Thời hiệu giải quyết tranh chấp hợp đồng thương mại

Khi giao kết hợp đồng, các bên luôn mong muốn đạt được mục đích của việc giao kết hợp đồng và kết thúc hợp đồng một cách tốt đẹp. Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện hợp đồng, các bên vẫn có thể xảy ra tranh chấp. Khi phát sinh tranh chấp hợp đồng, các bên không tự thương lượng, hòa giải được với nhau thì có thể giải quyết tại Tòa án, trong đó thời hiệu khởi kiện là một trong những vấn đề đặc biệt lưu ý khi yêu cầu Tòa án giải quyết vụ án tranh chấp hợp đồng. Thông qua bài viết dưới đây, Luật Việt An sẽ làm rõ cho quý khách những vấn liên quan đến thời hiệu giải quyết tranh chấp hợp đồng thương mại.

Cơ sở pháp lý

• Bộ luật Dân sự năm 2015;
• Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2015;
• Bộ luật hàng hải Việt Nam 2015;
• Luật Trọng tài thương mại 2010
• Luật Thương mại 2005;

Thời hiệu là gì?

Khoản 1 Điều 149 Bộ luật Dân sự 2015 quy định thời hiệu là thời hạn do luật quy định mà khi kết thúc thời hạn đó thì phát sinh hậu quả pháp lý đối với chủ thể theo điều kiện do luật quy định.

Hợp đồng thương mại là gì?

Căn cứ khoản 1,2,3 Điều 3 Luật Thương mại 2005 hợp đồng thương mại được hiểu là thỏa thuận giữa thương nhân với thương nhân hay thương nhân với các bên có liên quan nhằm xác lập, thay đổi hoặc chấm dứt quyền, nghĩa vụ giữa các bên trong hoạt động thương mại. Trong đó, hoạt động thương mại là hoạt động nhằm mục đích sinh lợi, bao gồm mua bán hàng hoá, cung ứng dịch vụ, đầu tư, xúc tiến thương mại và các hoạt động nhằm mục đích sinh lợi khác.

Các phương thức giải quyết tranh chấp hợp đồng thương mại

Căn cứ theo Điều 317 Luật Thương mại 2005 có các hình thức giải quyết tranh chấp kinh doanh thương mại, bao gồm:

• Thương lượng giữa các bên.
• Hoà giải giữa các bên do một cơ quan, tổ chức hoặc cá nhân được các bên thỏa thuận chọn làm trung gian hoà giải.
• Giải quyết tại Trọng tài;
• Giải quyết tại Toà án.

Thời hiệu giải quyết tranh chấp hợp đồng thương mại tại Tòa án

Thời hiệu giải quyết tranh chấp hợp đồng thương mại là thời hạn mà chủ thể được quyền yêu cầu Tòa án/trọng tài giải quyết tranh chấp thương mại để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của cá nhân, pháp nhân, lợi ích quốc gia, dân tộc, lợi ích công cộng, nếu thời hạn đó kết thúc thì mất quyền yêu cầu.

Theo Điều 319 Luật Thương mại 2005, thời hiệu khởi kiện áp dụng đối với các tranh chấp thương mại là 02 năm, kể từ thời điểm quyền và lợi ích hợp pháp bị xâm phạm.

Như vậy, thời hiệu khởi kiện yêu cầu giải quyết tranh chấp thương mại là 02 năm, kể từ thời điểm quyền và lợi ích hợp pháp bị xâm phạm, trừ pháp luật chuyên ngành có quy định khác.

Lưu ý một số trường hợp đặc biệt

Thời hiệu giải quyết tranh chấp hợp đồng thương mại tại Trọng tài

Căn cứ Điều 33 Luật Trọng tài thương mại 2010, nếu luật chuyên ngành không quy định khác, thời hiệu khởi kiện theo thủ tục trọng tài thương mại là 02 năm, kể từ thời điểm quyền và lợi ích hợp pháp bị xâm phạm.

Lưu ý, trong mọi trường hợp, thời gian giải quyết tranh chấp tại Trọng tài, thời gian tiến hành thủ tục hủy phán quyết trọng tài tại Tòa án không tính vào thời hiệu khởi kiện.

Trường hợp áp dụng thời hiệu theo yêu cầu của đương sự

Theo quy định tại khoản 2 Điều 149 Bộ luật Dân sự năm 2015 và Điều 184 Bộ luật tố tụng Dân sự năm 2015 thì Tòa án chỉ áp dụng quy định về thời hiệu theo yêu cầu của đương sự. Thời hiệu mà đương sự thực hiện thì đương sự báo cho Tòa án cấp sơ thẩm biết trước khi Tòa án cấp sơ thẩm ra bản án hoặc quyết định giải quyết vụ án.

Theo quy định tại Khoản 1 Điều 192 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015, khi hết thời hiệu khởi kiện thì Thẩm phán sẽ trả lại đơn, Tòa án sẽ không thụ lý đơn vì chưa đủ điều kiện khởi kiện mà đã hết thời hiệu khởi kiện.

Đối với giải quyết tranh chấp thương mại bằng Trọng tài không quy định về trường hợp này nên nếu các luật chuyên ngành không có quy định khác thì thời hiệu khởi kiện tranh chấp tại trọng tài là 02 năm.

Một số câu hỏi liên quan

Có thể kéo dài thời hiệu khởi kiện không?

Có. Trong các trường hợp sau:

• Trường hợp người có quyền khởi kiện là người chưa thành niên hoặc mất năng lực hành vi dân sự thì thời hiệu khởi kiện được kéo dài đến khi hết thời hạn 06 tháng sau khi người đó thành đủ tuổi thành niên hoặc phục hồi năng lực hành vi dân sự.
• Trường hợp người có quyền khởi kiện phải vắng mặt do chiến tranh, thiên tai, dịch bệnh hoặc do những lý do khác mà không thể thực hiện được quyền khởi kiện thì thời hiệu khởi kiện được kéo dài đến khi hết thời hạn 06 tháng sau khi người đó trở lại hoặc có thể thực hiện được quyền khởi kiện.

Đối với các trường hợp hợp đồng không xác định thời hạn thực hiện nghĩa vụ thì thời hiệu khởi kiện được tính như thế nào?

Theo quy định tại Điều 428 Bộ luật Dân sự 2015, đối với các trường hợp hợp đồng không xác định thời hạn thực hiện nghĩa vụ thì thời hiệu khởi kiện được tính như sau:

• Đối với nghĩa vụ trả tiền: Thời hiệu khởi kiện là 10 năm, kể từ ngày đến hạn thanh toán.
• Đối với các nghĩa vụ khác: Thời hiệu khởi kiện là 05 năm, kể từ ngày người có quyền yêu cầu biết hoặc phải biết quyền và lợi ích hợp pháp của mình bị xâm phạm.

Có thể khởi kiện nhiều lần trong thời hiệu khởi kiện hay không?

Không, chỉ có thể khởi kiện một lần trong thời hiệu khởi kiện. Nếu khởi kiện lần thứ hai mà không có lý do chính đáng thì Tòa án sẽ bác bỏ đơn khởi kiện.

Trường hợp không tính vào thời hiệu khởi kiện

• Thời gian không được tính vào thời hiệu khởi kiện vụ án dân sự và thời hiệu yêu cầu giải quyết việc dân sự được quy định trong Điều 156 của Bộ luật Dân sự năm 2015 có các điều kiện sau đây:
• Sự kiện bất khả kháng hoặc trở ngại khách quan làm cho chủ thể có quyền khởi kiện, quyền yêu cầu không thể khởi kiện, yêu cầu trong phạm vi thời hiệu;
• Chưa có người đại diện trong trường hợp người có quyền khởi kiện, người có quyền yêu cầu là người chưa thành niên, mất năng lực hành vi dân sự, có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi hoặc bị hạn chế năng lực hành vi dân sự;
• Người chưa thành niên, người mất năng lực hành vi dân sự, người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi, người bị hạn chế năng lực hành vi dân sự chưa có người đại diện khác thay thế trong trường hợp sau đây: Người đại diện chết nếu là cá nhân, chấm dứt tồn tại nếu là pháp nhân; Người đại diện vì lý do chính đáng mà không thể tiếp tục đại diện được

Dịch vụ tư vấn và giải quyết tranh chấp hợp đồng của Luật Việt An

• Tư vấn các quyền và nghĩa vụ các bên trong quan hệ hợp đồng;
• Tư vấn xác định căn cứ giải quyết tranh chấp và cơ sở pháp lý cho việc giải quyết tranh chấp;
• Tổ chức thương lượng, hòa giải các bên tranh chấp hợp đồng, đại diện thương lượng hòa giải cho khách hàng;
• Đại diện theo ủy quyền gặp gỡ, trao đổi với các cơ quan Trọng tài, Tòa án, cơ quan thi hành án để bảo vệ tốt nhất cho quyền và nghĩa vụ hợp pháp của khách hàng;
• Tư vấn pháp lý thường xuyên cho khách hàng.

Nếu có bất kỳ vướng mắc pháp lý nào khác liên quan đến vấn đề thời hiệu giải quyết tranh chấp hợp đồng thương mại xin hãy liên hệ với Luật Việt An để được tư vấn cụ thể và chi tiết hơn. Xin chân thành cảm ơn Quý khách!

Bài viết được cập nhật đến tháng 5/2024, bất kỳ sự thay đổi về pháp luật nào chưa được cập nhật, vui lòng liên hệ đến Luật Việt An để được hỗ trợ.