa kế quyền sử dụng đất, chia tài sản chúng vủa vợ chồng là quyền sử dụng đất, … thì thủ tục hòa giải tại Ủy ban nhân dân xã, phường, thị trấn nơi có đất tranh chấp không phải là điều kiện khởi kiện vụ án.
Lưu ý:
Những tranh chấp sau không phải là tranh chấp đất đai:
Tranh chấp về giao dịch (mua bán) quyền sử dụng đất, nhà ở;
Tranh chấp về di sản thừa kế là quyền sử dụng đất;
Tranh chấp tài sản chung là quyền sử dụng đất giữa vợ và chồng khi ly hôn.
Khái quát thực trạng đất đai tại Tây Ninh
So với các thị trường nhà đất khu vực phía Nam như Bình Dương, Tp. Hồ Chí Minh, Đồng Nai, Long An, sự phát triển của thị trường nhà đất Tây Ninh không thua kém. Trong quá khứ, Tây Ninh chưa có nhiều dự án quy mô lớn, chủ yếu chỉ giới hạn trong khoảng 10 – 20ha. Tuy nhiên, nhờ chính sách phát triển nhà ở, thu hút và khuyến khích đầu tư của UBND tỉnh, Tây Ninh đã có nhiều dự án nhà ở và thương mại quy mô lớn, thay đổi hoàn toàn diện mạo của khu vực. Khu vực này tập trung nhiều dự án lớn như Khu công nghiệp Phước Đông (Gò Dầu), Trảng Bàng, các xã Trường Tây, Hiệp Tân (huyện Hoà Thành), Trường Đông, cũng như tại thành phố Tây Ninh với khu trung tâm thương mại Vincom Plaza, khu nhà phố thương mại Vincom Shophouse Tây Ninh và khách sạn 5 sao. Điều này đã khiến Tây Ninh trở thành điểm nóng trên thị trường bất động sản. Tuy nhiên, sự chuyển dịch này cũng dẫn đến tình trạng tranh chấp đất đai tăng lên trong khu vực này.
Phương thức giải quyết tranh chấp đất đai tại Tây Ninh
Hòa giải tại UBND cấp xã
Tranh chấp đất đai mà các bên tranh chấp không hòa giải được thì gửi đơn đến Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có đất tranh chấp để hòa giải. Thủ tục hòa giải tại UBND cấp xã được quy định như sau:
Trong 45 ngày từ ngày nhận đơn yêu cầu giải quyết tranh chấp đất đai, UBND xã phải lập Hội đồng hòa giải (gồm: đại diện UBND, Mặt trận Tổ quốc và các thành viên khác của mặt trận) để tổ chức thực hiện hòa giải.
Đối với trường hợp hòa giải thành mà có thay đổi hiện trạng về ranh giới, người sử dụng đất thì UBND cấp xã gửi biên bản hòa giải đến Phòng Tài nguyên và Môi trường đối với trường hợp tranh chấp đất đai giữa hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng dân cư với nhau; gửi đến Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Tây Ninh đối với các trường hợp khác.
Phòng Tài nguyên và Môi trường, Sở Tài nguyên và Môi trường trình và UBND tỉnh Tây Ninh quyết định công nhận việc thay đổi ranh giới thửa đất và cấp mới Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất.
Nếu tranh chấp đã được hòa giải tại UBND cấp xã nhưng không thành thì căn cứ theo quy định về thẩm quyền giải quyết tranh chấp đất đai, các đương sự có thể yêu cầu giải quyết tranh chấp tại UBND hoặc tại Tòa án nhân dân có thẩm quyền.
Lưu ý:
Kết quả hòa giải phải được thể hiện bằng biên bản có chữ kí xác nhận của Hội đồng hòa giải và các bên đương sự.
Hệ thống Tòa án nhân dân và UBND từ cấp huyện trở lên không có quyền thụ lý, nhận đơn để giải quyết tranh chấp nếu tranh chấp đó chưa được tổ chức hòa giải tại UBND cấp xã.
Giải quyết tranh chấp tại Tòa án nhân dân
Để khởi kiện vụ án tranh chấp đất đai tại Tòa án và được Tòa án thụ lý giải quyết thì các đương sự phải thỏa mãn 2 điều kiện.
Thứ nhất: đương sự phải thuộc trường hợp mà Tòa án có thẩm quyền giải quyết tranh chấp đất đai.
Thứ hai: vụ việc đã qua hòa giải tại UBND cấp xã trong những trường hợp pháp luật quy định.
Quy trình thực hiện được quy định như sau:
Người khởi kiện vụ án gửi đơn khởi kiện và tài liệu, chứng cứ kèm theo đến Toà án có thẩm quyền, thực hiện việc tạm ứng án phí và hoàn chỉnh hồ sơ, đơn khởi kiện theo yêu cầu của Tòa án;
Tòa án sẽ thụ lý giải quyết. Toà án nhân dân tiến hành hoà giải để các đương sự tiến hành thoả thuận với nhau về việc giải quyết vụ án. Đây là giai đoạn bắt buộc trong quá trình giải quyết vụ án dân sự và việc hoà giải này cũng khác với việc hoà giải trước khi khởi kiện. Hoà giải trong giai đoạn này do Toà án nhân dân chủ trì và tiến hành. Nếu hòa giải thành thì Tòa án lập biên bản hòa giải thành, hết thời hạn 07 ngày mà các đương sự không thay đổi ý kiến thì tranh chấp chính thức kết thúc (đây là hòa giải trong quy trình tố tụng, khác với hòa giải ở UBND cấp xã). Nếu hoà giải không thành thì Toà án quyết định đưa vụ án ra xét xử.
Ngay trong quá trình xét xử, các đương sự vẫn có thể thoả thuận với nhau về việc giải quyết vụ án. Nếu không đồng ý với bản án, các bên đương sự có thể kháng cáo theo trình tự phúc thẩm. Việc giám đốc thẩm, tái thẩm đối với các bản án, quyết định đã có hiệu lực pháp luật của Toà án về tranh chấp đất đai được thực hiện theo quy định của pháp luật về tố tụng dân sự.
Giải quyết tranh chấp tại UBND cấp huyện trở lên
Để yêu cầu giải quyết tranh chấp đất đai tại UBND cấp huyện trở lên cần đáp ứng các điều kiện sau:
Các đương sự không có giấy tờ chứng minh quyền sử dụng đất theo quy định và lựa chọn giải quyết tranh chấp tại UBND.
Tranh chấp đã qua hòa giải tại UBND cấp xã.
Lưu ý:
Trường hợp tranh chấp giữa hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng dân cư với nhau thì Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện giải quyết; nếu không đồng ý với quyết định giải quyết thì có quyền khiếu nại đến Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Tây Ninh hoặc khởi kiện tại Tòa án nhân dân theo quy định của pháp luật về tố tụng hành chính;
Trường hợp tranh chấp mà một bên tranh chấp là tổ chức, cơ sở tôn giáo, người Việt Nam định cư ở nước ngoài, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài thì Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Tây Ninh giải quyết; nếu không đồng ý với quyết định giải quyết thì có quyền khiếu nại đến Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường hoặc khởi kiện tại Tòa án nhân dân theo quy định của pháp luật về tố tụng hành chính.
Một số câu hỏi liên quan
Tranh chấp đất đai nếu không có giấy tờ sẽ được giải quyết như thế nào?
Theo quy định tại khoản 1, Điều 91, Nghị định 43/2014/NĐ-CP thì việc tranh chấp đất đai nếu không có giấy tờ sẽ được giải quyết dựa trên các căn cứ pháp lý sau:
Chứng cứ về nguồn gốc và quá trình sử dụng đất của các bên tranh chấp đưa ra;
Thực tế diện tích đất mà các bên đang sử dụng ngoài diện tích đất đang có tranh chấp và bình quân diện tích đất cho một nhân khẩu tại địa phương;
Sự phù hợp của hiện trạng sử dụng phần đất đang có tranh chấp với kế hoạch, quy hoạch sử dụng đất được phê duyệt bởi cơ quan nhà nước có thẩm quyền;
Chính sách ưu đãi người có công của Nhà nước;
Quy định của pháp luật hiện hành về cho thuê đất, giao đất, công nhận quyền sử dụng đất;
Giải quyết tranh chấp đất đai có giấy tờ (sổ đỏ).
Tranh chấp đất đai không có sổ đỏ có thể giải quyết tại UBND không?
Tranh chấp đất đai không có sổ đỏ có thể yêu cầu UBND cấp có thẩm quyền giải quyết:
Trường hợp 1: Tranh chấp giữa hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng dân cư với nhau thì Chủ tịch UBND cấp huyện giải quyết.
Trường hợp 2: Trường hợp tranh chấp mà một bên tranh chấp là tổ chức, cơ sở tôn giáo, người Việt Nam định cư ở nước ngoài, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài do Chủ tịch UBND cấp tỉnh giải quyết.
Như vậy, tranh chấp đất đai không có sổ đỏ có thể giải quyết tại UBND.
Dịch vụ giải quyết tranh chấp đất đai tại Tây Ninh của Công ty Luật Việt An
Tư vấn các quy định pháp luật liên quan đến tranh chấp đất đai;
Chuẩn bị đơn khởi kiện và tài liệu liên quan đến tranh chấp;
Nghiên cứu hồ sơ, thu thập tài liệu, chứng cứ;
Đại diện cho khách hàng hoặc là luật sư bảo vệ quyền lợi ích hợp pháp cho khách hàng tại Tòa án;
Dịch vụ pháp lý khác theo yêu cầu của khách hàng.
Quý khách hàng có thắc mắc liên quan hoặc có nhu cầu hỗ trợ hồ sơ, tham gia giải quyết tranh chấp đất đai tại Tây Ninh, xin vui lòng liên hệ Công ty luật Việt An để được hỗ trợ tốt nhất.